Czwartek 25 Kwietnia 2024r. - 116 dz. roku,  Imieniny: Jarosława, Marka, Wiki

| Strona główna | | Mapa serwisu 

dodano: 29.07.18 - 19:45     Czytano: [823]

Dział: Na każdy temat

Kucharz pod wodą

Grzegorz Połchowski w roku 1938 poszedł na ochotnika do marynarki wojennej. Służył we flotylli mającej bazę w jego rodzinnym mieście. Znaczy Pińsku ukochanym. Potem trafił na Syberię. Gdy w 1941 podpisano układ Sikorski-Majski, na pokładzie krążownika pierwszym transportem dotarł do Anglii. Chudziną strasznym był. Ważył tylko 32 kilogramy. Ale kiedy nabrał sił, natychmiast popłynął na Maltę, bo tam baza marynarki wojennej była. A przede wszystkim: "Sokół", mała łódź podwodna z 36 załogantami, przekazana nam przez Brytyjczyków. Słynny "Orzeł" mieścił 120 osób. "Jastrząb" - podobnie. "Wilk", "Sęp", "Żbik" i "Ryś" zabierały na pokład po 60 marynarzy.

Starszy marynarz Grzegorz Połchowski wspomina zadumany, zamyślony, w innym świecie ze swoją pamięcią pod rękę wędrujący. Wracali tylko po to, by załadować torpedy, amunicję, żywność i z powrotem w morze. Gdy dowódca zobaczył przez peryskop nieprzyjacielską jednostkę, brał namiar i wydawał odpowiednie rozkazy. A torpedy odpalało się kolejno: pierwszy aparat, drugi aparat, trzeci, czwarty... Bo "Sokół" miał cztery aparaty torpedowe. Jednego razu wracali z morza i zauważyli, że niemiecka łódź podwodna, chce zatopić "Dzika". Wystrzelili torpedę, trafili wroga i uratowali przyjaciół.

Starszy marynarz Połchowski wcale, ale to wcale nie ukrywa, bo niby z jakiego powodu miałby to robić, iż na wszystkich okrętach, na których służył, był kucharzem. Mięso rozdzielał, mąkę kombinował, chleb piekł - wszystkich załogantów nakarmić musiał. I to dobrze. Bo wojna i sił trzeba każdemu morskiemu wojakowi. Szedł też do działa, gdy było trzeba. Jak każdy ładowniczy.

Grzegorz Połchowski najbardziej kocha łodzie podwodne Tam mało ludzi i jeden drugiego zna na wylot. Tylko jest tak, że pod wodą nie można gotować. Ano "powietrze wtedy się psuje i ciśnienie niebezpiecznie rośnie". Dlatego kolacja była śniadaniem, a obiad serwowano o dwunastej w nocy. Ale czy to takie ważne? Żeby opisać wszystkie dramatyczne chwile, które starszy marynarz przeżył w czasie bitew morskich, nie starczy morza, co tam - oceanu atramentu. Przecież nie od noszenia marynarskiej czapki wyłysiał, lecz z nadmiaru emocji i nerwów, co się strzępiły strasznie.

W grudniu 1946 roku starszy marynarz Połchowski Grzegorz przypłynął transportowcem z Anglii do Polski. Do Szczecina. I zobaczył Rosjan bijących ludzi i kradnących co się dało. Pół roku przesiedział w lochach budynku Urzędu Bezpieczeństwa przy ulicy Małopolskiej. Tylko i aż za to, że powrócił do Polski. Wszystko, nawet ubranie mu zabrano. Nagiego zostawiono samemu sobie.

Grzegorz Połchowski po latach mówił: Wolałbym być w moim domu. Ale żona moja umarła. A piękna i dobra była. I znowu jestem sam, tak jak kiedyś w Pińsku sercu mojemu drogim. To co, że gotować umiem? Stale tęsknię. Gdybym teraz mógł wypłynąć łodzią podwodną w rejs? Boże drogi. Płynąłbym. Natychmiast. Najpierw Odrą na wynurzeniu. Potem w morze: daleko. Głęboko. Na tym chciałbym, aby wszystko się skończyło. Ale co to dziś innych obchodzi?

Starszy marynarz Grzegorz Połchowski nie żyje. Odpłynął w rejs ostatni. Może do Pińska ukochanego i kolegów najlepszych, których na łodzi podwodnej poznał na wylot. Podczas rozmowy w Domu Kombatanta przy ulicy Kruczej 17 w Szczecinie był w stanie głębokiej jak morska otchłań depresji. Gdy skończyliśmy rozmowę, a właściwie, gdy jego monolog dobiegł końca - nastała przenikliwa cisza. Nie odpowiedział na słowo pożegnania. Był już daleko... Tak zostało.
...
Z Wikipedii: ORP Sokół (N.97) – polski okręt podwodny z czasĂłw II wojny światowej. NaleĹźał do brytyjskiego typu U, został wydzierĹźawiony przez Polską Marynarkę Wojenną, polską banderę podniesiono na nim 19 stycznia 1941 roku. W trakcie słuĹźby we flocie polskiej odbył dwie kampanie na Morzu ŚrĂłdziemnym. Operując z baz na Malcie, a następnie w Bejrucie, odniĂłsł sukcesy w wojnie podwodnej przeciw Ĺźegludze państw Osi, zatapiając co najmniej 14 jednostek przeciwnika: 13 statkĂłw i 1 jednostkę wojenną. Dzięki sukcesom bojowym „Sokół” wraz z bliĹşniaczym „Dzikiem” zyskał sobie miano Terrible Twins („straszne bliĹşniaki”). Po zakończeniu działań wojennych „Sokół” został zwrĂłcony Royal Navy, po czym zezłomowany w 1949 roku.

Lech Galicki

Wersja do druku

• Strona główna
• Powitanie
• Napisz artykuł
• Redakcja
• Działy
• Bannery Kworum
• Współpraca
• Linki
• Kontakt