Środa 24 Kwietnia 2024r. - 115 dz. roku,  Imieniny: Bony, Horacji, Jerzego

| Strona główna | | Mapa serwisu 

dodano: 14.10.16 - 11:30     Czytano: [1983]

Dział: Kresy w życiu Polski i narodu polskiego

Historia polskiego piwa we Lwowie

JuĹź przedhistoryczni Słowianie nad Wisłą i Odrą produkowali i pili piwo. Profesor Aleksander Brueckner twierdzi nawet, Ĺźe Niemcy po raz pierwszy zapoznali się z piwem u lechickich (polskich) Słowian. ToteĹź historia lwowskiego piwa musi sięgać czasĂłw krĂłla Kazimierze Wielkiego, ktĂłry w połowie XIV wieku zbudował dzisiejszy LwĂłw. Cech piwowarĂłw istniał we Lwowie juĹź w 1407 roku. Natomiast pierwsza wzmianka o browarze we Lwowie pochodzi 1425 roku. Jak czytamy w gazecie „Nad Sołą i Koszarawą” (Ĺťywiec, 15 IX 2003): „Galicja ze Lwowem to wielkie przedwojenne zagłębie browarĂłw, ale mało kto wie, Ĺźe we Lwowie w okresie międzywojennym działało około 40 browarĂłw! Nasze galicyjskie browary z Ĺťywca i Okocimia miały za swych największych konkurentĂłw właśnie browary lwowskie”. Znany i produkujący dobre piwo był browar Jana Kleina na Pohulance, załoĹźony w 1833 roku (piwa licznie nagradzane). Największy piwny boom we Lwowie nastąpił w 1862 roku, w ktĂłrym powstało aĹź 12 nowych browarĂłw. NiektĂłre browary lwowskie osiągały wysoką produkcję piwa rocznie ponad 50.000 hl. Piwa lwowskie zawdzięczały swą sławę dobrej ĹşrĂłdlanej wodzie (liczne ujęcia), okolicznym własnym uprawom chmielu i jęczmienia oraz wielkiej sztuce lwowskich piwowarĂłw. O piwowarstwie dawnych polskich mieszczan lwowskich pisał historyk polskiego Lwowa Władysław Łoziński w książce Patrycjat i mieszczaństwo lwowskie w XVI i XVII w. (LwĂłw 1890). Jego cenną kolekcję dotyczącą polskiego mieszczaństwa lwowskiego przywłaszczyli sobie Ukraińcy w 1945 roku. I dzisiaj historię piwa lwowskiego, w ktĂłrej Rusini/Ukraińcy chyba wcale nie brali udziału, przedstawia się jako dzieje ukraińskiego piwa!

Jeśli chodzi o historię obecnego największego browaru lwowskiego, to rozpoczęła się ona w 1715 roku, kiedy polski magnat Stanisław Potocki przekazał polskim jezuitom działkę na Krakowskim Przedmieściu na Kleparowie pod budowę browaru. W ten sposĂłb powstał pierwszy we Lwowie browar o przemysłowym charakterze. Piwo było tak dobre, Ĺźe eksportowano je nawet do Niemiec. W połowie XIX w. browar ten był największym browarem w Galicji i trzecim co do wielkości w Austro-Węgrzech. Produkował m.in. piwa o polskich nazwach: Bawar, Porter Іmperial, czy Exportowе. W 1896 roku zakład przejęło Lwowskie Towarzystwo Akcyjne BrowarĂłw. Browar rozbudował polski inĹźynier Michał Ulman (1912); wybudowano wĂłwczas nową słodownię, warzelnię, fermentownię oraz pomieszczenia do filtracji, a najnowocześniejsza w Austro-Węgrzech i na ziemiach polskich rozlewnia kapslulowała 5 tysięcy butelek na godzinę. Po rozbudowie browr produkował 15% piwa produkowanego w całej Monarchii Austro-Węgierskiej. Piwa lwowskie miały piękne etykiety, oryginalne kapsle i korki, opatentowane "flaszki" z firmowymi odlewami, a wszystko to pod szyldem "Pijcie piwo lwowskie!". W odrodzonej Polsce browar lwowski naleĹźał do największych w kraju i znane w całej Polsce były następujące marki lwowskiego piwa: Bok, Eksport, LeĹźak, Marcowe, PodwĂłjne słodowe czy Porter Imperial. Reklamowano je hasłami „Lwowskie piwo to jest klasa, robi z chłopa super asa”, „Sto lat Ĺźyje, kto lwowskie piwo pije”, „Prawdziwy smakosz pija tylko piwo lwowskie”, czy „Kto chce Ĺźyć bez troski, pije piwo Lwowskie”.

Lwowianie byli wierni swemu piwu, chociaż nie stronili od innych marek. Poza piwem lwowskim lwowianom szczególnie smakowało piwo żywieckie. Browar Żywiec miał we Lwowie od 1929 roku swoje Przedstawicielstwo Browaru Żywiec "Zdrój Żywiecki" Spółka z o.o. na ul. Kościuszki 24.

Po piwach lwowskich zostały wspomnienia i ta lwowska piwna piosenka:

W całej Polsce dziś kuchaju
Nasz pienkny miastu LwĂł w
i dla Lwowa zawszy maju
Podziewieniu miliun słów.
Co zy Lwowa - to spaniały
Cała Polska to już zna
i dlatego w państwu całym
"Lwowski" piwu wzieluść ma.
Bu piwu "lwowski" udpendza troski
i po nim człek je wesół dzień i noc!
Pu szklany piwa człek dupiru żyje
Ni widzi bidy i tylko radość zna,
Wienc chto ma rozum, ten zawsze pije
To piwu "Lwowski" co taki urok ma.

We Lwowie narodził się pierwszy polski komiks

We Lwowie w 1919 roku znany ilustrator Kamil Mackiewicz wraz z pisarzem Stanisławem Wasylewskim (pseud. Jan Bury) stworzyli pierwszy w historii polski komiks pt. „Ogniem i mieczem, czyli Przygody szalonego Grzesia”. Historia ta liczyła 28 odcinkĂłw (od 4. do 48. numeru czasopisma) i była publikowana w 1919 roku w lwowskim bardzo popularnym obrazkowym czasopiśmie satyryczno-politycznym „Szczutek”. Następnie komiks został wydany w osobnym zeszycie pt. „Ogniem i mieczem, czyli przygody szalonego Grzesia” we Lwowie w 1920 roku. Z Wikipedii dowiadujemy się, Ĺźe tytuł komiksu nawiązywał do popularnej Trylogii polskiego powieściopisarza Henryka Sienkiewicza pt. „Ogniem i mieczem”, a akcja komiksowej historii toczy się zaraz po I wojnie światowej – w odrodzonej właśnie Polsce, ktĂłra zmuszona była walczyć o swoje granice. Bohater historii - Grześ zaciągnął się do polskiego wojska i walczy w obronie polskiego Lwowa w 1918 oraz bierze udzał w Powstaniu Wielkopolskim 1919 i w wojnie z bolszewikami w 1920. Wszystko to zostało pokazane w sposĂłb humorystyczno-propagandowy.

Materiały do polskiej historii Małopolski Wschodniej (1)

W obronie Lwowa w 1918-19 wzięło udział aż 240 ochotników z podlwowskiej polskiej wsi Sokolniki (w których mieszkało ok. 900 rodzin), z których 46 zginęło na polu chwały w walce z Ukraińcami.
W Drohobyczu (woj. lwowskie) w latach 1938-39 ukazywał się wydawany w języku polskim miesięcznik sportowy „Junak”, ktĂłrego załoĹźycielem i redaktorem był Mieczysław Młotek.

Zaraz po upadku monarchii austro-węgierskiej w listopadzie 1918 roku, na terenie okupowanej przez nią do tego czasu Galicji kursowały aĹź do 20 stycznia 1919 roku znaczki poczty austriackiej. Jedynie urząd pocztowy w Skałacie (woj. tarnopolskie) dokonał juĹź w listopadzie 1918 roku przedruku znaczkĂłw austriackich nadrukiem orła białego w koronie i napisem „Poczta Polska – Skałat”.

W przedwojennym Lwowie i Małopolsce Wschodniej praw robotników strzegły Sądy Pracy we Lwowie i Drohobyczu. Natomiast zakładami, które zajmowały się ubezpieczeniem robotników i innych pracowników były: Zakład Ubezpieczeń od Wypadków we Lwowie, założony już w 1889 roku, którego dochody i rozchody w 1929 roku wynosiły 116 mln zł., a majątek własny 40,25 mln zł; Zakład Ubezpieczeń Pracowników Umysłowych we Lwowie, którego dochody i rozchody w 1930 roku wyniosły 78,5 mln zł a majątek 71,5 mln zł. W Stanisławowie istniał Fundusz Bezrobocia, a w Borysławiu Kasa Bracka Górników.

W latach 1927-30 kierownikiem doświadczalnej stacji zootechnicznej w Mużyłowie (pow. Podhajce, woj. tarnopolskie, dziś Ukraina) był wybitny polski zootechnik, docent Mieczysław Czaja, po wojnie profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego i Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie.

W mieście GrĂłdku, ktĂłre w latach 1906-45 nosiło nazwę GrĂłdek Jagielloński, i ktĂłre leĹźało na terenie woj. lwowskiego, 1 czerwca 1434 roku zmarł krĂłl Władysław Jagiełło. Ciało krĂłla zostało przewiezione do Krakowa, a serce spoczęło w miejscowym kościele franciszkanĂłw. 29 września 1903 roku doszło do uroczystego odsłonięcia na Rynku ładnego pomnika krĂłla Władysława Jagiełły na cokole dłuta rzeĹşbiarza lwowskiego Juliusza Wojciecha Bełtowskiego (1852 Nowy Targ -1926 LwĂłw), na ktĂłrego dwĂłch tablicach został umieszczony napis: „Władysław Jagiełło – krĂłl polski i ziem krakowskiej, sandomierskiej, sieradzkiej, łęczyckiej, kujawskiej. Wielki książę litewski. Władca i dziedzic Pomorza, Rusi etc. 1386–1434. Wielkiemu krĂłlowi zmarłemu w GrĂłdku 31 maja 1434 r. – wdzięczna ziemia grĂłdecka”. Pomnik uszkodzony w 1939 roku przez ukraińskich nacjonalitĂłw, zaginął w miesiącach późniejszych.

Pierwsza wzmianka o Stryju (przed wojną woj. stanisławowskie) pochodzi z 1385 roku, a więc z okresu, kiedy te ziemie naleĹźały do Polski. W 1460 roku krĂłl Kazimierz Jagiellończyk nadał Stryjowi prawa magdeburskie, a krĂłlowie Zygmunt I Stary, Zygmunt August, Stefan Batory i Zygmunt III Waza nadawali miastu nowe róşne przywileje, przez co Stryj stał się jednym z najwaĹźniejszych miast woj. lwowskiego. W przedrozbiorowej Polsce starostami stryjskimi byli między innymi wybitni hetmani polscy: Jan Tarnowski i Stanisław Koniecpolski oraz Mikołaj Sieniawski – syn hetmana wielkiego koronnego i Stanisław Poniatowski – ojciec krĂłla Stanisława Augusta Poniatowskiego.

Zamek Sieniawskich w Brzeżanach (przed wojną woj. tarnopolskie) zbudował Mikołaj Sieniawski w 1554 i został znacznie rozbudowany w XVII i XVIII w. Urządzony był z wielkim przepychem, należał do największych rezydencji magnackich Rzeczypospolitej, nazywany był Podolskim Wawelem. Zamkowa kaplica grobowa Sieniawskich była jednym z najwspanialszych polskich mauzoleów rodowych. Obecnie zamek i kaplica w całkowitej ruinie. Uratowane 4 cenne manierystyczne sarkofagi Sieniawskich z XVII w. z postaciami zmarłych na wiekach niemające odpowiednika w sztuce polskiej, dzieło wrocławskiego rzeźbiarza Jana Pfistera, znajdują się dzisiaj w zamku w Pieskowej Skale nieopodal Krakowa.

Archiwum Rodzinne Potockich w Kijowie

W kijowskich muzeach, galeriach, bibliotekach i archiwach jest wiele tysięcy polonikĂłw i cennych polskich pamiątek narodowych, ktĂłre zostały skradzione narodowi polskiemu przez władze carskie w okresie okupacji ziem polskich przez Rosję w latach 1772-1918. Np. w Centralnym Państwowym Archiwum Historycznym w Kijowie jest trzymane Archiwum Rodzinne Potockich– kopie listĂłw, spraw, dyspozycji hrabiĂłw Potockich z lat 1745 – 1778.

Ukraińskie banialuki: Ukraina rzekomo uchwaliła pierwszą konstytucję na świecie

Definicja konstytucji brzmi następująco: Konstytucja (od łacińskiego constituo,- ere – urządzać, ustanawiać, regulować) to akt prawny, określany takĹźe jako ustawa zasadnicza, ktĂłra zazwyczaj ma najwyĹźszą moc prawną w systemie ĹşrĂłdeł prawa w państwie... Historycy za pierwszą historycznie uznają konstytucję USA (17 września 1787), a za drugą na świecie i pierwszą w Europie polską Konsytucję 3 maja z 1791 roku. (Wikipedia).

Tymczasem jedynie Ukraińcy są innego zdania: twierdzą, że to Ukraina uchwaliła pierwszą konstytucję w Europie (a właściwie na świecie).

Otóş po uzyskaniu przez Ukrainę niepodległości w 1991 roku, Ukraińcy – narĂłd bez historii państwowej – przystąpił do jej pisania ze wzmoĹźoną siłą, bo czynił to juĹź od dawna, szczegĂłlnie w 2. poł. XX w. na emigracji. Oczywiście to pisanie to jeden wielki stek bzdur. Oto jeden spośrĂłd wielu przykładĂłw:

Na jednej z najładniejszych, chociaĹź krĂłtkiej, kijowskiej ulicy Lipskiej, w pobliĹźu siedziby Rady NajwyĹźszej ( parlamentu ), Administracji Prezydenta Ukrainy, gmachu Rady MinistrĂłw i Pałacu Mariijskiego – siedziby prezydenta postawiono w 2009 roku duĹźy, ponad 5-metrowej wysokości brązowy pomnik Pilipa (Filipa) Orlika (1672-1742) na ktĂłrym jest tablica informująca, Ĺźe jest on autorem „Pierwszej konstytucji w Europie”.

Ojciec Filipa Orlika – Stefan Orlik był Polakiem-katolikiem, a jego matka prawosławną Rusinką z terenu dzisiejszej Białorusi (Wileńszczyzna); nie był więc z urodzenia Ukraińcem. Został nim z wyboru. Na początku XVIII w. został głównym pisarzem wojska zaporoskiego i najbliĹźszym współpracownikiem Iwana Mazepy – ostatniego hetmana kozackiego na Ukrainie rosyjskiej (1687-1709). Po śmierci Mazepy w 1709 roku Filip Orlik został w 1710 obrany hetmanem na uchodĹşstwie i w tymĹźe samym roku zredagował po łacinie i po rusku „Pacta et Constitutiones legum libertatumqe Exercitus Zaporoviensis” (Pakty i konstytucje praw i wolności wojska zaporoskiego), ktĂłry to dokument politycy i historycy ukraińscy uwaĹźają za pierwszą konstytucję Ukrainy i Europy.

Jest to brednia do kwadratu. Po pierwsze dlatego, Ĺźe w 1710 roku i aĹź do 1991 roku nie było państwa ukraińskiego, a konstytucja jest ustawą państwową i dotyczącą państwa – jest najwyĹźszym zbiorem praw państwa, a po drugie dokument ten nigdy nie wszedł w Ĺźycie.

Zbrodnie katolików litewskich i Kościoła litewskiego (4)

Zbrodnie litewskich katolików popełnione na Polakach w okresie II wojny światowej

1 września 1939 roku rozpoczęła się w Europie II wojna światowa. Niemcy hitlerowskie napadły na Polskę, a 17 września od wschodu najazdu zbrojnego na nasz kraj dokonał Związek Sowiecki, przyłączając do Związku Sowieckiego Kresy wraz z Wilnem. Hitler uzgodnił ze Stalinem, że Litwa wraz z Łotwą i Estonią ma być zajęta przez Związek Sowiecki.

Stalin złapał na haczyk rząd litewski. 10 paĹşdziernika 1939 roku podpisał z Litwą traktat o przekazaniu Litwie Wilna i części Wileńszczyzny za zainstalowanie na terytorium Litwy sowieckich baz wojskowych. Związek Wyzwolenia Wilna triumfował, a zaczadzony polakoĹźerstwem deklarował: „Pragniemy bliskiego i przyjaznego sąsiedztwa z ZSRR” (M. Kosman). Ĺťyczenie ich spełniło się nawet ponad to czego chcieli. W latach 1940-1991 Litwa była częścią Związku Sowieckiego. I szkoda, Ĺźe tylko na pół wieku!

Kreml przekazał Litwie obszar 6 880 km kw., na ktĂłrym mieszkało 549 000 ludzi, w tym 321 700 PolakĂłw, zaledwie 31 300 LitwinĂłw, 107 600 ĹźydĂłw i 75 200 BiałorusinĂłw (w 1940 roku przekazano Litwie dodatkowo 2 647 km kw.). Tak więc na przekazanym Litwie obszarze mieszkało 10 razy więcej PolakĂłw niĹź LitwinĂłw! Dlatego nawet sowiecki minister spraw zagranicznych Wiaczesław Michajłowicz Mołotow w swoim expose na V Nadzwyczajnej Sesji Rady NajwyĹźszej ZSRR z 31 paĹşdziernika 1939 roku powiedział m.in.: „Związek Sowiecki poszedł na przekazanie miasta Wilna Republice Litewskiej nie dlatego, Ĺźe dominuje w nim ludność litewska. Nie, w Wilnie większość stanowi ludność nie-litewska” („Izwiestja” nr 253 (7023), Moskwa 1 XI 1939; „Biała Księga”, Instytut Literacki, ParyĹź 1964, s. 136-137). Tym samym Związek Sowiecki udowodnił, Ĺźe nie respektował prawo narodĂłw do samostanowienia o własnym losie. Polacy w Wilnie mieli Ĺźyć pod okupacją litewską tylko dlatego, Ĺźe takie było Ĺźyczenie Stalina, no i oczywiście LitwinĂłw.

Tym samym Litwa, obok Niemiec, Związku Sowieckiego i Słowacji w 1939 roku wzięła udział w IV rozbiorze Polski! Historycy polscy, wyszkoleni w czasach PRL-u, jakoś bagatelizują ten fakt. Bagatelizują tę zbrodnię litewską dokonaną na narodzie polskim.

Kiedy 10 paĹşdziernika została upubliczniona treść traktatu litewsko-sowieckiego, czyli o tym, Ĺźe Rosja przekazuje Litwie Wilno z częścią Wileńszczyzny, poseł polski w Kownie Franciszek Charwat 12 paĹşdziernika złoĹźył oficjalny protest rządu polskiego na litewsko-sowiecki zamach na integralność terytorialną Polski. Na protest ten rząd litewski odpowiedział dwa dni później, Ĺźe nie uznaje Polski jako państwa i nowego rządu polskiego w ParyĹźu, poniewaĹź Polska, a powtarzał to za Hitlerem i Stalinem, jako państwo, przestała istnieć z dniem 18 września 1939 roku. – Odpowiedzi udzielił litewski minister spraw zagraniczych Juozas Urbsys, ktĂłry odbierał Wilno od Stalina. Arogancki, bo pewny siebie i wiary, Ĺźe przyszłość Litwy jest zabezpieczona, dziewięć miesięcy później przeĹźywał upadek państwa litewskiego, ktĂłre Stalin przyłączył do Związku Sowieckiego. A on sam pojechał na koszt Stalina na zasłuĹźony urlop w więzieniach sowieckich, w ktĂłrych przebywał przez 13 lat, o co sam się postarał.

Nastąpiło więc zerwanie przez Litwę stosunkĂłw dyplomatycznych z Polską i wyjazd polskiego posła i attache wojskowego. Attache wojskowy w Kownie, płk Leon Mitkiewicz napisał w swoich „Wspomnieniach kowieńskich” (Londyn 1967): „W chwili opuszczenia Kowna nie zostały skierowane do nas Ĺźadne słowa poĹźegnania ze strony LitwinĂłw. Nikt z litewskiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych czy teĹź z litewskiego sztabu Generalnego, nie uwaĹźał za potrzebne zjawić się w Poselstwie Polskim, aby zadość uczynić elementarnej kurtuazji”. – Prostactwo i chamstwo litewskich politykĂłw i dowĂłdcĂłw z biednych i prostackich rodzin chłopskich, a przede wszystkim nienawiść do Polski i PolakĂłw dały tu znać o sobie. Zresztą nie pierwszy i nie ostatni raz.

Leon Mitkiewicz pisze, Ĺźe po podpisaniu traktatu litewsko-sowieckiego w Kownie odbyła się masowa demonstracja radosnych ze szczęścia LitwinĂłw. Przed Muzeum Wojskowym przemĂłwił do tłumĂłw gen. Vladas Negavicius, ktĂłry „pozwolił sobie w tragicznej dla PolakĂłw chwili, na słowa szyderstwa i ciężkiej obrazy narodu polskiego”, Ĺźe po upadku Polski „Polacy płaczliwie Ĺźebrzą o kawałek chleba, buty i kawałek dachu nad głową tu, na Litwie, jako uchodĹşcy”. TakĹźe w gazetach litewskich, w tym takĹźe katolickich (!), „mnoĹźyły się szyderstwa i kpiny z tragedii bratniego przez wieki narodu” polskiego (Marceli Kosman „Orzeł i Pogoń” 1992).

W wielu publikacjach polskich czyta się o nadspodziewane poprawnym ustosunkowaniu się Litwinów do 14 tysięcy polskich żołnierzy i cywilów, którzy podczas agresji zbrojnej Niemiec i Związku Sowieckiego na Polskę we wrześniu 1939 roku szukali na Litwie schronienia przed Armią Czerwoną.

Okazuje się jednak, że odnoszenie się Litwinów-katolików do Polaków nie zawsze było poprawne.

Otóş we wspomnieniach Stanisława Jankowskiego „Agatona” pt. „Z fałszywym ausweisem w prawdziwej Warszawie” (Warszawa 1980), w rozdziale „Litwa, ojczyzna nie moja” czytamy o tym, Ĺźe oddział Ĺźołnierzy polskich, w ktĂłrym znajdował się Jankowski, wieziony przez LitwinĂłw do obozu jenieckiego w Połądze, został w PoniewieĹźu wrogo przyjęty przez miejscową ludność: „Otoczyli nas gestykulując i wykrzykując. WygraĹźali nam pięściami. Ktoś rzucił kamieniem w nasz samochĂłd... Wyratował nas z opresji dowĂłdca szaulisĂłw, zaalarmowany zbiegowiskiem na rynku. Przecisnął się do nas z kilku swoimi ludĹşmi. Coś tłumaczył, przekonywał. Gdy to nie poskutkowało, szaulisi zdjęli karabiny przewieszone przez plecy. Kamieniem nikt więcej nie rzucił, ale nienawistne okrzyki wtĂłrowały nam, gdyśmy pod eskortą przejeĹźdĹźali przez wrogi szpaler”.

Także mój znajomy w Australii, p. Mackiewicz mówił mi, że kiedy prowadzono do obozu polskich żołnierzy, okoliczna ludność litewska pluła na nich i wyzywała ich.

Na takich zawziętych wrogów Polski i Polaków wychowali Litwinów nacjonaliści i księża litewscy rządzący Litwą i Kościołem litewskim w latach 1918-40, którzy uważali siebie za chrześcijan!

Warto w tym miejscu także przypomnieć, że kiedy w 1991 roku Litwini pod przewodnictwem Sajudisu walczyli o niepodległą Litwę, skomleli i błagali polityków polskich, aby Polska, jako pierwsze państwo, uznało niepodległość Litwy, zapominając jak po łajdacku potraktowali Polskę i jej upadek oraz Polaków w 1939 roku.

Wojska litewskie wkroczyły do Wilna 28 października 1939 roku, które powitano zawczasu przygotowanymi przez towarzyszy radzieckich z pomocą garstki Litwinów wileńskich bramami triumfalnymi. Witała ich mała grupa Litwinów entuzjastycznie i gapie bez entuzjazmu. Bo byli to okupanci. Nie witały ich także dzwony licznych kościołów wileńskich, bo były to kościoły polskie.

Bojąc się wrogiej reakcji ze strony PolakĂłw, ktĂłrzy stanowili 65% ludności Wilna, w wydanej z tej okazji odezwie Litwini zapewniali ludność miasta, Ĺźe: „Litwa jest ojczyzną nas wszystkich i my wszyscy, jej synowie i cĂłrki, mamy rĂłwne prawa i jednaką jej miłość i szacunek. Nie ma na Litwie zwyczaju prześladować wiarę i mowę, bądĹş przekonania poszczegĂłlnych ludzi” (Marceli Kosman „Orzeł i Pogoń” Warszawa 1992).

To chyba najobrzydliwszy przykład zakłamanej nacjonalistyczno-rasistowsko-semifaszystowskiej propagandy litewskiej w jej historii. Jakże bliskiej z ducha i treści propagandzie sowieckiej (chociażby słowa hymnu sowieckiego).

W Wilnie, w ktĂłrym tylko 1% jego mieszkańcĂłw znało język litewski, okupanci litewscy uczynili go jedynym oficjalnym językiem (był to prawdziwy koszmar dla tubylczej ludności; ciekawe jakby czuli się Litwini, gdyby dzisiaj dostali się pod panowanie chińskie i Chińczycy wprowadzili od jutra język chiński jako JEDYNY oficjalny język?!) i przystąpili do bardzo brutalnej walki z Polakami i z wszystkim co polskie. Zlikwidowano Uniwersytet Stefana Batorego, masowo zamykano szkoły polskie. Najpierw zdemolowano Teatr Polski na Pohulance, zbudowany ze składek polskich mieszkańcĂłw Wilna, a potem zarządzono, Ĺźe ma zostać teatrem litewskim z dniam 1 lipca 1940 roku. Zlitwinizowano polskie nazwiska i ulice Wilna i w miasteczkach na WileńszczyĹşnie. W Święto Zmarłych 1939 wojsko litewskie zaatakowało 20-tysięczy pochĂłd polski. Policja litewska, ktĂłrą Polacy nazywali kalakutasami (lit. – indykami, bo byli upstrzeni kolorowymi piĂłrami) biła brutalnie PolakĂłw przy pierwszej lepszej okazji lub nawet bez niej. Aresztowano wielu PolakĂłw. W ogĂłle dokuczano Polakom przez chamskie poniĹźanie i w ogĂłle na kaĹźdym kroku (np. w urzędach), obrzydzając im Ĺźycie.

Leon Mitkiewicz pisał w listopadzie 1939 roku: „Litwini prowadzą, jak wynika z raportĂłw otrzymywanych juĹź w ParyĹźu (pod koniec 1939 r.), skrajnie eksterminacyjną, szowinistyczną politykę względem PolakĂłw na terenie zajętych przez nich obszarĂłw Rzeczypospolitej na WileńszczyĹşnie i w samym Wilnie, licząc się z tym, Ĺźe zakończenie wojny obecnej pozostawi te obszary pod ich władzą. Nie chcę wdawać się w tej chwili w szczegĂłlowe rejestrowanie faktĂłw, ilustrujących postępowanie władz litewskich w „oddanych” im przez Moskwę Wilnie i WileńszczyĹşnie, w stosunku do ludności polskiej. Ale moĹźna juĹź teraz niezbicie stwierdzić, Ĺźe polityka tych władz nie przynosi im zaszczytu i nie przyczynia się do pomniejszenia urazĂłw powstałych wzajemnie pomiędzy sąsiadującymi ze sobą narodami – litewskim i polskim”.

Panowanie litewskich nacjonalistĂłw-katolikĂłw litewskich w Wilnie i na przyznanej im części Wileńszczyzny, trwające od 28 paĹşdziernika 1939 roku do 15-17 czerwca 1940 roku, tj. do chwili włączenia Litwy w skład Związku Sowieckiego, było tak potwornie dokuczliwe, Ĺźe Polacy, ktĂłrzy pamiętali sowieckie brutalne panowanie w Wilnie od 19 września do 27 paĹşdziernika 1939 roku, odetchnęli z ulgą. Polscy autorzy wspomnień z tych dni piszą, Ĺźe pierwsze dni istnienia republiki radzieckiej przyniosły swobody dla wyraĹşnie uciskanych od kilku miesięcy PolakĂłw. Mogli na ulicach bezpiecznie rozmawiać w swoim języku, ktĂłry odzyskał rĂłwnieĹź swoje prawa w szkole, po dłuĹźszej przerwie wznowił działalność tetar polski, PolakĂłw przyjmowano do pracy, co dało chleb wielu dotychczas głodującym rodzinom. Tadeusz Łopalewski konstatuje: „dla PolakĂłw na WileńszczyĹşnie powiał przyjaĹşniejszy wiatr” (M. Kosman).

Znany pisarz litewski, minister oświaty w nowym rządzie litewskim Liudas Gira w teatrze wileńskim 11 lipca 1940 roku przepraszał w języku polskim PolakĂłw za swych rodakĂłw – nacjonalistĂłw i faszytĂłw, będących często w sutannach, mĂłwiąc: „...dobrze pamiętacie to urąganie się z waszej mowy i polskiej kultury w urzędach nacjonalistycznej Litwy, to przymusowe narzucanie wam języka litewskiego, ktĂłry stawał się wam prawie znienawidzony... Czytając wyrzuty w oczach moich polskich przyjaciół, znajomych i nieznajomych, nie mogłem im nic na to odpowiedzieć i czułem sam, iĹź rzeczywiście i ja sam, mimo mej woli, przy takim stanie rzeczy jestem okupantem. Ale dzisiaj juĹź nie czuję się nim, czuję się między wami jako wolny z wolnymi, jako rĂłwny z rĂłwnymi” („Gazeta Codzienna” nr 185, Wilno, 14 VII 1940).

Litwin – i to znany Litwin przyznał, Ĺźe Litwa-Litwini okupowali Wilno w okresie od 28 paĹşdziernika 1939 roku do 15 czerwca 1940 roku. Okupowali i przy tym łamali wszelkie umowy międzynarodowe dotyczące okupacji. Zachowywali się na polskiej ziemi jak prawdziwi okupaci-sku...syni! (inaczej okupantĂłw litewskich nie moĹźna nazwać). A juĹź najmniej jak chrześcijanie!

Bolszewicy-ataiści okazali się być lepsi dla Polaków na Wileńszczyźnie od litewskich katolików!

Marian Kałuski
(Nr 139)

Wersja do druku

• Strona główna
• Powitanie
• Napisz artykuł
• Redakcja
• Działy
• Bannery Kworum
• Współpraca
• Linki
• Kontakt