Czwartek 25 Kwietnia 2024r. - 116 dz. roku,  Imieniny: Jarosława, Marka, Wiki

| Strona główna | | Mapa serwisu 

dodano: 06.10.08 - 18:29     Czytano: [3516]

Dział: Zakamarki historii

Ostatnia walka ppor. "Ĺťelaznego"

57 lat temu, 6 października 1951 roku zginął w walce, próbując wraz z trzema swoimi żołnierzami, przebić się przez kordon 200-krotnie większej obławy zorganizowanej przez Grupę Operacyjną UB-KBW w miejscowości Zbereże n/Bugiem, ostatni dowódca oddziału partyzanckiego Obwodu WiN Włodawa, ppor. cz.w. Edwarda Taraszkiewicza ps. "Grot", "Żelazny".
GLORIA VICTIS !!!

(fragmenty)
ZbliĹźał się koniec maja 1951 roku. Mijał właśnie szĂłsty rok od czasu gdy Edward Taraszkiewicz „Grot”, „Ĺťelazny” (ur. 1921 r.), rozpoczął nieprzejednaną walkę z komunistycznym okupantem. SwĂłj szlak bojowy rozpoczął w 1945 r., po powrocie z robĂłt u bauera w Niemczech (Kwerfurt k/Halle), gdzie został wysłany wraz z bratem Władysławem (ur. 1922 r.), w oddziale pod dowĂłdztwem swojego młodszego brata Leona Taraszkiewicza „Jastrzębia” (ur. 1925 r.), gdzie został jego zastępcą i gdzie obaj - urodzeni zagończycy – stali się współtwĂłrcami największych sukcesĂłw bojowych partyzantĂłw Obwodu WiN Włodawa, m.in. opanowania Parczewa, rozbicia PUBP we Włodawie i uwolnienia ok. 100 więźniĂłw oraz bezprecedensowej akcji uprowadzenia rodziny Bolesława Bieruta, ktĂłrą przeprowadzili wspĂłlnie z oddziałem NSZ Stefana Brzuszka „Boruty”.

Po śmierci „Jastrzębia” 3 stycznia 1947 r. w Siemieniu, podczas ataku na grupę ochronno-propagandową, „Ĺťelazny” przejął dowodzenie oddziałem, nie skorzystał z amnestii w lutym 1947 r. i na czele kilkunastu, podobnych jemu straceńcĂłw, kontynuował dzieło brata, choć z miesiąca na miesiąc była to walka coraz bardziej beznadziejna i w coraz mniejszym składzie. Walka juĹź tylko o ocalenie honoru i zachowanie prawa do godnej Ĺźołnierskiej śmierci, z bronią w ręku, a nie w ubeckich kazamatach.

Z biegiem lat ginęli kolejno najbardziej oddani przyjaciele, Ĺźołnierze i dowĂłdcy. 30 lipca 1947 r. ubecka obława osaczyła i po krĂłtkiej walce zabiła dowĂłdcę bojĂłwki współdziałającej z „Ĺťelaznym” i jednocześnie jego przyjaciela, JĂłzefa Struga „Ordona”. 6 listopada 1948 r. otoczony w kolonii Macoszyn ginie długoletni przyjaciel i współtowarzysz „Ĺťelaznego” z robĂłt w Niemczech, Henryk Wybranowski „Tarzan” wraz z Janem Torbiczem „Łosiem” (brat Stanisława ps. „Kazik”), u ktĂłrego przebywał na kwaterze. 21 maja 1949 r. w DąbrĂłwce koło Łęcznej, rozerwał się granatem, otoczony w swoim bunkrze przez UB, przełoĹźony „Ĺťelaznego i dowĂłdca oddziałów partyzanckich lubelskiego Okręgu WiN kpt. Zdzisław Broński „Uskok”. A jeszcze niespełna dwa miesiące wcześniej, osaczeni na kol. ŁuszczĂłw w domu swoich współpracownikĂłw Zarzyckich, razem ze Stanisławem Kuchcewiczem „Wiktorem” i kpt. „Uskokiem”, w brawurowej walce przebili się przez obławę UB.

Ale było coraz gorzej... Teren coraz bardziej nasycony był agenturą, społeczeństwo sterroryzowane represjami komunistĂłw, oddziały niepodległościowego podziemia na LubelszczyĹşnie praktycznie rozbite. OprĂłcz patrolu „Ĺťelaznego” pozostawała jeszcze, zapuszczająca się często na teren powiatu włodawskiego, grupa byłego dowĂłdcy patrolu w oddziale kpt. „Uskoka”, Stanisława Kuchcewicza „Wiktora”.

Mimo tak rozpaczliwej sytuacji, ciągle byli ludzie gotowi ryzykować nawet Ĺźycie, by pomagać „Ĺťelaznemu” i jego Ĺźołnierzom. To dzięki nim mĂłgł przetrwać w terenie aĹź do paĹşdziernika 1951 r. To w ich gospodarstwach zawsze znajdował schronienie i wszelką pomoc. To oni stanowili najbardziej zaufaną grupę, tworząc doskonałą siatkę wywiadowczą, ktĂłra zawsze na czas informowała o wszelkich zagroĹźeniach ze strony resortu i ich agentury, a „Ĺťelaznemu” pozwalała ciągle kąsać i bez szwanku wychodzić z opresji.
Niestety, wszystko do czasu.(...)

...........................................................

Gdy juĹź opadł bitewny kurz i aresztowano wszystkich „bandytĂłw”, starym ubeckim zwyczajem, praktykowanym w całej Polsce a przejętym od nauczycieli z NKWD, zwłoki ppor. Edwarda Taraszkiewicza „Ĺťelaznego”, Stanisława Torbicza „Kazika” oraz Teodora i Natalii KaszczukĂłw, załadowano na wĂłz i wywieziono w nieznane miejsce, by pogrzebać nie tylko ich ciała, ale rĂłwnieĹź i pamięć, a jednocześnie, w ten wyszukanie perfidny sposĂłb, jeszcze bardziej upodlić i zadać bĂłl, pozostałym przy Ĺźyciu rodzinom tych ostatnich BohaterĂłw Antysowieckiego Powstania.

Od tamtych tragicznych wydarzeń minęło ponad pół wieku, Polska w tym czasie odzyskała niepodległość, przyjaciele i koledzy mogli w końcu uczcić pamięć swoich towarzyszy broni, a historia zaczęła pisać epilog, tej, wydawałoby się beznadziejnej sprawy, jaką jest poszukiwanie miejsc pochówków dowódców i żołnierzy niepodległościowego podziemia, których setki, jeśli nie tysiące nie mają nawet swoich symbolicznych grobów... w przeciwieństwie do największych komunistycznych zbrodniarzy, mających swoje kwatery nawet w Alei Zasłużonych na warszawskich Powązkach.

Pół roku temu, przypadek sprawił, Ĺźe pojawiła się bardzo wiarygodna relacja świadka, ktĂłry z dużą dokładnością wskazał prawdopodobne miejsce pochĂłwku ppor. Edwarda Taraszkiewicza „Ĺťelaznego” i trojga ludzi, ktĂłrzy zginęli wraz z nim, 6 X 1951 r. w ZbereĹźu nad Bugiem. Przekazane informacje, bogate w szczegóły topograficzne, okazały się na tyle powaĹźne, Ĺźe rozpoczęto poszukiwania w celu dokładnego zlokalizowania tego miejsca i wydobycia szczątkĂłw pogrzebanych tam ludzi. Jednak biorąc pod uwagę fakt, Ĺźe takie przedsięwzięcie wymaga niezmiernie duĹźo pracy i zaangaĹźowania sporej ilości ludzi, czasu i środkĂłw, trzeba uzbroić się w cierpliwość i systematycznie pokonywać kolejne etapy, chociaĹź juĹź teraz moĹźna stwierdzić, Ĺźe efekty wstępnie przeprowadzonych badań we wskazanym terenie, pozwalają mieć nadzieję, Ĺźe poszukiwania zakończą się sukcesem, a ppor. Edward Taraszkiewicz „Ĺťelazny” będzie pierwszym dowĂłdcą antykomunistycznego podziemia w Polsce, ktĂłrego miejsce pochĂłwku zostanie odnalezione. Miejmy rĂłwnieĹź nadzieję, Ĺźe nie ostatnim...

Całość na stronie: ĹťOŁNIERZE WYKLĘCI – Zapomniani Bohaterowie

(oprac. ZS)

Wersja do druku

• Strona główna
• Powitanie
• Napisz artykuł
• Redakcja
• Działy
• Bannery Kworum
• Współpraca
• Linki
• Kontakt