Sobota 20 Kwietnia 2024r. - 111 dz. roku,  Imieniny: Agnieszki, Amalii, Czecha

| Strona główna | | Mapa serwisu 

dodano: 23.03.11 - 22:12     Czytano: [2135]

Dział: Oceny-Poglądy-Analizy

Opłaca się mieć Polskę

Redakcja Nowego Ekranu rozmawia o gospodarce i Smoleńsku z prof. Zytą Gilowską, byłą Wicepremier i Minister Finansów w Rządzie Jarosława Kaczyńskiego, obecnym Członkiem Rady Polityki Pieniężnej

Jako minister finansów rozpoczęła Pani wprowadzanie programu oszczędnościowego dla państwa, który oznaczał dla budżetu, a przede wszystkim dla administracji państwowej, dość istotne zmiany. Czy nie ma pani wrażenia, że przy obecnym rozroście administracji Pani działania zostały cokolwiek zaprzepaszczone?

Często mam takie wrażenie, niestety. Dotyczy ono nie tylko stanu zatrudnienia, ale wielu innych spraw. Musimy się z tym liczyć, że przyjdą następcy i wywrócą do góry nogami nasze cele i zamiary. Ja też się z tym liczyłam, jednak trochę mi szkoda, bo przypominam sobie ile kłopotów kosztowało mnie zmniejszanie zatrudnienia w administracji publicznej. W Ministerstwie Finansów w rok zmniejszyliśmy zatrudnienie o 10 proc. bez krzywdy ludzkiej, bez dramatów. Po prostu, urzędnicy przechodzili na emerytury i ich obowiązki przejmowali inni. Ale ministerialne zatrudnienie znowu wzrosło i to znacznie. Mogę tylko powiedzieć: trudno.

Powiedziała Pani, że musiała się liczyć z tym, że przyjdzie następca i wszystko pozmienia. Jak w takim razie ma się rozwijać polska gospodarka, skoro wszystkie rządy będą myślały kadencyjnie? Z perspektywą, że jakakolwiek próba naprawy finansów publicznych będzie przez następców sekowana?

AleĹź tak właśnie się dzieje i nic na to nie poradzimy. Wygląda na to, Ĺźe Polacy tak chcą. Akceptują rozrost biurokracji państwowej, chcą w tej administracji pracować, uciekają na te niby bezpieczne posady, chociaĹź dzisiaj nic w pełni bezpieczne nie jest. MoĹźe uciekają z obawy przed Ĺźyciem poza administracją publiczną? Bo dzisiaj rzeczywiście wiele drĂłg awansu jest zablokowanych. Korporacje zawodowe w Polsce zamurowały się, ocembrowały, bronią dostępu – a nie wszyscy wyjeĹźdĹźają za granicę. Dla części ludzi, szczegĂłlnie tych, ktĂłrzy właśnie kończą studia, praca w administracji rządowej, czy samorządowej to jest bardzo dobre miejsce. Tyle, Ĺźe to jest armia ludzi – z członkami rodzin ponad 3 mln osĂłb – w zasadzie na cudzym utrzymaniu. Ĺťywności nie produkuje, energii nie wytwarza, ubrań nie szyje, samochodĂłw nie montuje, nie leczy, nie edukuje, nie przewija i nie karmi, itd., itp. Z biurokracji nigdy i nigdzie nie wychodzą trwałe impulsy rozwojowe. To juĹź sprawdziliśmy w socjalizmie, no a teraz sprawdzamy ponownie w Unii Europejskiej. Dotacje rozpalają sztuczne ognie, nikt się przy tym nie ogrzeje, to takie przejściowe podniety. Energia i kreatywność ludzi potrzebna jest gospodarce. Państwo powinno być solidne i stabilne, gospodarka zaś przeciwnie – dynamiczna i Ĺźywiołowa. Wygląda na to, Ĺźe teraz biurokracja odbiera energię gospodarce, to fatalna tendencja. Premier sam przyznał, Ĺźe przez trzy lata jego rządĂłw liczebność administracji publicznej wzrosła o 75 tys. urzędnikĂłw. Dla gospodarki to jest groĹşne z trzech powodĂłw. Po pierwsze, duĹźo kosztuje. Po drugie – ci ludzie produkują nowe zbędne przepisy, by dowieść racji istnienia swoich posad i swojego zajęcia. I po trzecie – ci ludzie przeszkadzają gospodarce, zamiast w niej pracować. PrzecieĹź w Polsce jest tyle do zrobienia. Nie mamy praktycznie Ĺźadnego fragmentu infrastruktury w dobrym stanie. Jest mnĂłstwo pracy do wykonania.

Pan premier przyznał, że jedną z tych niewielu rzeczy, które rządowi nie wyszły, to jest ten przyrost administracji. Nie rozumiemy, co się udało, cóż takiego rządowi wyszło. Czy Pani widzi jakieś elementy, o których można powiedzieć, że są tego rządu sukcesem? Pytamy o gospodarkę i finanse przede wszystkim.

Trzeba przyznać, Ĺźe ten rząd przeforsował ustawę o emeryturach pomostowych, ktĂłra wprawdzie była gotowa i poprzedni rząd się dość długo zastanawiał, kiedy z tą inicjatywą wyjść. Sądzę, Ĺźe ona byłaby zgłoszona jesienią 2007 roku. Ale były przedterminowe wybory, przejęli to następcy i – trzeba oddać obecnemu rządowi sprawiedliwość – tę sprawę załatwili.

Co jeszcze rząd zrobił? OdpowiedĹş tkwi w starych anegdotach – nie popsuł wszystkiego, co dostał, chociaĹź mĂłgł. Przede wszystkim, nie zrezygnował z przedsięwzięć, ktĂłre były podjęte wcześniej, a ktĂłre pomogły nam przejść przez najtrudniejsze lata kryzysowe. Przypominam, Ĺźe niespełna pięć lat temu Sejm uchwalił obniĹźkę podatku PIT, a cztery lata temu zmniejszył składkę rentową oraz wprowadził duĹźe ulgi prorodzinne w PIT. Za tym głosował prawie cały Sejm. A z całą pewnością - jak jeden mąż - cała Platforma Obywatelska. Potem rząd przez trzy lata bawił się w przekładaniec. Albo się tym chwalił jako swoim osiągnięciem, albo krytykował poprzednikĂłw, a zwłaszcza mnie, za nieodpowiedzialność i nieuctwo. I tak w kółko. Ale tamtych decyzji nie zmienił. Ich skutki pomogły nam przetrwać kryzys. W kaĹźdym razie podniosły popyt indywidualny na tyle, Ĺźe utrzymały aktywność konsumpcyjną ludności. W jakimś sensie ułatwiły uniknięcie recesji.

Z drugiej strony ten sam rząd trochę dusi tę aktywność...

Żeby tylko troszkę... Żeby troszkę. Dość mocno dusi.

60 proc. społeczeństwa żyje poniżej minimum socjalnego, trudno znaleźć uzasadnienie dla podwyżek VAT wprowadzonych od 1 stycznia tego roku. W efekcie wszystkie ceny rosną.

Jeśli chodzi o VAT, to mamy szkodliwy idiotyzm. Zatrudniono dodatkowo 75 tyś. urzędników, co musi rocznie kosztować co najmniej 5 mld zł, po czym podniesiono VAT, by te 5 mld zł odzyskać. Przecież to jest istne zbójowanie. Wzrost podatku VAT jest tym gorszy dla konsumenta, im ów konsument jest biedniejszy, bo biedni ludzie większość dochodów wydają na bieżące potrzeby i nie odkładają na tzw. lepsze czasy. Na dokładkę, wzrost VAT wyzwolił spory impuls inflacyjny i nie wykluczone, że biedniejsi obywatele zapłacą jeszcze więcej w postaci podatku inflacyjnego. Oczywiście, te 5 mld zł przejęte przez biurokrację, też zostanie wydane na konsumpcję i w krótkim okresie jakoś to będzie. Ale na dłuższą metę mamy dramat. Co ma napędzać gospodarkę? Coraz biedniejsi obywatele? A z jaką motywacją? Oni już uciekają w szarą strefę, za granicę, w zasiłki i choroby. Kto będzie żywił i bronił? Urzędnicy? Chyba nie liczymy, że Chińczycy wezmą nas na utrzymanie, jak to się coraz częściej dzieje w Afryce, gdzie najwyraźniej ma miejsce nowa fala kolonizacji!

W pamiętnej debacie przed wyborami prezydenckimi, Donald Tusk zadał Jarosławowi Kaczyńskiemu słynne pytanie, „czy pan wie, ile kosztuje...?”

Widziałam doskonały Ĺźart w Internecie. Autor narysował sklep „Wszystko po 5 zł”, a w sklepie benzyna, cukier i chleb po 5 złotych. Potem ktoś dopisał „JuĹź jest wszystko po 5,5 zł! Do jesieni będzie 3x15”. Na szczęście jeszcze nikt nie umieścił tam euro, czy innych walut światowych. Bo obecny premier w 2005 roku straszył, Ĺźe gdyby PIS doszedł do władzy, to benzyna i dolar będą po 6 złotych. MoĹźna cynicznie powiedzieć, Ĺźe z benzyną juĹź jest blisko, nawet bardzo blisko.

Mamy wrażenie, że od kilku lat pod rządami Platformy Obywatelskiej, która sama siebie określa jako partię liberalną gospodarczo, robimy same kroki do tyłu.

Jednak ten krok do przodu jest. A skąd on się bierze? Otóż Polacy ciężko pracują. Jesteśmy jednym z najciężej pracujących narodów na świecie. Jeśli się weźmie pod uwagę bilans czasu pracy wydatkowanego przez przeciętnego pracownika, to są to duże liczby, ponad 2000 realnie przepracowanych godzin rocznie. Sytuują nas w czołówce światowej i jakieś efekty z tej pracy są. Natomiast są to efekty zbyt małe w stosunku do potrzeb oraz w stosunku do wysiłku. Po prostu nasza praca jest kiepsko zorganizowana. Powinniśmy sobie zadać pytanie przez kogo ona jest tak zorganizowana? Pośrednio z pewnością przez rząd, ponieważ rząd odpowiada za organizację bardzo wielu usług publicznych a niedostatki w infrastrukturze technicznej, zwłaszcza transportowej oraz niedostatki w infrastrukturze energetycznej bardzo utrudniają pracę Polakom. Utrudniają im życie.
Proszę zwrócić uwagę, że Polacy intensywnie pracują, nawet jeśli jest to związane z uciążliwymi dojazdami do pracy. Z kronik policyjnych dowiadujemy się w jak straszliwych okolicznościach w niedużej furgonetce ginie ponad 10 osób. To pokazuje, że Polacy są skłonni pracować ciężko. Nasze trudne położenie nie jest skutkiem lenistwa Polaków, nie jest kwestią jakiejś apatii. Jesteśmy energiczni, zdecydowani wydatkować mnóstwo czasu na pracę. Tylko jest kwestia złego zorganizowania życia społecznego. Co oczywiście nie obciąża tylko tego rządu. Od 1989 roku zbyt mało wagi poświęcaliśmy temu problemowi. Jednak ten rząd obciąża pośrednio bardzo mocno, ponieważ ten rząd doszedł do władzy obiecując poprawę właśnie w tej dziedzinie. Najintensywniej i najgoręcej obiecywał poprawę w organizacji życia społecznego- miały być nowoczesne drogi, praca miała być lepiej zorganizowana, miała być tańsza, miały być niższe podatki, miało się żyć lepiej i wygodniej. I gdzie to wszystko jest?
Oczywiście, inną kwestią jest, czy rządzący zachowywali się odpowiedzialnie, obiecując te wszystkie cuda. Moim zdaniem – nie.

Jeśli załoĹźymy, Ĺźe wciąż trwa kryzys w skali globalnej – a chyba wciąż trwa – to, czy moĹźemy uznać, Ĺźe rząd działa procyklicznie?

Rząd z całą pewnością działa procyklicznie i to bardzo ostro. Program stymulacyjny zainicjowany przez polski rząd doszedł do kwoty 140 mld złotych rocznie. O tyle do 2010 roku wzrĂłsł poziom wydatkĂłw publicznych w porĂłwnaniu do roku 2007. Pamiętajmy przy tym, Ĺźe obecny rok dopiero się zaczął, a ubiegły jeszcze nie został skwitowany. Z szacunkĂłw wiadomo, Ĺźe poziom wydatkĂłw w sektorze finansĂłw publicznych wzrĂłsł właśnie o tyle. 140 mld złotych to jest – patrząc na średnią wartość PKB w latach 2008-2010 – rĂłwnowartość 10 proc. PKB. Rząd dosypywał „do kotła” coraz większe kwoty, aĹź doszedł do wzrostu wydatkĂłw publicznych o 29% w trzy lata. (z niespełna 496,5 mld zł w 2007 r. do 640 mld zł w 2010 r.). A podobno to poprzedni rząd był strasznie rozrzutny, poniewaĹź wtedy wydatki publiczne w dwa lata wzrosły o 16% (z 427,1 mld zł w 2005 r. do 496,5 mld zł w 2007 r.). Ale wtedy był przynajmniej wysoki wzrost gospodarczy. Przypominam, Ĺźe owoce Ăłwczesnego wzrostu gospodarczego zostały podzielone mniej więcej na połowę. Jedna poszła na zmniejszenie tempa przyrostu zadłuĹźenia i deficytu budĹźetowego, zaś druga połowa została skonsumowana przez ludzi w formie obniĹźki podatkĂłw i obniĹźenia tak zwanego klina podatkowego a konkretnie składki rentowej o 7 punktĂłw proc. z 13 punktĂłw proc., jakie były przedtem. To głównie tą obniĹźką rząd naprzemiennie się chwali, albo teĹź zasłania jak tarczą, negując działania poprzednikĂłw. Ale nie zmienił tego przez cztery lata.

MoĹźna powiedzieć, Ĺźe rząd zapatrzył się na 2007 rok, w ktĂłrym były bardzo dobre wyniki, i – jednak – duĹźe oszczędności, i postanowił gonić własną iluzję cudu, na ktĂłry rząd czekał. Czekał dokładając coraz więcej pieniędzy publicznych. MoĹźna powiedzieć, Ĺźe rząd był na dopalaczach, ktĂłre tak gwałtownie podobno zwalcza. Tymczasem jak nałogowy alkoholik dostawaliśmy coraz wyĹźszą dawkę alkoholu. To prawda - takie programy stymulujące gospodarkę przyjmowały liczne państwa – zaczęły ten proceder Stany Zjednoczone na bardzo wielką kwotę prawie 800 mld dolarĂłw. Tylko, Ĺźe w Europie mało kto wykosztował się aĹź tak bardzo, jak Polska – na prawie 10 proc. PKB.

Jaki to miało skutek? Złudny, na krótką metę dobry. Ludzie pieniądze wydali, ci urzędnicy, choćby. To sprawiło, że nie cofaliśmy się, ale nie wyzwoliło żadnej energii i nie ruszaliśmy do przodu. Na ogół ślizgaliśmy się w miejscu, buksowaliśmy. Ale benzynę paliliśmy cały czas. Urosła góra długów, bo my tych pieniędzy nie mieliśmy. One były pożyczane.

Czyli byliśmy zieloną wyspą za pożyczone pieniądze?

Dokładnie tak. Moja teza jest następująca: rząd aprobował zwiększanie wydatków publicznych, bo nie można powiedzieć, że to spadło z niebios. To był systematyczny proces trwający przez trzy lata. Rząd za te wielkie pieniądze kupił sobie opinię pogromcy kryzysu finansowego i czas. Kiedy rząd zorientował się, że ogromne długi mu urosły...

...jak za Gierka...

Tylko, Ĺźe Gierek – na co słusznie zwracają uwagę komentatorzy – przynajmniej coś za te pieniądze budował. Fakt, Ĺźe niekoniecznie fortunnie, jeśli spojrzeć choćby na Hutę Katowice, ale jednak ludzie kojarzą lata 70. z rozciągniętym, potężnym placem budowy. Teraz mamy trochę drĂłg, z czego niektĂłre budowane są w cenie 10-krotnie wyĹźszej, niĹź planowaliśmy z ministrem Polaczkiem, kiedy tworzyliśmy program budowy drĂłg na lata 2008-2012. Słusznie opozycja parlamentarna się zĹźyma, jak widzi rachunki za budowę fragmentu autostrady z kilometrowym odcinkiem kosztującym ponad 200 mln złotych. To są najdroĹźsze drogi w naszej galaktyce.

A moĹźe to jest taki plan – nie waĹźne, co robimy dla społeczeństwa. WaĹźne, co robimy dla siebie?

Bardzo mi zależy na tym, abyśmy nie dopatrywali się specjalnych intryg, przebiegłości i perfidii. Wprawdzie byłoby miło identyfikować intrygi, przebiegłość i perfidię, ale jak znam realia polskiej gospodarki i polityki, to jest to przede wszystkim niekompetencja i arogancja. Za większością złych decyzji nie kryje się intryga, lecz pospolita głupota. Nie wolno ignorować głupoty!. Bezwzględnie trzeba się liczyć z tym, że nasz oponent niekoniecznie jest wredny, czy złośliwy, tylko może być po prostu głupi.
Trzeba zwalczać głupotę, bo jest jak chwasty – powszechna i szkodliwa. To jest - dla chrześcijanina zwłaszcza – bardzo waĹźny imperatyw. Wiemy od św. Tomasza z Akwinu, Ĺźe rozum został nam dany nie po to, Ĺźebyśmy się nim pysznili, ale Ĺźebyśmy go uĹźywali. Głupota jest jedną z twarzy pychy.

Bezspornie musimy jednak przyznać, Ĺźe ten rząd jest skuteczny. Skuteczny dlatego, Ĺźe wciąż jest nierozwiązana sprawa tragedii smoleńskiej, o ktĂłrej wszyscy obywatele – rĂłwnieĹź my – mĂłwimy, Ĺźe była to katastrofa lotnicza, choć takiej pewności wcale nie ma. Nikt nie przeprowadził postępowania, ktĂłre wyjaśniałoby, co było powodem tragedii. Czy to była katastrofa lotnicza, czy zamach, ktĂłrego tak naprawdę nikt nie wykluczył? Rok po tym, co wydarzyło się pod Smoleńskiem, po największej tragedii naszego narodu od czasĂłw rozbiorĂłw, dalej nic nie wiemy. Rząd ma wysokie notowania, a my, mamieni tym, co jest nam podawane, coraz częściej podchodzimy do tego bezkrytycznie.

Sprawą tej tragedii interesuję się żywo i systematycznie od dnia, w którym się wydarzyła. Ponieważ jestem naukowcem, przywiązuję wielką wagę do faktów. Uczciwie sama przed sobą przyznaję, że fakty, których nie kwestionuje mój umysł, są tylko dwa. Pierwszy, że zginęli Polacy, w tym najważniejsi urzędnicy w naszym państwie. Drugi, że odbyło się 96 pogrzebów i w części jesteśmy pewni, kogo pochowaliśmy. Cała reszta jest owiana niepewnością, tajemnicą, niejasnościami, jest pełna domysłów. Szczerze powiedziawszy to dzisiaj możemy powiedzieć, że wiemy jeszcze jedno. Że ruina jakiegoś samolotu z polskimi znakami, pociętego piłami, z szybami powybijanymi młotami, leży na lotnisku Siewiernyj w Smoleńsku, przykryta brezentem i tam butwieje.
Więcej faktów w tej sprawie nie znam i fatalnie się z tym czuję. Zastanawiam się w związku z tym, czy moi rodacy również odczuwają jakiś dyskomfort? Dla mnie to jest duży problem poznawczy - jak funkcjonować, skoro w tak wielkiej i ważnej sprawie tak mało się wie. Chyba znacznej części moich rodaków na razie to nie przeszkadza. Nie przesądzałabym jednak, że tak będzie zawsze. Dzisiaj jesteśmy zabiegani i zabiedzeni. Jeśli kilkanaście osób jeździ niedużą nyską, żeby kilkadziesiąt kilometrów dalej zarobić te parę złotych i nie ginie w wypadku, to nie ma co się dziwić, że jak już wraca do domu wieczorem, to niespecjalnie zastanawia się nad światem. Starają się wyspać i jadą nazajutrz, pewnie w takich samych kiepskich warunkach, z nadzieją, że dojadą na czas. Nie można swoich dysonansów poznawczych przenosić na innych ludzi, ale trochę pozastanawiać się można i trzeba.

Myślę, Ĺźe ten zdumiewający splot okoliczności, ktĂłry składa się na katastrofę smoleńską, kaĹźdego zadziwia i trochę lęka. MoĹźe ludzie czekają na raport rządowy. Polacy zawsze byli ufni, cierpliwi. Jestem przekonana, Ĺźe tej sprawy przemilczeć się nie da. Nie sądzę, Ĺźe ta katastrofa przysłuĹźy się dobrze jakiemukolwiek rządowi. Wprawdzie są osoby, ktĂłre twierdzą, Ĺźe ta katastrofa się dobrze przysłuĹźyła relacjom polsko – rosyjskim, ale nie wydaje mi się, Ĺźeby straszna śmierć tylu ludzi mogła przynieść dobre owoce. Nie bądĹşmy niecierpliwi. Poczekajmy. Wprawdzie rozum z jednej strony popycha nas w stronę odkrywania zasłon z tego splotu tajemnic - chcielibyśmy wiedzieć, jak się sprawy miały. Ale być moĹźe nie wszystkich naszych RodakĂłw rozum popycha w tę samą stronę. W końcu jednak popchnie, jestem tego pewna. Na ten temat istnieje obszerna literatura, choćby powieści Fiodora Dostojewskiego, ewidentnie ponadczasowe. Światowej sławy książki o wyrzutach sumienia, potrzebie prawdy, pokucie i odkupieniu. Mnie osobiście katastrofa smoleńska zostawiła trwałą bliznę w sercu, ktĂłra się nie zagoi nigdy. To, co się stało po tej tragedii, co się dzieje do dzisiaj, traktuję takĹźe jako obrazę dla ludzkiego rozumu. Bo tamte ofiary i tak kiedyś się upomną, juĹź wołają w snach, takĹźe moich. To kiedyś wyjdzie – nie za sto lat, ale duĹźo szybciej.

Jaka jest Pani refleksja nad rolą mediów w tej sprawie? Z jednej strony mówi Pani, że nie każdy się musi tym interesować. Ale blogerzy przeprowadzili w Internecie śledztwo w sprawie smoleńskiej. Zainteresowanie notkami w tej sprawie pokazało, że jednak ludzie chcą wiedzieć. Z drugiej strony, ze strony głównych mediów, mamy zasłonę milczenia i zasłonę prześmiewczego podejścia.

Nie da się ukryć, Ĺźe wiodące media nie lubiły ś. p. Lecha Kaczyńskiego, nie akceptowały jego polityki i generalnie nie kibicowały tej części polskiej sceny politycznej. Przez krĂłtki czas w ramach słomianego wybuchu wyrzutĂłw sumienia była poprawa, po czym wszystko wrĂłciło w stare koleiny z paru powodĂłw. Przede wszystkim współczesne media to jest biznes. One Ĺźywią się rozrywką – proszę popatrzeć, jak wielkie wzięcie mają te wszystkie programy typu „Taniec z gwiazdami”, akurat ten tytuł pamiętam. Główne stacje telewizyjne dziennie emitują ponad 40 seriali – policzyliśmy to ze studentami. Otóş natura tych mediĂłw jest taka, Ĺźe wszystko powinno być Ĺźywiołowe i pogodne. To infantylizuje niestety. Ale teĹź ta część przekazu się wybija. Informacje złe, niedobre takĹźe są przez media kochane – o ile mają formę katastrof, dziejących się szybko, dynamicznie i daleko od nas. Mamy powstanie on-line, wojnę on-line, trzęsienie ziemi on-line. W taki sposĂłb ta katastrofa była relacjonowana. Z tym, Ĺźe tak się dziwnie złoĹźyło, Ĺźe nie było Ĺźadnych przekazĂłw na Ĺźywo. Nie ma teĹź zdjęć, ani filmĂłw – z wyjątkiem filmu obywatela Wiśniewskiego, ktĂłry przypadkiem trochę zdjęć zrobił. Jest jeszcze jakiś film rzekomo nakręcony telefonem komĂłrkowym. Więc media nie miały się czym Ĺźywić.
I tu pojawiają się zasadnicze pytania – dlaczego nie latały tam helikoptery telewizyjne, dlaczego nie relacjonowały nam tej katastrofy, dlaczego nie widzieliśmy jak to wygląda z powietrza. Na świecie wydarza się tak wiele katastrof i one wszystkie są doskonale dokumentowane. PrzecieĹź tam było mnĂłstwo polskich dziennikarzy.
Moim zdaniem przy tej katastrofie ze względu na to, że było tak potężne embargo informacyjne, tak wielka skala dezinformacji, po część świadomej, i tak wielki szlaban na wszelkie przekazy wizualne, media nie miały się czym żywić. Ta tragedia była dla mediów irytująca, nie dawała im paliwa.

Z drugiej strony dwa miesiące przed katastrofą smoleńską pan Miszczak z TVN robi czteroodcinkowy program o katastrofie gibraltarskiej, o śledztwie, które się opiera na jeszcze mniejszej ilości informacji. I jest to program ciekawy, ma wysoką oglądalność. W Internecie jest ogromna oglądalność materiałów blogerskich. Nawiasem mówiąc doskonałych materiałów dla dziennikarzy, którzy chcieliby pytać dalej.

Staram się odpowiadać na to pytanie w sposĂłb najbardziej przychylny mediom, czyli tłumacząc to małą atrakcyjnością wizualną, brakiem dostępu do informacji filmowej i fotograficznej, ktĂłra dzisiaj dla mediĂłw jest niezbędna – bo ileĹź moĹźna pokazywać gadające głowy. Nie wykluczam jednak, Ĺźe jest to rĂłwnieĹź ostroĹźność spowodowana tym, Ĺźe główne media działają w Polsce, w regulacjach, ktĂłre nie są do końca określone. I być moĹźe uznali, Ĺźe naleĹźy czekać na polski raport, Ĺźeby jakoś skwitować tę tragedię z punktu widzenia polskiego prawodawstwa. Staram się znaleźć argumenty obrony. Ale faktem jest, Ĺźe sympatie polityczne mediĂłw są ulokowane po innej stronie. A człowiek ma tak skonstruowaną psychikę, Ĺźe jest w stanie znaleźć wyjaśnienie na kaĹźde swoje postępowanie.

Ale nic nie zwalnia z obowiązku myślenia. Również, a może przede wszystkim, dziennikarzy...

Nie ma obowiązku myślenia. Św. Tomasz z Akwinu dowodził, że obowiązek myślenia ma każdy chrześcijanin, bo nie używanie rozumu jest obelgą dla naszego Stwórcy. Ale człowiek - human being, co brzmi dumnie - takiego obowiązku nie ma.

Kilka miesięcy po tej katastrofie odbyła się w polskim MSZ odprawa ambasadorów z udziałem Siergieja Ławrowa, ministra spraw zagranicznych Federacji Rosyjskiej. Media mainstreamu nie dochodziły, dlaczego ambasadorowie polscy są odprawiani w obecności szefa dyplomacji kraju, w którym zdarzyła się największa tragedia Rzeczpospolitej.

Oficjalne wyjaśnienie było takie, że rząd polski raz w roku organizuje tego typu spotkania, że to nie było pierwsze takie spotkanie. Natomiast media pokazały wzruszający obrazek, jak to na balkonik wyszli panowie Ławrow i Sikorski, żeby zapalić papierosa. Bardzo miłe! Takie ludzkie.
Mnie bardziej interesuje ewolucja stanowiska Pana Premiera w sprawie wyboru podstawy prawnej postępowania po katastrofie smoleńskiej. Premier najpierw stwierdził, Ĺźe nikt nie miał do tego głowy. Następnie przyznał, Ĺźe była propozycja strony rosyjskiej, by zastosować Konwencję Chicagowską i myśmy na to przystali. Później okazało się, Ĺźe bodajĹźe 13 kwietnia ub. r., trzy dni po katastrofie, na konferencji w Moskwie Tatiana Anodina oświadczyła, Ĺźe strona rosyjska proponuje zastosowanie 13-tego załącznika z tej konwencji, oczywiście przy pełniej akceptacji premiera Putina. Na to nasi przedstawiciele spuścili pokornie główki, a chyba nawet kiwnęli. Na pewno kiwnął pan pułkownik Klich, ktĂłry tam siedział. No, a po upływie ośmiu miesięcy nasz Pan Premier oznajmił, Ĺźe decyzję o zastosowaniu Konwencji Chicagowskiej podjął osobiście on sam. Zastanawiające. W jaki sposĂłb przebiega proces decyzyjny w państwie polskim, skoro chwilę po podjęciu decyzji mĂłwi się, Ĺźe „ktoś tam to wybrał, ale nie było do tego głowy”. Później mĂłwi się opinii publicznej, Ĺźe wybrali to Rosjanie, a Polska na to przystała, bo to był dobry pomysł. A na końcu się mĂłwi, Ĺźe „to ja zdecydowałem”. Tymczasem wszyscy dobrze wiemy, ze konwencja chicagowska, a juĹź szczegĂłlnie stosowany w tym przypadku załącznik numer 13 doskonale wiąże nam ręce. Jeśli tego rodzaju sekwencja zdarzeń się realizuje, to myślę, Ĺźe nie tylko ja, słucham tego i własnym uszom nie wierzę. Z biegiem czasu człowiek pamięta coraz mniej, tymczasem Premier pamięta coraz więcej i coraz dokładniej. A nawet pamięta to, czego nie było. .

Jeżeli mamy takie problemy gospodarcze, jeżeli mamy kryzys działania państwa jeżeli chodzi o sam proces decyzyjny, jeżeli mamy kryzys państwa w ocenie polityki międzynarodowej, co dalej będzie z Polską? Jesteśmy przed wyborami. Jak Polacy skwitują ten rząd? Jaka będzie przyszłość kraju?

Państwo polskie jest tak słabe dzisiaj a zainteresowanie ludzi sprawami publicznymi jest tak niskie i niesystematyczne, Ĺźe najwaĹźniejszą sprawą nie są wybory, ale to, Ĺźebyśmy zaczęli ze sobą uczciwie rozmawiać. Ĺťebyśmy na siebie nie krzyczeli, nie wyśmiewali jedni drugich, Ĺźebyśmy cierpliwie odbudowywali poczucie wspĂłlnoty. Jesteśmy przecieĹź narodem niepokornym, dzielnym, pracowitym, hardym. Nie przestaliśmy być wspĂłlnotą – trzeba to Polakom tłumaczyć – w dalszym ciągu jesteśmy Narodem. Stańmy się bardziej narodem politycznym, bo kiedy zdejmujemy oko z rządzących, oni zaczynają działać po swojemu, czyli najczęściej byle jak. Mnie gazety piętnowały za niedokładności rzędu dziesiątej części punktu proc. PKB a dzisiaj pozwalają, Ĺźeby się rządzący mylili o 4 punkty tego PKB, czyli mylili się czterdzieści razy bardziej. Czterdzieści razy! Przekroczyliśmy wszelkie granice pobłaĹźliwości. Zwracam się do PolakĂłw, Ĺźeby patrzyli, kto im do kieszeni sięga. Niech przynajmniej pilnują swoich portfeli przy urnie wyborczej. Niech to nie będzie akt gniewu, ale akt sprzeciwu wobec polityki, ktĂłra jest prowadzona, i ktĂłra jest – staram się być uprzejma – w najlepszym razie niefrasobliwa. Rząd, niczym Czerwony Kapturek, beztrosko bieĹźy przez ciemny las. Otóş, ile moĹźna beztrosko bieĹźyć przez ciemny las? Po drodze był Smoleńsk, powĂłdĹş, gĂłra długĂłw – Polakom powinno się znudzić oglądanie Czerwonego Kapturka.

Słabość państwa polskiego objawia się na tak wielu płaszczyznach – i trzeba z tym walczyć. My dzisiaj do tego stopnia staliśmy się barbarzyńcami, Ĺźe kwestionujemy nawet rytuały pogrzebowe. Pierwotne wspĂłlnoty skupiały się głównie wokół rytuałów pogrzebowych. Zresztą to właśnie wokół nich ta wspĂłlnota się integrowała. Tymczasem my dzisiaj śmiejemy się z czyjejś Ĺźałoby – a to w naszej kulturze jest haniebne! Gaszenie zniczy jest haniebne. Wyśmiewanie ludzi, ktĂłrzy idą gdzieś - zamiast siedzieć w domu i pić piwo - po to, Ĺźeby wspĂłlnie odmĂłwić modlitwę, zapalić znicze, czy ułoĹźyć kwiaty – jest haniebne. Dbajmy o swoją kulturę, o swĂłj kod cywilizacyjny. Bo z nich się wywodzimy i bez nich zmarniejemy.

A jeżeli nie wszyscy Polacy odczuwają patriotyczne uczucia, to niech chociaż dbają o swój interes. Opłaca się mieć Polskę.

Rozmawiali Łażący Łazarz, Paweł Pietkun
Nowy Ekran

Wersja do druku

• Strona główna
• Powitanie
• Napisz artykuł
• Redakcja
• Działy
• Bannery Kworum
• Współpraca
• Linki
• Kontakt