Piątek 19 Kwietnia 2024r. - 110 dz. roku,  Imieniny: Alfa, Leonii, Tytusa

| Strona główna | | Mapa serwisu 

dodano: 04.09.15 - 10:35     Czytano: [2020]

Dział: Ciekawe miejsca - Pamięć, Historia

NiedĹşwiedĹş Wojtek

– na ziemi polskiej w Szkocji



„Pomnik Polskich Ĺťołnierzy i NiedĹşwiedzia Wojtka” zostanie wzniesiony w historycznym centrum Edynburga. Podwalina pod monument, prezentujący niezwykłego kaprala-misia
i artylerzystę II Korpusu Polskiego gen. Andersa, powstanie z polskiego granitu pochodzącego z kopalni w Strzegomiu. Transport surowca wyruszył wieczorem 2 września i jest w całości finansowany przez łódzką firmę budowlaną MCKB.


„Pomnik Polskich Ĺťołnierzy i NiedĹşwiedzia Wojtka” powstaje z inicjatywy polsko-szkockiej Fundacji Wojtek Memorial Trust, dbającej o pamięć o niezwykłym Ĺźołnierzu II Korpusu Polskiego, ktĂłry zasłynął z ogromnej przyjaĹşni z polskimi Ĺźołnierzami oraz „słuĹźby” amunicyjnego (przenosił w łapach pociski artyleryjskie). Podwaliną pod pomnik będzie granit dostarczony z kopalni w Strzegomiu, a firma MCKB w całości pokrywa koszt transportu 12 ton surowca. Za dostawę, ktĂłra dotrze do Edynburga 8 września, odpowiada gdański spedytor – Rudniccy-Magetra.

- Propozycję wsparcia projektu i udziału w organizacji transportu surowca otrzymaliśmy od Fundacji Wojtek Memorial Trust – mĂłwi Piotr Grabowicz, Prezes Zarządu MCKB. – Świadomi historii, pragniemy uczestniczyć w budowaniu wiedzy o bohaterach, do ktĂłrych kapral Wojtek bezsprzecznie się zalicza. Monument symbolizuje braterstwo i zaufanie w trudnych i okrutnych czasach wojny – uczucia, ktĂłre pozwalały przeĹźyć i wierzyć w lepsze jutro. Ĺťołnierze Armii Andersa walczyli i umierali na obcej ziemi z myślą o ojczyĹşnie. Towarzyszył im NiedĹşwiedĹş Wojtek, ktĂłry podnosił morale wojsk i sam uczestniczył w walce. Dostarczając nasz krajowy granit jako podwalinę pod pomnik, pragniemy, aby artylerzysta i niezwykły kapral stanęli na polskiej ziemi.

Projekt pomnika opiera się na wspomnieniach weteranĂłw i ludzi, ktĂłrzy mieszkali w okolicach Sunwick w Berwickshire, gdzie Wojtek trafił po wojnie. Opowiadając niezwykłą historię niedĹşwiedzia i człowieka, będzie przypominał, jak ogromną rolę odegrali Polacy w czasie II wojny światowej. Figury misia i polskiego artylerzysty zostały zaprojektowane tak, by zachęcać przechodniĂłw do „dialogu”, wzbudzać sympatię i zainteresowanie. Wokół pomnika w przyszłości będą skupiały się wydarzenia edukacyjne, artystyczne, kulturalne, związane z dziedzictwem narodowym, Wojtkiem i polsko-szkockimi relacjami.

Teren pod statuę zaprojektował Raymond Muszynski z Morris & Steedman Associates w Edynburgu. Za nadzĂłr nad pracami inĹźynierskimi odpowiada Sir Robert McAlpine. Nad całością czuwa Wojtek Memorial Trust, fundacja utworzona przez Aileen Orr (autorkę książki „NiedĹşwiedĹş Wojtek. Niezwykły Ĺźołnierz Armii Andersa”), Krystynę Szumelukową i gen. Euana Loudona.

- Pomysłodawcą budowy pomnika jest mĂłj mąż, właściciel terenĂłw, na ktĂłrych po wojnie stacjonowała jednostka Wojtka, zaś historię niezwykłego kaprala opowiadał mi mĂłj dziadek – mĂłwi Aileen Orr. – Uznałam, Ĺźe warto, aby jak najwięcej osĂłb dowiedziało się o niedĹşwiedziu-Ĺźołnierzu, gdyĹź jego słuĹźba zasługuje na szczegĂłlne upamiętnienie, nie tylko w postaci książki. Propozycja naszej fundacji, Wojtek Memorial Trust, spotkała się z bardzo pozytywną reakcją zarĂłwno ze strony szkockiej, jak i polskiej administracji. Największy entuzjazm wzbudziła idea, by pomnik stanął na polskiej ziemi w formie granitu. Z pomocą przyszła nam firma MCKB, ktĂłra zadbała o pokrycie kosztĂłw transportu surowca. Mamy nadzieję, Ĺźe jest to początek owocnej współpracy związanej z kolejnymi projektami upamiętniającymi Kaprala Wojtka.

Pomnik, półtora raza większy od rzeczywistych rozmiarów Wojtka i żołnierza, zostanie wykonany z brązu w odlewni dzieł sztuki Powderhall Bronze Ltd. w Edynburgu przez jednego z czołowych brytyjskich rzeźbiarzy - Alana Beattie-Herriota, zgodnie z jego autorskim projektem. Stanie w sercu historycznego centrum Edynburga, w zachodnim krańcu Ogrodów Princes Street, w sąsiedztwie zamku w Edynburgu - miejscu przypominającym Monte Cassino, gdzie Wojtek m.in. walczył u boku polskich żołnierzy. Prace nad budową pomnika zakończą się jeszcze w tym roku.

- Historia Wojtka NiedĹşwiedzia to jedna z najciekawszych historii II wojny światowej i najbardziej pozytywnych akcentĂłw okrutnego konfliktu – mĂłwi Konrad Czernielewski, starszy kustosz w Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi, a prywatnie pasjonat historii zwierząt, ktĂłre towarzyszyły Polakom na froncie. - To takĹźe przykład pięknej przyjaĹşni, w duĹźym stopniu opartej o podobne przeĹźycia. Ĺťołnierze Andersa, ktĂłrzy znaleĹşli Wojtka, walczyli o swoją ojczyznę z dala od domu, odebranego im przez okupanta. NiedĹşwiadek zaś był sierotą, ktĂłremu matkę odebrał irański myśliwy. Ludzi i „uczłowieczone” zwierzę połączyła więc tęsknota, swego rodzaju „bezdomność” – pocieszenie znaleĹşli we wspĂłlnej słuĹźbie, ktĂłra pełna znojĂłw wojennego Ĺźywota stawała się lĹźejsza właśnie dzięki przyjaĹşni i pozytywnym emocjom z nią związanym.

Pomnik powstający w Edynburgu nie jest pierwszym dedykowanym wyjątkowemu żołnierzowi. Niezwykła historia Niedźwiedzia Wojtka znalazła swoje odzwierciedlenie m.in. w monumentach w miejscowości Imoli na północy Włoch, w angielskim miasteczku Grimsby, Krakowie, Szymbarku czy w Żaganiu. Na ulicach szkockich miast można było zobaczyć piętrowe autobusy prezentujące sylwetkę misia z pociskiem, zaś na tegorocznym Edinburgh Fringe Festival wystawiono sztukę opowiadającą o wojennych przygodach Wojtka. W edynburskim ZOO znajduje się poświęcona mu tabliczka, upamiętniająca jego pobyt i niezwykłe życie.


























Łódzka firma MCKB jest generalnym wykonawcą wielu kluczowych inwestycji realizowanych dla stałych klientów takich jak ABB, SEGRO, SCA Hygiene Products, Amcor Rentsch Polska, ICI Polska, Reckitt Benckiser, TKG, Takeda Pharma, Avon Cosmetics Polska, Procter & Gamble DS Polska, WILO Polska.
Do sztandarowych projektów należy rewitalizacja zabytkowej Fabryki Grohmana, będącej obecnie siedzibą Łódzkiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej.
Firma aktywna w ramach społecznej odpowiedzialności, działająca na rzecz podnoszenia standardĂłw w wykonawstwie i bezpieczeństwie na budowie oraz propagowania zrĂłwnowaĹźonego budownictwa i nowoczesnych rozwiązań (m.in. technologii BIM – modelowania informacji o budynku).


Historia NiedĹşwiedzia Wojtka

Nasz sympatyczny bohater urodził się w gĂłrach Hamadan na terenie dzisiejszego Iranu (dawnej Persji) w 1941 r. Jego matkę zastrzelił myśliwy. W 1942 r. na drodze do Kandawaru, osieroconego niedĹşwiadka odkupili od irańskiego chłopca polscy Ĺźołnierze, z 22. Kompanii Zaopatrywania Artylerii II Korpusu Polskiego, dowodzonego przez gen. Władysława Andersa. Nadali mu imię Wojtek co oznacza „szczęśliwy wojownik”.

Uroczy miś szybko podbił serca wojakĂłw i został wciągnięty jako szeregowy na stan ewidencyjny kompanii. Na początku Wojtek karmiony był mlekiem z butelek po wĂłdce. Otrzymał książeczkę wojskową i Ĺźołd, pokrywający podwĂłjne racje Ĺźywnościowe i piwo, ktĂłre miś otrzymywał za dobre sprawowanie i ktĂłre pił z Ĺźołnierzami w chwilach przerwy. Jak kaĹźdy niedĹşwiedĹş, lubił miĂłd, a takĹźe owoce, słodkie syropy, marmoladę oraz słodycze, ktĂłre sprawnie rozpakowywał. Nie gardził rĂłwnieĹź papierosami. Jadał razem z Ĺźołnierzami i spał z nimi w namiocie, tuląc się do nich. Robił to nawet wĂłwczas, gdy dostał juĹź własną przydziałową „sypialnię” w postaci duĹźej drewnianej skrzyni po zaopatrzeniu.

Ze swoją jednostką Wojtek przeszedł szlak bojowy z Iranu przez Irak, Syrię, Palestynę, Egipt do Włoch (brał udział m.in. w bitwie o Monte Cassino), a po demobilizacji trafił do Wielkiej Brytanii i Szkocji. DosłuĹźył się stopnia kaprala. Na pokład statku, ktĂłrym kompania miała dostać się do Italii, na początku nie chciano go wpuścić – oficer wyraził zgodę na podróş brunatnego szeregowca dopiero po tym, jak polscy Ĺźołnierze przekonali go, Ĺźe miś „budzi ducha bojowego”. Wojtek był nieocenionym towarzyszem broni, wspierającym swoich kolegĂłw i koleĹźanki z oddziału w znoszeniu frontowych trudĂłw i okrucieństw wojny. Sprawdził się jako amunicyjny – przenosił ochoczo w swoich łapach ciężkie skrzynie z amunicją artyleryjską, nigdy Ĺźadnej nie upuścił. Nic więc dziwnego, Ĺźe „niedĹşwiedĹş z pociskiem w łapach” stał się wkrĂłtce symbolem 22. Kompanii, ktĂłry zagościł na stałe na samochodach, proporcach i mundurach Ĺźołnierzy jednostki.

Kapral Wojtek uwielbiał jeĹşdzić w szoferce zaopatrzeniowej ciężarĂłwki (dopĂłki się w niej mieścił – w wieku dojrzałym waĹźył blisko 250 kg i mierzył ponad 180 cm). Radosny, zawsze chętny do zabawy najbardziej lubił zapasy. Po zakończeniu pojedynku lizał rozłoĹźonego na łopatki przeciwnika po twarzy. Mimo iĹź był ogromnym zwierzęciem, nigdy nie wykorzystywał swojej siły przeciw słabszym. Do jego ulubionych sztuczek podczas odpoczynku na plaĹźy naleĹźało zaś podpływanie do kąpiących się kobiet i niespodziewanie wynurzanie się pośrĂłd nich. Początkowy popłoch kończył się ratunkiem ze strony polskich wojakĂłw, ktĂłrzy w ten sposĂłb nawiązywali kontakty z miejscowymi dziewczętami.

Gdy wojna dobiegła końca, Wojtek wraz z jednostką stacjonował we Włoszech. W 1946 r. ruszyli do Szkocji – jego jednostka została ulokowana w Berwickshire. Miś był bardzo popularny, rozchwytywany przez media, a Towarzystwo Polsko-Szkockie przyjęło go nawet jako swojego honorowego członka. Ĺťołnierze gen. Andersa, nie chcąc wracać do Polski znajdującej się pod rządami komunistĂłw, wyruszyli w róşne strony świata.
Wojtek pozostał w Edynburgu – w 1947 r. dyrektor miejscowego ZOO zaproponował opiekę nad brunatnym weteranem. Jego popularność nie słabła, odwiedzały go tłumy ludzi, w tym dziennikarze oraz jego dawni koledzy z jednostki, ktĂłrzy przeskakiwali przez barierkę, by – jak za dawnych wojennych lat, stoczyć z nim przyjacielski pojedynek w zapasach. Niezwykły Ĺźołnierz Armii Andersa, juĹź jako kombatant, odszedł 2 grudnia 1963 r.

Błażej Bierczyński
b.bierczynski@telmaagency.pl
Biuro prasowe MCKB

PoniĹźej:
Transport polskiego granitu do Edynburga (2 września), w całości finansowany przez łódzką firmę budowlaną MCKB, pochodzącego z kopalni w Strzegomiu. Na granitowych płytach znalazły się nazwiska żołnierzy II Korpusu Polskiego, których łączyła z Niedźwiedziem Wojtkiem najsilniejsza więź.

Wersja do druku

• Strona główna
• Powitanie
• Napisz artykuł
• Redakcja
• Działy
• Bannery Kworum
• Współpraca
• Linki
• Kontakt