Wtorek 23 Kwietnia 2024r. - 114 dz. roku,  Imieniny: Ilony, Jerzego, Wojciecha

| Strona główna | | Mapa serwisu 

dodano: 25.08.18 - 16:13     Czytano: [1416]

Dział: Kresy w życiu Polski i narodu polskiego

Kto zrobił z polskiego Lwowa ukraiński?

Kto sprawił, że Lwów polski stał się ukraiński?

W internetowym portalu www.ukrstor.com wiosną 2014 roku ukazał się artykuł Leonida Sokołowa pt. „Kto sprawił, Ĺźe LwĂłw stał się ukraiński”, ktĂłry przez zaprezentowanie ciekawych faktĂłw o przedwojennym Lwowie polemizuje z ukraińską propagandą nacjonalistyczną o rzekomej odwiecznej ukraińskości tego miasta. Artykuł zauwaĹźył polski portal internetowy Kresy.pl i 29 maja 2014 roku zamieścił go w tłumaczeniu na język polski Marcina Skalskiego. PoniĹźej moje tłumaczenie tego artykułu, uzupełnione koniecznymi faktami.

Nacjonalistyczna propaganda ukraińska głosi, Ĺźe LwĂłw wsławił się tym, Ĺźe był i jest „najbardziej ukraińskim z wszystkich ukraińskich miast”. To z tego miasta nieustannie słychać głosy pouczania, jaka ma być Ukraina, Ĺźeby nie stać się „Małorosją”.

W tej propagandzie zapomina się o tym, Ĺźe sam LwĂłw został ukraińskim miastem stosunkowo niedawno i to przede wszystkim dzięki władzy sowieckiej w mieście w latach 1944-91, ktĂłrą galicyjscy nacjonaliści ukraińscy przeklinają przy kaĹźdej moĹźliwej okazji. Przyczyną tego ma być głównie prowadzona w tych latach rusyfikacja miasta: „przyszli moskale-okupanci” i rusyfikowali nasze „ukraińskie miasto Lwiw”. Jako dowĂłd na rusyfikowanie miasta podaje się to, Ĺźe w latach ’30 XX wieku we Lwowie Ĺźyło tylko kilkuset uchodĹşcĂłw rosyjskich, a do 1979 roku liczba Rosjan wzrosła do swej najwyĹźszej liczby – 128 338 ludzi; przed 1939 rokiem we Lwowie nie było ani jednej rosyjskie szkoły, podczas gdy pod koniec sowieckiego panowania we Lwowie ich liczba wyniosła 24.

Oto rzekoma rusyfikacja „ukraińskiego Lwiwa!” – rzekoma, bo oderwana od faktu, Ĺźe ludność ukraińska dzięki władzy sowieckiej zawsze dominowała w powojennym Lwowie: liczna UkraińcĂłw ciągle wzrastała: z 247 086 ludzi w 1959 roku do 377 562 w 1970 roku, 492 194 w 1979 roku i 622 701 w 1989 roku. A jeśli ktoś nawet skarĹźy się, Ĺźe „Moskale” zajęli najlepsze mieszkania w prestiĹźowych dzielnicach miasta, to twierdzi, Ĺźe wysiedlono stamtąd… UkraińcĂłw.

Nie da się zaprzeczyć napływowi rosyjskiej ludności do Lwowa i powstawiania rosyjskich szkół za sowieckiej władzy. Ale czy był to proces, który naprawdę działał na szkodę Ukraińców? Czy powodował on
zmniejszeniu liczby Ukraińców w mieście bądź też pogorszenie ich statusu socjalnego i zawodowego?

Postarajmy się na to odpowiedzieć, a przede wszystkim odpowiedzieć na pytanie: czy Lwów w ogóle był ukraińskim miastem do 1944 roku, czyli do ustanowienia w Galicji sowieckiej władzy? Aby odpowiedzieć na te pytania przytaczam najbardziej chyba wiarygodne do Ukraińców dane o Ukraińcach w przedwojennym polskim Lwowie, podane przez ukraińskiego uczonego mieszkającego wówczas w tym mieście i zajmującego się tym zagadnieniem.

27 stycznia 1938 roku na posiedzeniu komisji statystycznej Towarzystwa Naukowego im. Tarasa Szewczenki we Lwowie jego dyrektor Wołodymyr Ogonowśkyj wystąpił z wykładem na temat „Narodowościowa, socjalna i zawodowa struktura ludności Lwowa wg spisu ludności z 9 grudnia 1931 roku”. Tekst tego wystąpienia był opublikowany w 1938 roku w broszurze pod tytułem „LwĂłw w cyfrach”.

Na podstawie danych przywołanych w tej broszurze ogólna liczba ludności Lwowa według stanu z 9 grudnia 1931 roku wynosiła 312 231 ludzi.

Wedle kryterium religijnego ludność wyglądała następująco: rzymskich katolikĂłw (prawie wszyscy Polacy) – 157 490 ludzi, czyli 50,5%, ĹźydĂłw (wyznanie mojĹźeszowe) – 99 595 ludzi, czyli 31,9%, grekokatolikĂłw – 49 747 ludzi, czyli 15,9%, prawosławnych – 1 077 ludzi, czyli 0,3%, pozostali – 4 322 ludzi, czyli 1,4%.
Co do kryterium narodowościowego, to spis ten uwzględnia, Ĺźe narodowość, tak jak i wcześniej za czasĂłw austriackich, opiera się na uĹźywanym języku na co dzień. Skład ludności Lwowa pod względem „uĹźywanego języka” prezentuje się na- stępująco: PolakĂłw – 198 212 ludzi, czyli 65,5%, ĹźydĂłw (język jidysz) – 75 316 ludzi, czyli 24,1%, UkraińcĂłw – 24 245 ludzi, czyli 7,8%, RusinĂłw – 10 892 ludzi, czyli 3,5%, pozostałych – 3 566 ludzi, czyli 1,1%.

Tutaj konieczne jest wyjaśnienie, dlaczego oddzielnie uwzględniono UkraińcĂłw i RusinĂłw i co to właściwie oznacza. Otóş w przeszłości termin „Rusini” - „russkije” dotyczył zarĂłwno Małorosjan, BiałorusinĂłw i Rosjan, oraz pozostałych Słowian wschodnich, ktĂłrzy Ĺźyli na terytorium średniowiecznej Rusi, a potem na ziemiach Rzeczpospolitej Obojga NarodĂłw – historycznej Litwy i Polski. W nomenklaturze polskiej i rosyjskiej termin Rusini był uĹźywany najczęściej dla nazwania MałorusinĂłw (UkraińcĂłw), a w austriackiej Galicji dla ludności grekokatolickiej, ktĂłra zresztą w większości sama aĹź do końca XIX w. nazywała siebie Rusinami (wśrĂłd grekokatolikĂłw było do 1939 roku duĹźo PolakĂłw!). W Rosji po rewolucji paĹşdziernikowej 1917 bolszewicy uĹźywali nazwę „russkije” dla określenia tylko jednej gałęzi russkiego narodu – dla Wielkorosjan, natomiast UkraińcĂłw i BiałorusĂłw oficjalnie nazywano oddzielnymi narodami, czym bolszewicy oddali nieocenioną usługę tym narodowościom.

W drugiej połowie XIX wieku w łonie galicyjskich RusinĂłw zaszedł podział na StarorusinĂłw – tak właśnie się określającymi, ktĂłrzy pozostali na gruncie historycznej tradycji uznawania się za część jednego wielkiego ruskiego narodu, ktĂłremu przewodzi Rosja i dlatego Polacy nazywali zwolennikĂłw tego ruchu „moskalofilami” oraz na MłodorusinĂłw lub ukrainofilĂłw, ktĂłrzy przyjęli ideę oddzielnego małoruskiego (ukraińskiego) narodu.
Stopniowo ukrainofile odeszli od nazwy „Rusini”, przede wszystkim nazywając siebie „Rusinami-Ukraińcami”, czy teĹź po prostu Ukraińcami. W austriackiej Galicji termin „Ukraińcy” nie był oficjalnie uĹźywany na określenie narodowości i słuĹźył jedynie określaniu politycznej orientacji wśrĂłd części galickich RusinĂłw.

Dopiero w trakcie pierwszej wojny światowej, gdy galicyjsko-ruska, czyli moskalofilska orientacja narodowo-polityczna w Galicji została rozgromiona przez AustriakĂłw, ktĂłrzy wymordowali 50 000 moskalofilĂłw, władze austriackie władze uznały termin „Ukraińcy” za określenie narodowości danej osoby.
Po pierwszej wojnie światowej galicyjsko-ruska orientacja znowu się odrodziła, a w Polsce w 1931 roku, jak widzimy, stosowane było takĹźe określenie „Ukrainiec”. Wtedy w Ăłwczesnej polskiej Małopolsce Wschodniej przewaĹźali juĹź Ukraińcy, ktĂłrzy we Lwowie mieli ponad dwukrotną przewagę na liczbą tych, ktĂłrzy wciąż zwali siebie Rusinami. Natomiast wedle danych spisu powszechnego w trzech wojewĂłdztwach – lwowskim, tarnopolskim i stanisławowskim – ogĂłlna przewaga UkraińcĂłw nad Rusinami nie była aĹź taka wielka, jak wśrĂłd samych grekokatolikĂłw w tych trzech wojewĂłdztwach, gdzie „Ukraińcami” określiło się 1 660 826 ludzi, a „Rusinami” – 1 116 166 ludzi.

Wymaga także wyjaśnienia fakt, że łączna liczba Ukraińców i Rusinów w Małopolsce Wschodniej nie odpowiadała ogólnej liczbie grekokatolików. Wynika to stąd, że narodowość określało się na podstawie języka i oznacza to, że pozostali grekokatolicy podali za swój język podstawowy polski i zostali przydzieleni do polskiej grupy narodowościowej. To wyjaśnia także fakt, że Żydów jest mniej niż wyznawców wiary mojżeszowej, a Polaków więcej niż rzymskich katolików. Po prostu 20 000 wyznawców judaizmu uważało się za Polaków, z których bardzo wielu należało do polskiej elity intelektualnej.

Mieszkańcy Lwowa, ktĂłrzy świadomie określali siebie jako „Ukraińcy” stanowili ogółem tylko 7,8% populacji miasta, ale opierając się na obliczeniach przeprowadzonych przez dyrektora Ogonowśkiego, gdyby za podstawę wzięto kryterium religii, to termin „Ukraińcy” zastosowany wobec wszystkich grekokatolikĂłw, wykazałby 15,9% ukraińskich mieszkańcĂłw Lwowa. Byłoby to jednak niezgodne z prawdą, gdyĹź wielu grekokatolikĂłw rozmawiało na co dzień wyłącznie po polsku i czuło się Polakami.

Jak natomiast przedstawiała się wówczas socjalna i zawodowa struktura Lwowa?
„Liczba ludzi umiejących pisać i czytać wśrĂłd PolakĂłw i ĹťydĂłw starszych niĹź 10 lat sięgała we Lwowie 92%, wśrĂłd UkraińcĂłw – 77%.

WśrĂłd pracujących UkraińcĂłw 73% stanowiły osoby pracujące fizycznie, wśrĂłd PolakĂłw – 50%, wśrĂłd ĹťydĂłw – 32%.

Pracowników umysłowych wśród pracujących Polaków i Żydów było 20%, a Ukraińców w tym samym czasie tylko 7%.

Polacy we Lwowie dominowali w administracji (71%), w transporcie i łączności (76%), zdecydowanie w sferze oświaty i w przemyśle.

Ĺťydzi dominowali w handlu – 62%, Polacy stanowili tu 27%, Ukraińcy – 11%.
W adwokaturze, notariacie, wśród praktykujących lekarzy Żydzi stanowili 71%, Polacy 22% zaś Ukraińcy 7%.

Jednak aż 45% wszystkich Ukraińców zatrudnionych było w pracach domowych, Żydów tylko 4%.

Z wszystkich pracujących Ukrainek aĹź 64% było zatrudnionych w pomocy domowej, a z pracujących Polek – 25%, ĹťydĂłwek- 5%.

Co się zaś tyczy najbogatszych mieszkańcĂłw miasta, czyli tych, ktĂłrzy mieli najwyĹźsze dochody i korzystali z najemnej siły roboczej, to wraz z członkami rodzin stanowili tylko 6% mieszkańcĂłw miasta (wśrĂłd nich dominowało wyĹźsze duchowieństwo grekokatolickie), a spośrĂłd nich Ĺťydzi stanowili 11% ogółu ludności Ĺźydowskiej, Polacy odpowiednio 4%, Ukraińcy – 2% z ogółu UkraińcĂłw.

A oto wnioski, które zaprezentował referent Ogonowśkyj na temat położenia Ukraińców w polskim Lwowie:
„Ukraińcy we Lwowie to przede wszystkim młody, napływowy element, często analfabeci i osoby przewaĹźnie pracujące fizycznie.

Odnośnie zatrudnienia Ogonowśkyj odnotował, Ĺźe na 30 000 wszystkich UkraińcĂłw i Ukrainek – do ktĂłrych samowolnie zaliczył wszystkich grekokatolikĂłw, ktĂłrzy pracują za wynagrodzeniem we Lwowie, jest 9700 służących (sprzątaczki, praczki, niańki, 2000 stróşów kamienic, 1400 niewykwalifikowanych robotnikĂłw i 9000 robotnikĂłw ze staĹźem oraz rzemieślnikĂłw. Z wyjątkiem pomocy domowej Ukraińcy nigdzie nie stanowią większej liczby, co się tyczy 11% UkraińcĂłw w handlu, to tam z 4000 UkraińcĂłw połowa to stróşe, straĹźnicy, magazynierzy, ludzie do posyłki. O zawodach inteligenckich nie ma co mĂłwić. Udział UkraińcĂłw w wolnych zawodach był wyjątkowo skromny. Jeszcze w przemyśle ukraińscy robotnicy i rzemieślnicy grają jakąś rolę, ale jako siła najemna.”

Leonid Sokołow zauważa: Każdy, kto jest w stanie obiektywnie przeanalizować przywołane cyfry, z łatwością zrozumie, jakie miejsce zajmowali Ukraińcy w polskim Lwowie w latach 30- tych XX wieku.
Jeśli chodzi o skład narodowościowy Lwowa, to miasto było wĂłwczas polsko-Ĺźydowskie, a w Ĺźadnej mierze ukraińskie. Ukraińcy ustępowali Polakom i Ĺťydom nie tylko pod względem liczebności, ale i znacząco odstawali od nich pod względem socjalnego i zawodowego statusu. Dlatego odnośnie mieszkań w prestiĹźowych częściach miasta, skąd rzekomo wysiedlono UkraińcĂłw, to jeśli do 1939 roku pojawił się tam jednak Ukrainiec, to chyba tylko wyłącznie w charakterze pomocy domowej. SkarĹźyć się na wysiedlenie mogliby Polacy i Ĺťydzi, ktĂłrzy zajmowali wtedy te mieszkania, a na pewno nie Ukraińcy. Ale lwowskich ĹťydĂłw w czasie niemieckiej okupacji wymordowali hitlerowcy, a po wojnie władza sowiecka zmusiła lwowskich PolakĂłw do wyjechania do stalinowskiej Polski bez Ziem Wschodnich. Tak oto miasto straciło swĂłj polsko-Ĺźydowski charakter. Obecnie ukraińscy galicyjscy nacjonaliści nazywają sowiecką władzę „moskalską” - rosyjską władzą, starając się przy tym zrzucić na Rosjan całą odpowiedzialność za represje w stalinowskich czasach i za fatalne administrowanie miastem. Jednak, jakby ktoś zauwaĹźył, sowiecka władza nie była w swej istocie i charakterze władzą rosyjską. O tym świadczy rĂłwnieĹź los galicyjskich RusinĂłw.

Mimo ciężaru strat poniesionych przez galicyjskich RusinĂłw w czasach pierwszej wojny światowej, jeszcze w latach 30. XX wieku ponad milion Galicjan uznawało się za RusinĂłw- ruskich, za część ruskiego narodu w jego starym tradycyjnym znaczeniu. I jeśliby władza, ktĂłra pojawiła się na tych terenach w 1944 roku, była władzą rosyjską, to ona, logicznie rzecz biorąc, powinna była przede wszystkim wspierać galicyjsko-rusińskie organizacje, popierać rozprzestrzenianie się idei jedności narodu ruskiego w Galicji, sprzyjającego Rosji i Rosjanom. Tymczasem te organizacje i róşne instytucje zostały zamknięte, a sowieccy urzędnicy wszystkich galicyjskich RusinĂłw uznali wbrew ich woli za UkraińcĂłw. Oczywiście w 1939 roku sowiecki reĹźim zamknął rĂłwnieĹź galicyjsko-ukraińskie organizacje, ktĂłre wtedy istniały. Jednak ukraińscy nacjonaliści mieli potężną bazę za granicą – w Kanadzie i Stanach Zjednoczonych, gdzie prowadzili swoją działalność i mimo „Ĺźelaznej kurtyny” (granicy) w jakimś stopniu oddziaływali na kraj.

Natomiast na sowieckiej Ukrainie władza dołoĹźyła wszelkich starań, aby unicestwić choćby pamięć o istnieniu galicyjsko-ruskiej orientacji, o ludziach, ktĂłrzy poddawani byli prześladowaniom ze strony polskich i austriackich władz, a ktĂłrzy dochowali wierność idei narodowo-kulturowej jedności Rusi. Tym sposobem, to, czego nie dokonali Polacy, tłumiący „moskalifolstwo” w XIX wieku, czego nie dokonali Austriacy, posyłający w czasach pierwszej wojny światowej dziesiątki tysięcy galicyjskich RusinĂłw na rozstrzelanie i wywĂłzki, za drut kolczasty Talerhofu koło Grazu i kazamaty Terezina, udało się zrobić sowieckiej władzy, ktĂłra zupełnie wykorzeniła ze świadomości Galicjan ideę jedności ruskiej.

Wraz z budowaniem duĹźych zakładĂłw przemysłowych w powojennym Lwowie i otwieraniem naukowych instytucji – nowych wyĹźszych uczelni, ludność Lwowa wzrastała, przy czym większa część Galicjan – spośrĂłd ktĂłrych większość stanowiły osoby pochodzące ze wsi – zdobywając we Lwowie róşnego rodzaju wykształcenie i specjalizację zawodową, zasilali jednocześnie szeregi jego klasy robotniczej i inteligencji. W taki to sposĂłb właśnie za sowieckiej władzy LwĂłw przekształcił się w miasto ukraińskie, gdzie Ukraińcy stali się liczebnie przewaĹźającą narodowością, a w zawodowych stosunkach nie pełnili roli pomocy domowej czy teĹź stróşów kamienic, a zajmowali czołowe miejsca w przemyśle nauce, oświacie, medycynie itd.

Ocena działalności sowieckiej władzy w Galicji nie moĹźe być jednoznaczna. MoĹźna rozpatrywać ją jako swoisty paradoks historii, biorąc pod uwagę fakty, Ĺźe sowiecki reĹźim, bezpośrednio rozprawiając się z ukraińskim nacjonalizmem, praktycznie wypełnił podstawowe postulaty, ktĂłrych nie zdołali wypełnić własnymi siłami nacjonaliści galicyjscy. Związek Sowiecki oderwał Galicję/Małopolskę Wschodnią od Polski, wysiedlił PolakĂłw, zlikwidował galicyjsko-ruskie organizacje i zaliczył wszystkich mieszkających tam RusinĂłw w poczet UkraińcĂłw, rozwinął przemyśl i naukę, przygotował dla nich miejscowe narodowe kadry, po czym spokojnie zszedł ze sceny w 1991 roku – opuścił Ukrainę, zostawiając na poĹźegnanie nacjonalistom prezent w postaci „niezaleĹźnego ukraińskiego państwa” i zostawił po sobie „ukraińskie miasto Lwiw”.

Na wieĹźy miejskiego ratusza powiewa teraz błękitno-żółta flaga, pomniki sowieckiej epoki wyburzono, a nazwy ulic przemianowano, usunięto „moskali” z głównych stanowisk, dobijane są rosyjskie szkoły – oto rzeczywiste sukcesy UkraińcĂłw we Lwowie! Tymczasem następuje upadek gospodarczy Lwowa i tysiące Galicjan, porzucając „ukraińskie miasto Lwiw” z jego błękitno-żółtymi flagami i przemianowanymi ulicami, ponownie podejmuje pracę w charakterze pomocy domowej w krajach Zachodu, głównie w znienawidzonej przez nich Polsce. Jednak w latach 30. XX wieku lwowski Ukrainiec po to, Ĺźeby podjął się pracy na czarno lub słuĹźył u Polaka, nie musiał wyrabiać zagranicznego paszportu, a obecnie musi.

A wszystko to przez tych „przeklętych Moskali”: oderwano Galicję od Polski, więc teraz Ukraińcy mają co chcieli…” czyli brud, smrĂłd i ubĂłstwo. I nigdy nie będzie tam lepiej.

Daniel Beauvois, czyli Polacy jak zwykle gonią w piętkę

Daniel Beauvois (ur. 1938) to francuski historyk zajmujący się historią Europy Wschodniej, głównie dziejami polskimi na Ukrainie. Ukończył studia rusycystyczne i polonistyczne na Uniwersytecie Lille III. Jest autorem prac i artykułów na ten temat, z których szereg zostało przetłumaczonych na język polski.

Niestety, jego prace na tematy polskie są bardzo tendencyjne, wręcz antypolskie i pisane, że tak powiem w duchu sowieckiej antypolskiej propagandy. Dlatego chciałbym bardzo wiedzieć, jakie on ma zapatrywania polityczne. To rzuciło by dużo światła na wiarygodność jego prac historycznych na tematy polskie.

Dwie rzeczy są pewne: miłość FrancuzĂłw do Rosji i ich wielki stopień lewactwa. Francuska Partia Komunistyczna (FPK) obok włoskiej była największa w Zachodniej Europie: w wyborach powszechnych w 1951 roku zdobyła aĹź 26,7% głosĂłw! A oprĂłcz (PKA) bardzo silna była Francuska Partia Socjalistyczna, ktĂłra z poparciem komunistĂłw rządziła Francją w latach 1981-2002. No i jeszcze jeden fakt: zdecydowana większość akademikĂłw francuskich to lewicowcy. Gdzie w tym wszystkim był Daniel Beauvois – z początku nauczyciel języka rosyjskiego w szkołach średnich. A Ĺźe urodził się w Annezin w departamencie Pas-de-Calais, w ktĂłrym mieszka całe mrowie PolakĂłw, obok swojej ukochanej rusycystyki studiował język polski na Uniwersytecie w pobliskim Lille, teĹź pełnym PolakĂłw i gdzie był Konsulat Generalny PRL. Zapewne kontakty z tym konsulatem sprawiły, Ĺźe w latach 1969–72 pełnił funkcję dyrektora Ośrodka Kultury Francuskiej przy Uniwersytecie Warszawskim, co zapoczątkowało jego karierę naukową. Od 1973 do 1978 był pracownikiem naukowym CNRS w ParyĹźu. Następnie, zapewne z jakąś pomocą ze strony władz PRL został kierownikiem katedry polonistycznej na uniwersytecie w Lille do 1992 roku oraz Ośrodka Historii Słowian na Sorbonie w latach 1993–1998. Jako historyk skupia się na tematyce ukraińskiej. Niestety, stał się skrajnym, powtarzam skrajnym ukrainofilem. W sposĂłb wyjątkowo perfidny zohydza historię polską na Ukrainie. ChociaĹź, co jest prawdą, bazuje na faktach historycznych, w sposĂłb właśnie perfidny manipuluje nimi, doprowadzając do z gĂłry załoĹźonego antypolskiego celu. Tym samym jako historyk jest mało wiarygodnym. Co więcej, jego bez wątpienia skrajnie antypolskie prace nastawiają dziś jeszcze bardziej UkraińcĂłw przeciwko Polsce i Polakom.

Mnie zastanawia jedno, na co zresztą zwrĂłciły uwagę takĹźe inne osoby: w okresie sowieckim historycy mieli bardzo, ale to bardzo utrudniony dostęp do archiwum pełnych polonikĂłw znajdujących się na terenie Związku Sowieckiego. Beauvois miał do nich pełny dostęp. Starano się to wytłumaczyć tym, Ĺźe jest Francuzem. Ale czy nie było innego wytłumaczenia tego? Np. czy ewentualna jego lewicowość nie odegrała tu duĹźej roli? A przede wszystkim czy wspĂłlnie z władzami sowieckimi nie podjął się jakiejś misji – misji zakłamywania, a przede wszystkim obrzydzania polskiej przeszłości na Ukrainie? PrzecieĹź od samego początku władze Związku Sowieckiego nastawiały UkraińcĂłw przeciwko Polakom. Czy nie chciały mieć „niezaleĹźnego” historyka, ktĂłry poparły by opluwanie Polski i PolakĂłw. Beauvois zdaje sobie z tego sprawę, Ĺźe te fakty mogą rzucić cień podejrzenia na jego bezstronność jako historyka, często się usprawiedliwia (co samo w sobie sieje podejrzenia!): „Bezczelnych historykĂłw, ktĂłrzy trudzą się mozolnie w archiwach i wykazują, Ĺźe nieludzkie traktowanie chłopĂłw kresowych jest głównym powodem tragedii XX w., oskarĹźa się o marksizm i głoszenie walki klas. A przecieĹź do tego samego wniosku moĹźna dojść, kierując się chrześcijańskim miłosierdziem lub zwykłą litością!
(Kres kresomanii!, „Gazeta Wyborcza”, 8–9 września 2012), a innym razem mĂłwi: „Czasem spotykam się z zarzutem, Ĺźe jestem komunistą, bo tak wyjaśniam rzeczy, Ĺźe moja wizja jest jak z epoki PRL. Jest to naprawdę śmieszne. Takie były fakty. Wszystko, co piszę, jest udokumentowane materiałami ĹşrĂłdłowymi. Ja nic nie wymyślam. Chciałbym tylko pomĂłc innym lepiej się rozumieć. Z zewnątrz często lepiej się widzi” (Jagienka Wilczak „TrĂłjkąt ukraiński”, „Polityka” 4.11.2009).

A co mamy zrozumieć? Ĺťe Polska była państwem kolonialnym, bo Ukraina była polską kolonią („Gdy Ukraina była polską kolonią…”, „Newsweek Historia” 04/2014), Ĺźe byliśmy tam niczym innym jak tylko skurw…ami-ciemiężcami: „Stosunki między Polakami a Ukraińcami przypominały najczęściej stosunki między panem a niewolnikiem(...) były tak okrutne, jak na amerykańskich plantacjach bawełny, na francuskiej Martynice albo gdzieś w Afryce” (TrĂłjkąt ukraiński. Szlachta, carat i lud na Wołyniu, Podolu i KijowszczyĹşnie 1793–1914, Lublin 2005), Ĺźe niczego dobrego nie zrobiliśmy na Ukrainie, Ĺźe nie przynieśliśmy tam wyĹźszą kulturę, itd., itd.

Najgłupsze są jego wywody, Ĺźe Ukraina była polską kolonią i Ĺźe na Ukrainie nie było chłopĂłw polskich. Jeśli ich nie było, to gdzie głównie mieszkało 476 435 PolakĂłw na Ukrainie, ktĂłrych tam odnalazł sowiecki spis ludności przeprowadzony w 1926 roku – w miastach czy na wsi? Zdecydowana ich większość mieszkała na wsi. Byli rozrzuceni na całym terenie przedrozbiorowej polskiej Ukrainy. Były jednak rejony, na ktĂłrych mieszkało ich wiele, albo stanowili większość ludności. Stąd, jak czytamy w broszurze pt. „Polskie Rady Wiejskie na Ukrainie Radzieckiej” (CharkĂłw 1928) w 1927 roku istniało na Ukrainie 137 rad polskich obejmujących 30 890 zagrĂłd wiejskich i 144 553 osĂłb róşnej narodowości, w tym 73.9% PolakĂłw. To był polski okręg autonomiczny Marchlewszczyzna na ĹťytomierszczyĹşnie, rozwiązany przez Stalina w 1935 roku, a większość PolakĂłw z niego zesłano do Kazachstanu, gdzie po dziś dzień zachowali polską toĹźsamość narodową i wielu z nich przyjechało do Polski jako repatrianci po upadku Związku Sowieckiego.

Mnie osobiście poirytowało jego obrzydliwe szkalowanie słynnego polskiego Liceum Krzemienieckiego na Wołyniu – oczywiście w oparciu o dokumenty archiwalne do ktĂłrych dotarł – na podstawie faktu, Ĺźe kilku jego uczniĂłw zachowywało się niemoralnie – o czym Beauvios z lubością pisze i z taką radością jakby odkrył Amerykę, albo znalazł kij na znienawidzonego przez siebie człowieka. Z igły zrobił widły, świadomie bijąc w chlubę polskiego XIX-wiecznego szkolnictwa. Czyli jeden głupi uczeń w klasie, a więc wszyscy uczniowie w tej klasie są głupi, a szkoła jest nic nie warta. Na tym przykładzie widać, Ĺźe w tych sowieckich archiwach szukał – był zainteresowany tylko krytycznym materiałem o Polakach!

To nie jedne głupoty Daniela Beauviosa w jego pracach o Polakach na Ukrainie. A prawie wszystko to przez fakt, Ĺźe Francuz traktuje ziemie ukrainne (bo nie Ukrainę, ktĂłrej wĂłwczas nie było!) nie jako część Polski, a tylko właśnie jako polską kolonię. Bo np. czy los chłopa pańszczyĹşnianego na ziemiach polskich był lepszy od chłopa na ziemiach ukraińskich? I czy francuski chłop pańszczyĹşniany miał radosne Ĺźycie? Czy Francja była bez grzechu? Nie ulega wątpliwości, Ĺźe Francuzi mają cięższe grzechy na swoim sumieniu niĹź Polacy. MoĹźna tu wspomnieć chociaĹźby krwawe wojny religijne (rzeĹş protestanckich hugenotĂłw w 1572 r. – 5 tys. ofiar, rewolucja francuska 1798 r. – 250 tys. ofiar, pacyfikacja Wandei w 1793-1800 – 300 tys. ofiar, imperializm Napoleona, Komuna Paryska 1871 r. - 30 tysięcy zabitych w czasie walk, 10 tysięcy otrzymało wyroki śmierci, 4 tysiące deportowano do Nowej Kaledonii, skolonizowanie połowy Afryki i traktowanie ArabĂłw i MurzynĂłw jak podludzi, zdradzenie Polski w 1939 roku, kolaboracja Francji z Hitlerem, wyłapanie i wysłanie do obozĂłw koncentracyjnych, w tym do Auschwitz przez FrancuzĂłw kilkadziesiąt tysięcy ĹťydĂłw francuskich i tak dalej, i tak dalej. Niech się Francuzi swoimi grzechami zajmują, a nie grzechami innych narodĂłw: „Nie sądĹşcie, a nie będziecie sądzeni”, bowiem „Nikt z was nie jest bez winy” (Pan Jezus). A robią to tylko i przez wyrzuty sumienia i prĂłbę pomniejszenia swoich ciężki i naprawdę obrzydliwych grzechĂłw! Tym bardziej antypolska działalność historyczna Daniela Beauvoisa jest obrzydliwa. Bo, powtarzam, pod pozorem badań naukowych jest świadomie nastawiona na szkalowanie Polski i PolakĂłw oraz przyczyniła się do zaognienia stosunkĂłw polsko-ukraińskich. Przede wszystkim usprawiedliwia rzezie PolakĂłw dokonane przez RusinĂłw/UkraińcĂłw – pośrednio takĹźe ludobĂłjstwo ukraińskie dokonane na Wołyniu i w Małopolsce Wschodniej w latach 1943-44. A przez uparte twierdzenie, Ĺźe Ukraina była kolonią Polski, co spodobało się nacjonalistom ukraińskim i to zaakceptowali jako niepodwaĹźalny fakt: „MnĂłstwo UkraińcĂłw, z ktĂłrymi się dotąd spotkałem, jest święcie przekonana, Ĺźe Polska była okupantem Ukrainy, stąd jak najbardziej usprawiedliwiony był fakt, iĹź miejscowa ludność wielokrotnie buntowała się i brała krwawy odwet na „okupantach” i ich rodzinach. („Ukraińska okupacja Krymu? Polska okupacja Ukrainy?” Internet: Salon24 1.10.2017). Co więcej, Ukraińcy wierząc w to kłamstwo-obrzydliwą głupotę żąda od Polski reparacji za polski okres kolonialny na Ukrainie: „Przewodniczący wołyńskich struktur Swobody, Anatolij Witiw powiedział: Oczekujemy od Polski przeprosin za wieloletnią politykę okupacji, kolonizacji, dyskryminacji i niszczenia ukraińskiego etnosu. Na koniec dodał, Ĺźe Ukraina ma prawo żądać od Polski reparacji…” („NajwyĹźszy Czas” 15.7.2018).

Gdyby wśrĂłd prac historycznych Daniela Beauviosa były takĹźe jakieś pochlebne o polskiej obecności na Ukrainie, to nie moĹźna byłoby mieć o niego pretensji, Ĺźe nie jest bezstronny. Tymczasem wszystkie jego prace są wybitnie antypolskie. Jest w nich tylko tendencyjność i antypolska krytyka, krytyka i jeszcze raz krytyka. A chociaĹź w Polsce po 1989 roku jest bardzo duĹźe przyzwolenie na szkalowanie Polski, PolakĂłw i polskiej historii (bo, jak pisał juĹź Adam Mickiewicz: „Co Francuz wymyśli, to Polak polubi” – nawet największą głupotę), to i to przyzwolenie musi niekiedy mieć jakieś granice. W rozmowie z „Newsweek Historia” (4/2014) Beauvious mĂłwi: „Wiem, Ĺźe Polacy wolą Normana Daviesa i Ĺźe to, co piszę, przysparza mi wrogĂłw... Moje teksty bywały odrzucane – choćby niedawno przez Muzeum Historii Polski, bo nie zgadzano się z moim podejściem. To jest fatalne, Ĺźe często zamiast prĂłbować poznać własną historię, wznosi się Urzędy Prawdy Historycznej…”. Jaki ten tekst musiał być antypolski, skoro został odrzucony wtedy, kiedy w Polsce rządziła bardzo liberalnie nastawiona do wszystkiego i takĹźe krytycznie do historii Polski Platforma Obywatelska?!

Niestety, głupota i brak patriotyzmu u wielu PolakĂłw – nawet profesorĂłw uniwersytetĂłw często powala człowieka z nĂłg. Otóş z polskiej Wikipedii dowiadujemy się senaty uniwersytetĂłw Wrocławskiego, Warszawskiego i Jagiellońskiego przyznały Danielowi Beauviosowi tytuł doktora honoris causa. – Ciekawe czym to uzasadniły. Jest takĹźe członkiem zagranicznym Polskiej Akademii Nauk i został odznaczony KrzyĹźem Oficerskim Orderu Zasługi RP.

Rzekome zbrodnie Polaków: pacyfikacja Małopolski Wschodniej w 1930 r. i burzenie cerkwi na Chełmszczyźnie w 1938 r.

W latach 1943-44 nacjonaliści ukraińscy dokonali masowego ludobĂłjstwa na Polakach na Wołyniu i w Małopolsce Wschodniej. Liczba ofiar szacowana jest na 100-200 tysięcy ludzi. Nie oszczędzano nikogo – ku chwale prawosławnego i greckokatolickiego boga mordowano w wyjątkowo okrutny sposĂłb kobiety (gwałcono, obcinano piersi, ciężarnym kobietom rozpruwali brzuch), dzieci (często przybijano do drzwi), starcĂłw i kaleki. Zabijano widłami, siekierami, topiono w studniach, palono w domach i stodołach. Mordowano wiernych modlących się w kościołach.

Nacjonaliści ukraińscy, a właściwie prawie cały narĂłd ukraiński usprawiedliwia dokonane przez nich rzezie PolakĂłw na Wołyniu i w Małopolsce Wschodniej rzekomymi polskimi grzechami popełnionymi wobec UkraińcĂłw w Małopolsce Wschodniej i na ChełmszczyĹşnie. Często słyszymy, jak mĂłwią: Przed Wołyniem była Małopolska Wschodnia i Chełmszczyzna, czyli pacyfikacja wsi ukraińskich w Małopolsce Wschodniej w 1930 roku, dokonana przez wojsko polskie oraz burzenie przez PolakĂłw „cerkwi prawosławnych” na ChełmszczyĹşnie w 1938 roku.

Ale czy ludobójstwo i to tak strasznie okrutne można czymkolwiek usprawiedliwić? W tym wypadku mamy nie tylko ludobójstwo, ale także obrzydliwą zemstę. Gorzej, niektórzy księża ukraińscy błogosławili swoich wiernych idących palić polskie wsie i mordować ich mieszkańców. Jak się to ma do 10 przykazań boskich? Przecież Ukraińcy uważają się za chrześcijan!

Co to więc była ta potępiana tak mocno przez Ukraińców pacyfikacja wsi ukraińskich w Małopolsce Wschodniej i burzenie cerkwi na Chełmszczyźnie.

Niestety, polscy historycy mało się tymi sprawami interesują. UwaĹźają, Ĺźe właściwie nie ma się czym zajmować, gdyĹź to były wydarzenia mało znaczące w dziejach przedwojennej Polski, albo kierując się poprawnością polityczną i biorąc pod uwagę ukrainofilizm władz polskich po 1989 roku woleli się tą sprawą nie zajmować, a ci co się nią zajmowali, tak jak lewicowy historyk pochodzenia Ĺźydowskiego Karol Grunberg reprezentowali komunistyczny punkt widzenia na te dwie sprawy. Nie chcą zwrĂłcić uwagę na to, Ĺźe oddają pole w tej sprawie nacjonalistom ukraińskim, ktĂłrzy nie tylko publikują tendencyjne prace na ten temat po ukraińsku, ale swoją narrację o tych wydarzeniach prezentują po polsku i chcą narzucić Polakom. Niestety, pomagają im w tym niektĂłrzy historycy polscy – ukrainofile (narĂłd polski miał i ma zawsze duĹźo zdrajcĂłw). SzczegĂłlnie w odniesieniu do burzenia „cerkwi”, czym interesowali się takĹźe prawosławni Białorusini (np. Antoni Mironowicz, Eugeniusz Czykwin). Tendencyjność ich prac widać chociaĹźby na przykładzie ilości zburzonych „cerkwi”. NiektĂłrzy z nich podają liczbę 91, inni 107 albo nawet 127 (Wikipedia). Autorzy wydanej po wojnie na emigracji „Encyklopedii Ukrainoznawstwa” podali nawet jeszcze większą – całkowicie wyssaną z palca! – liczbę 189 zburzonych „cerkwi” (ale czego się nie robi dla chwały Ukrainy). Tak jakby naprawdę było trudno ustalić w jakich miejscowościach uległa zniszczeniu cerkiew oraz na fakcie, Ĺźe do napisania artykułu o pacyfikacji Małopolski Wschodniej w internetowej ukraińskiej Wikipedii wykorzystano jedynie tendencyjne czy nawet otwarcie antypolskie opracowania ukraińskie.

W 1920 roku w Pradze Czeskiej została załoĹźona Ukraińska Organizacja Wojskowa (UWO) – nielegalna, sabotaĹźowa i terrorystyczna organizacja ukraińska działająca w Polsce w latach 1920-1933. Do najwaĹźniejszych celĂłw stawianych sobie przez organizację naleĹźały: zbrojna walka o utworzenie niezaleĹźnego państwa ukraińskiego poprzez oderwanie od Polski wojewĂłdztw: lwowskiego, tarnopolskiego i stanisławowskiego, zamachy terrorystyczne, sabotaĹź, działalność szpiegowska (takĹźe na rzecz Niemiec), róşnego rodzaju szkolenia wojskowe młodzieĹźy, przede wszystkim: terrorystyczne, szpiegowskie, wywiadowcze, dla prowokatorĂłw i dywersantĂłw (m.in. w szeregach Reichswehry), w czym brała udział m.in. ukraińska Cerkiew Greckokatolicka, kierowana przez „ojca” antypolskiego nacjonalizmu ukraińskiego, arcybiskupa lwowskiego Andreja Szeptyckiego (renegata polskiego!) i przeciwdziałanie porozumieniu UkraińcĂłw z Polską (poprzez wywoływanie konfliktĂłw między ludnością polską a ukraińską) oraz ZSRR. Największe nasilenie jej akcji terrorystycznych i dywersyjnych miało miejsce w roku 1922 i 1930.

Podczas drugiego wystąpienia, ktĂłrego główne hasło w tej akcji wyraĹźało się w okrzyku: „Lachy precz za San!”, od lipca do końca listopada 1930 roku UWO dokonała 191 akcji sabotaĹźowych (172 dotyczyły zabudowań prywatnych, a 19 – państwowych). Najwięcej akcji sabotaĹźowych w tym okresie wystąpiło w wojewĂłdztwie tarnopolskim – 90, natomiast w pozostałych następująco: lwowskim – 67, stanisławowskim – 34. Wzniecano poĹźary w dworach i zagrodach polskich, podpalano siano w stogach, koniczynę, zboĹźe w snopach i stodołach lub niezżęte tratowano, terroryzowano przy tym (napadami po nocach, niszczeniem dobytku, biciem, nawet morderstwami) bezbronną ludność polską – osadnikĂłw zwłaszcza i nauczycieli, w barbarzyństwie tym nie cofając rąk przed kobietami i dziećmi nawet. Według sprawozdań policji między lipcem a paĹşdziernikiem 1930 roku dokonanych zostało 186 aktĂłw terroru: 1 napad na ambulans pocztowy, 8 sabotaĹźy na torach, 14 na liniach energetycznych i telefonicznych (zwalanie słupĂłw), 155 podpaleń mienia, 8 usiłowań (Wikipedia, Władysław PobĂłg-Malinowski „Najnowsza historia polityczna Polski 1864-1945” Londyn 1956).

Rząd polski uznał, Ĺźe nie moĹźna tolerować dłuĹźej tego stanu rzeczy i Ĺźe trzeba uĹźyć argumentu siły. Postanowiono przeprowadzić przez wojsko i policję pacyfikację wsi ukraińskich w powiatach, w ktĂłrych doszło do aktĂłw terroru i sabotaĹźu. Pacyfikacja rozpoczęła się 16 września 1930 roku i trwała do 30 listopada 1930 roku i objęła 496 wsi w 16 powiatach (na 48 powiatĂłw): w woj. lwowskim 287 wsi w 9 powiatach, w woj. stanisławowskim 89 wsi w 2 powiatach i w woj. tarnopolskim 120 wsi w 5 powiatach. Podczas akcji stosowano represje policyjne, a wojsko (zwykle były to szwadrony kawalerii) wysyłano tylko tam, gdzie Ukraińcy w dalszym ciągu występowali ze swoimi metodami terroru, gwałtu, podpaleń czy bicia ludności polskiej; stosowano kwaterunek wojskowy z wszystkimi jego ciężarami. Polskie dane dowodzą, Ĺźe podczas pacyfikacji nie oddano ani jednego strzału i nie zanotowano ani jednego wypadku śmierci (Grzegorz Motyka „Ukraińska partyzantka 1942-1960”).

W sumie podczas akcji (według informacji dla sejmowej komisji budżetowej ministra spraw wewnętrznych Felicjana Sławoj-Składkowskiego z 9 stycznia 1931) zatrzymano 1739 osób, z czego wypuszczono 569, a 1143 przekazano do dyspozycji sądów. Tylko 25-30% oskarżonych otrzymało niewielkie wyroki, pozostałych uniewinniono. W czasie rewizji ujawniono 1287 sztuk broni długiej, 566 rewolwerów, 398 bagnetów, 31 granatów, kilkadziesiąt metrów lontu oraz 99,8 kg materiałów wybuchowych.

Późniejsze polskie działania represyjne i zapobiegawcze kolejnym aktom terroru ujawniły, Ĺźe takĹźe niektĂłrzy działacze UNDO (aresztowano 5 posłów Sejmu RP), Płastu, Łuha, jak i liczni uczniowie ukraińskich szkół byli zaangaĹźowani w działania terrorystyczne. W wyniku akcji represyjnej rozwiązano 29 stowarzyszeń „Łuh”, 21 stowarzyszeń „Sokił”, 24 stowarzyszenia „Proswity”, 1 kooperatywę i 2 inne stowarzyszenia (Wikipedia).

Część działaczy ukraińskich skrytykowała metody walki, jakimi posługiwali się nacjonaliści ukraińscy – OUN i ich wystąpienia przeciw Polsce (np. petlurowcy, część UNDO) (Adam A. Ostanek „Wydarzenia 1930 roku w Małopolsce Wschodniej a bezpieczeństwo II Rzeczypospolitej” Warszawa 2017).

Efektem akcji pacyfikacyjnej było doraĹşne ograniczenie ukraińskich akcji terrorystycznych przeprowadzanych przez UWO-OUN. Nie dając za wygrane ukraińskie czasopisma nacjonalistyczne przystąpiły do eskalowania napięcia w stosunkach polsko-ukraińskich. Gazeta nacjonalistyczna „Rozbudowa naciji” apelowała do narodu ukraińskiego słowami następującymi: „ZbliĹźa się nowa wojna, do ktĂłrej winniśmy się przygotować. Z chwilą, kiedy ten dzień nadejdzie, będziemy bez litości, zobaczymy powstających ĹťeleĹşniakĂłw i Gontę, i nikt nie znajdzie litości, a poeta będzie mĂłgł zaśpiewać „ojciec zamordował własnego syna”. Nie będziemy badali, kto bez winy, tak jak bolszewicy, będziemy najpierw rozstrzeliwali, a potem dopiero sądzili i przeprowadzali śledztwo” (Florentyna Rzemieniuk „Unici Polscy 1596-1946” Siedlce 1998). Działalność ich wspierały finansowo ukraińskie organizacje nacjonalistyczne w Kanadzie i Ameryce oraz Niemcy i Litwa. Niemcy wszczęły wściekłą kampanię antypolską w prasie europejskiej i sfinansowały tzw. „czarną księgę” wydaną w językach ukraińskim, niemieckim, francuskim, angielskim i hiszpańskim mającą świadczyć o „polskim barbarzyństwie”.

Ukraińcy na emigracji domagali się do Ligi NarodĂłw wysłania do Małopolski Wschodniej międzynarodowej komisji śledczej, a popierany przez NiemcĂłw i Związek Sowiecki (współpracował z Moskwą w latach 1923-31, otrzymując 1000-1200 dolarĂłw kaĹźdego miesiąca od sowieckiego MSZ) Jewhen Petruszewycz, upowaĹźniony dyktator tzw. Republiki Zachodnioukraińskiej, domagał się interwencji Ligi NarodĂłw. W grudniu 1930 roku troje ukraińskich posłów do Sejmu RP: Milena Rudnycka, Wasyl Panejko i Ołeksa Jaworowśkyj, wysłało skargę do Ligi NarodĂłw, a Ukraińska Reprezentacja Parlamentarna wysłała takĹźe do Ligi NarodĂłw petycję proszącą o rozpatrzenie metod stosowanych przez władze polskie wobec mniejszości ukraińskiej. Polska broniła się przed zarzutami wskazując, Ĺźe traktat o ochronie mniejszości oprĂłcz przywilejĂłw nakłada na nie obowiązek lojalności. Przedstawiono teĹź dowody, Ĺźe pacyfikację wywołali sami Ukraińcy swoją akcją przeciw ludności polskiej i państwu polskiemu, a zastosowane przez nich metody przerosły to co propaganda zarzucała Polsce. Liga NarodĂłw, po zbadaniu sprawy, 30 stycznia 1932 roku powzięła uchwałę stwierdzającą, Ĺźe „Polska nie prowadzi przeciwko Ukraińcom polityki prześladowań i gwałtĂłw” i Ĺźe „pacyfikację” wywołali sami Ukraińcy przez swoją „akcję rewolucyjną” przeciwko państwu polskiemu. Społeczeństwo polskie w większości (poza socjalistami), oceniło pacyfikację zgodnie jako przykrą, ale nieuniknioną koniecznością państwową (W. PobĂłg-Malinowski, Karol GrĂźnberg, Wikipedia polska i ukraińska).

Czy się to Ukraińcom podoba czy nie, pacyfikację wywołali sami Ukraińcy swoją akcją terrorystyczną przeciwko państwu polskiemu. Dzisiaj także cały świat nie ma litości dla terrorystów i wszystkie akty terrorystyczne są surowo karane. I nikt się z nimi nie cacka, czego najlepszym dowodem jest więzienie w amerykańskiej bazie wojskowej Guantanamo na Kubie, gdzie terroryści są przetrzymywani nawet kilka lat bez wyroku sądowego oraz poddawani torturom w trakcie przesłuchań. Pomimo domagania się od lat przez lewacką Amnesty International zamknięcia więzienia, w styczniu 2018 roku prezydent Donald Trump podpisał dokument stwierdzający, że więzienie ma być na zawsze czynne (angielska Wikipedia). Tak się naprawdę walczy z terrorystami. Polska była za łagodna dla ukraińskich terrorystów. Stanowczo za łagodna, szczególnie dla bandytów, którzy byli księżmi ukraińskiej Cerkwi greckokatolickiej. Gdyby np. taki Stepan Bandera (jego ojciec był księdzem greckokatolickim, który wychował syna na bandytę-terrorystę!) który w 1933 roku został kierownikiem Egzekutywy Krajowej Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów, i który na tym stanowisku wzmógł działalność terrorystyczną, a zwłaszcza terror indywidualny, którego ofiarami mieli być w dużej mierze Ukraińcy i Polacy szukający porozumienia polsko-ukraińskiego, m.in. Tadeusz Hołówko czy Iwan Babij, i który za zorganizowanie zamachu na ministra spraw wewnętrznych Bronisława Pierackiego w 1934 roku został, wyrokiem sądu okręgowego w Warszawie z 13 stycznia 1936 roku skazany na karę śmierci, którą na mocy amnestii zamieniono na karę dożywotniego pozbawienia wolności, dostał od razu kulę w swój bandycki łeb, to w 1939 roku nie wyszedł by z więzienia na wolność i kto wie, może mniej Polaków zginęłoby podczas II wojny światowej z rąk bandytów ukraińskich, których był watażką. Na dzisiejszej Ukrainie jest on uważany za bohatera narodowego, któremu wznosi się pomniki.
……….

Sprawa burzenia cerkwi, a właściwie opuszczony przez katolikĂłw kościołów i kaplic – często małych, przydroĹźnych jest tematem bardziej skomplikowanym od sprawy pacyfikacji Małopolski Wschodniej. Terror ukraiński i pacyfikacja miały podłoĹźe polityczne, burzenie „cerkwi” polityczne i religijne. Ukraińcy i Białorusini bardzo tendencyjnie ją opisują, gdyĹź nazywają te świątynie cerkwiami, podczas gdy z punktu widzenia prawnego były to w większości opuszczone przez katolikĂłw świątynie rzymsko-katolickie. Prawnie naleĹźały do Kościoła katolickiego.

Władysław PobĂłg-Malinowski (jw.) tak tłumaczy tą sprawę: „Rosjanie w długim okresie swego panowania, dążąc do wprowadzenia i utrwalenia prawosławia na ChełmszczyĹşnie (przed I wojną światową było tu ponad 350 tys. katolikĂłw i ponad 200 tys. prawosławnych M.K.), wiele kościołów polsko-katolickich przerobili na cerkwie prawosławne, pobudowali taĹź nadmierną ilość cerkwi nowych. W chwili odzyskania przez Polskę niepodległości było tu 389 cerkwi prawosławnych (powtarzam: na małym obszarze i dla ok. 200 tys. prawosławnych – M.K.); utworzona „komisja rewindykacyjna” jeszcze przed rokiem 1926 dokonała podziału – prawosławnym pozostawiono 51 cerkwi, co z nadwyĹźką nawet zaspakajało ich potrzeby; pozostałą resztę przekazano Kościołowi katolickiemu, do ktĂłrego świątynie te w przeszłości naleĹźały. PoniewaĹź dawne władze rosyjsko-carskie po ukazie tolerancyjnym z roku 1905, nie zwracając kościołów skonfiskowanych (katolikom), pozwalały na wznoszenie nowych, ogĂłlna ilość świątyń (katolickich) na ChełmszczyĹşnie przerastała znacznie potrzeby ludności polskiej i polskie władze kościelne po dokonaniu rewindykacji obsadzić mogły tylko część zwrĂłconych świątyń; resztę większą, z przewagą małych kaplic, pozamykano i nawet, dla braku środkĂłw, nie troszczono się o konserwację”.

Do 1935 roku nie było Ĺźadnego problemu z tym faktem dla obu stron – katolickiej, a przede wszystkim prawosławnej. To jest, dopĂłki nie zjawili się na ChełmszczyĹşnie diabły w ludzkiej skĂłrze, czy raczej w sutannach, czyli wysłannicy greckokatolickiego arcybiskupa lwowskiego Andreja Szeptyckiego, zawziętego polakoĹźercy (był wnukiem znanego polskiego komediopisarza Aleksandra Fredry, został renegatem za obietnicę greckokatolickiego stolca arcybiskupiego we Lwowie; został arcybiskupem w wieku zaledwie 35 lat).

Ci wysłannicy Szeptyckiego, zazwyczaj zakonnicy, zaczęli od 1935 roku prowokować polskich katolików i w ogóle Polaków i władze polskie. Wykorzystując fakt, że te kościoły i kaplice są opuszczone, zakonnicy Szeptyckiego przyłączyli się do ponownej walki o ukraińską i prawosławną Chełmszczyznę, chociaż sami byli przecież grekokatolikami (unitami)! Zamieszkiwali oni w pobliżu tych opuszczonych kościółków i kaplic, urządzali zbiórki miejscowych Ukraińców, na których nastawiano ich antypolsko, a wieczorami i po nocach przy opuszczonych świątyniach rozpalano ognisko i modlono się o prawosławną Chełmszczyznę i śpiewano głośno pieśni religijne. Jednocześnie zachęcano do powrotu na prawosławie, unitów, którzy po carskim ukazie tolerancyjnym wydanym w 1905 roku stali się katolikami. Zaniepokoiło to biskupa lubelskiego Mariana Fulmana oraz władze polskie. Władze postanowiły wyburzyć opuszczone kościółki i kapliczki, aby wstrzymać tę wyraźnie antypolską akcję. Do akcji przyłączyła się okoliczna ludność katolicka oraz stacjonujące tu jednostki wojska polskiego. Według sprawozdania wojewody lubelskiego z 16 lipca 1938 roku, że w toku działań zniszczonych zostało 91 kościołów i cerkwi, 26 domów modlitewnych oraz 10 kaplic. W maksymalnej liczbie 127 zniszczonych świątyń i innych budynków kościelnych było 5 czynnych świątyń prawosławnych. Byłe one bowiem rozsadnikami polakożerstwa wśród prawosławnych. Władze polskie nie popierały takiej samowoli ze strony społeczeństwa polskiego (W. Pobóg-Malinowski). Natomiast oficjalne władze Kościoła katolickiego po zakończeniu akcji stwierdziły, że nie miały z nią żadnego związku i nikt nie udowodnił, że było inaczej.

Cała ta akcja nie naleĹźała do chwalebnych. Ale i w tym wypadku winę za nią ponosi przede wszystkim z piekła rodem greckokatolicki (ukraiński) arcybiskup lwowski Andrej Szeptycki i jego polakoĹźerczy zakonnicy wysłani na Chełmszczyznę, gdyĹź to oni siejąc nienawiść do PolakĂłw, zmusili ich do wyburzenia kościołów i kaplic, do ktĂłrych nie polska Cerkiew prawosławna zgłaszała pretensje, ale plugawy – na wzĂłr hitlerowski nacjonalizm ukraiński. I co najwaĹźniejsze: 95% zburzonych świątyń to były kościoły i kapliczki katolickie, a nie Ĺźadne cerkwie prawosławne. Polacy będąc ich prawnymi właścicielami mieli pełne prawo zrobić z nimi co chcieli. Przeciwstawiając się antypolskiej akcji ukraińskiej władze polskie i Polacy postanowili wzmocnić polskość na ChełmszczyĹşnie. Była to reakcja na zapowiedzi nacjonalistĂłw ukraińskich oczyszczenia Chełmszczyzny z PolakĂłw. Ukraińcy narzucili Polakom regułę: albo oni nas stąd wyrzucą albo my ich stąd wyrzucimy. Nacjonaliści ukraińscy nie dali Polakom innej moĹźliwości. Postanowili więc wzmocnić obecność polską na ChełmszczyĹşnie.

I jeszcze jedno. Swoim zachowaniem się na Chełmszczyźnie podczas II wojny światowej, swoją ścisłą współpracą z okupantem niemieckim w walce z tutejszymi Polakami i przez kradzież katolickich kościołów, które zamienili na cerkwie, Ukraińcy pozbawili się prawa moralnego do krytykowania Polaków za dużo mniejsze przewinienia popełnione wobec Ukraińców. Niech najpierw zauważą kłodę w swoim oku, zanim zauważą źdźbło w oku Polaków.

Bezczelne antypolskie typy!

Współczesny antypolski i antykatolicki litewski incydent w Turgielach koło Wilna
i milczenie polskiego rządu i Kościoła

Media polskie, m.in. PAP (Polska Agencja Prasowa), Polsat News i wPolityce.pl z 16 sierpnia 2018 roku podały informację, Ĺźe w polskim kościele w Turgielach na Litwie doszło do profanacji – do szokującego incydentu. Grupa litewskich aktorĂłw wtargnęła do świątyni zakłócając polską mszę św. Cel był tylko jeden – zadrwić z uczuć religijnych zgromadzonych PolakĂłw.

Jak podkreśla redakcja strony „Wileński Pegaz z uśmiechem i smutkiem” na Facebooku, to juĹź kolejny przypadek atakowania modlących się PolakĂłw przez LitwinĂłw. Pisze: Dzisiaj podczas uroczystości Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, czyli Matki Boskiej Zielnej na mszę świętą do polskiego kościoła w Turgielach wtargnęli przebrani za osoby duchowne litewscy aktorzy złośliwe zakłócając msze św. Proponowali alternatywny litewski sposĂłb wiary w boga dla miejscowych PolakĂłw: W tym roku nie będzie Apokalipsy. 11 paĹşdziernika z nieba zejdzie światło, i to wszystko stanie się w Wilnie, w świętym miejscu, ktĂłre się nazywa Siemens Arena. Kto przyjdzie, ten stanie się zdrowy i będzie szczęście dla całej jego rodziny” – stojąc na środku kościoła mĂłwił do parafian litewski komik Vitalijus Cololo – relacjonuje administracja (pisownia oryginalna - przyp. red.). Litewscy prowokatorzy w pewnym momencie zaczęli rozdawać zgromadzonym w kościele przedmioty przypominające skręty marihuany. Potem spokojnie opuścili kościół. Do sieci trafiło wideo dokumentujące prowokację.

Następnie „Wileński Pekaz” zauwaĹźa: Takie rzeczy są moĹźliwe tylko w polskich kościołach na Litwie, bo kiedy Polacy z Litwy zwracają się o pomoc do prezydenta i premiera Polski, Polska milczy i tylko polski MSZ tłumaczy, Ĺźe prześladowania PolakĂłw nie zmienią stosunkĂłw Polski i Litwy, Ĺźe wszystkie prześladowania PolakĂłw i polskości na Litwie to wewnętrzna sprawa Litwy… i Polski to nie dotyczy, i dodaje: podnoszenie kwestii PolakĂłw na Litwie moĹźe stanowić istotne zagroĹźenie dla bezpieczeństwa Polski, co jest zgodne z doktryną opracowaną przez Biuro Bezpieczeństwa Narodowego.

Władze zamieszkałego przez Polaków rejonu solecznickiego, na terenie którego znajdują się Turgiele, są oburzone zachowaniem litewskich aktorów, którzy w środę podczas mszy świętej odpustowej w języku polskim dopuścili się prowokacji. Twierdzą, że naruszona została konstytucja i prawo wolności religijnej. Zgodnie z kodeksem karnym aktorom grozi kara w postaci prac publicznych, grzywna bądź kara pozbawienia wolności. Turgielanie oczekują nie tylko działań policji, ale także reakcji litewskich władz kościelnych i państwowych.

Jak informuje w czwartek polski portal wilnoteka.lt, będąca w rękach tylko LitwinĂłw kuria wileńska odmĂłwiła komentowania incydentu w Turgielach. Rzeczniczka kurii Santa Kanczyte oświadczyła, Ĺźe „nie ma tu nic do komentowania i nie warto lać wody na młyn tej reklamy”. „Nie jest to jakieś waĹźne wydarzenie. Obecnie szykujemy się do waĹźniejszej sprawy - wizyty papieĹźa” - cytuje Kanczyte wilnoteka.lt.

To oburzające i antychrześcijańskie zachowanie się duchownych litewskich przypomina zachowanie tych biskupów na świecie, którzy tolerowali pedofilię wśród księży, uważając, że dla dobra Kościoła (ale czy pokrzywdzonych?!) nie warto się tym zajmować i potępiać. A w tym konkretnym przypadku w oczach kurii wileńskiej aktorów litewskich usprawiedliwia to, że dokonali profanacji w polskim, a nie litewskim kościele.

A teraz pomyślmy sobie co by było, gdyby grupa polskich aktorów dokonała profanacji w kościele litewskim w Puńsku koło Sejn. Rząd i Kościół litewski darli by mordę na cały świat o nietolerancji Polaków. Tymczasem polski rząd i Kościół zamknęli mordę na kłódkę w sprawie profanacji polskiego kościoła w Turgielach na Litwie. No bo przecież tak polski rząd jak i Kościół nie mogą się wtrącać w wewnętrzne sprawy litewskie.

Jak to mówi polskie powiedzenie: Pies im (temu polactwu i litewskim biskupom wileńskim) mordę lizał!

I jeszcze jedna sprawa. Arcybiskupem Wilna od 2013 roku jest Gintaras Linas GruĹĄas, ktĂłry ma do pomocy aĹź dwĂłch biskupĂłw pomocniczych, chociaĹź arcybiskupstwo wileńskie jest średniej wielkości (ma tylko 95 parafii i 171 księży): Arūnasa PoniĹĄkaitisa (od 2010 r.) i Dariusa Trijonisa (od 2017 r.). Oczywiście cała ta nie święta trĂłjca to Litwini – nacjonaliści litewscy i obrzydliwi polakoĹźercy. Tymczasem w arcybiskupstwie wileńskim około 40% katolikĂłw to Polacy. Sprawiedliwie by było, aby jeden z biskupĂłw pomocniczych był Polakiem, ktĂłry dbałby o interesy polskich katolikĂłw w archidiecezji wileńskiej. Litwini na to nie pĂłjdą, Watykan im ulega, a Kościół polskie ma gdzieś tę sprawę. A ja się pytam: gdzie w tym wszystkim jest chrześcijaństwo? W dupie!

Dodam tu jeszcze, że ks. Gintaras Linas Grušas był organizatorem pielgrzymki papieża Jana Pawła II po Litwie w 1993 roku i to on, za zgodą episkopatu litewskiego nie chciał dopuścić do tego, aby papież spotkał się z Polakami w Wilnie, co polski papież, który zawsze spotykał się z Polakami podczas swych pielgrzymek po świecie, zaakceptował! Dopiero ostry protest 100 tysięcy Polaków w Wilnie wymusił zorganizowanie takiego spotkania, ale nie na żadnym stadionie czy błoniach, tylko w kościele św. Ducha, do którego mogło wejść zaledwie 1000 Polaków. Chodziło o to, aby w świat nie poszedł przekaz jak ciągle Wilno jest polskie.

Ciekawe czy Pan Jezus by to wszystko akceptował jakby był wśród nas? Na pewno nie. Wszystkich tych purpuratów (litewskich i polskich oraz papieża) przepędził by na cztery strony świata!

Nie melomani, a tylko chłopskie chamy i polakożercy
Litwini jako narĂłd przetrwali do końca XIX w. tylko w warstwie chłopskiej. Prawie całkowicie pozbawiony był on inteligencji. Ta zaczęła powstawać na przełomie XIX i XX w. i prawie w stu procentach byli to synowie i cĂłrki (bardzo mało) chłopĂłw – biednych chłopĂłw i analfabetĂłw. Ogłady i kultury towarzyskiej uczyli się więc sami podpatrując studentĂłw z dobrych domĂłw czy kulturalne osoby, z ktĂłrymi mieli do czynienia. A jeśli się było chamem do szpiku kości – to chamem pozostawało się takĹźe po ukończeniu studiĂłw. ToteĹź przedwojennej inteligencji litewskiej – jak się to mĂłwi – słoma bardzo często wychodziła z butĂłw. Byli to ludzie bez honoru. Była to więc bardzo często chamska i chwiejnych nogach inteligencja. A jeśli do tego do głosu u nich dochodziły zapatrywania nacjonalistyczne to zachowanie tych ludzi było poniĹźej krytyki.

Najlepszym na to przykładem, jednym z wielu!, jest zachowanie się władz litewskich po koncercie znakomitej polskiej śpiewaczki operowej Ewy Bandrowskiej-Turskiejm w Teatrze Muzycznym w Kownie w 1935 roku, występującej w wielu teatrach zagranicznych, w ktĂłrych śpiewała takĹźe po polsku, na ktĂłry poszło szereg notabli litewskich. Po pierwszym koncercie w dniu 21 stycznia, nie otrzymała ona zgody na dwa dalsze występy. Powodem było, iĹź wykonywała m.in. pieśni polskie, co oburzyło tych notabli, a Vladas Jakubenas z dziennika rządowego „Lietuvos Aidas” napisał, Ĺźe śpiew w języku polskim jest nie do przyjęcia na scenie litewskiego teatru państwowego.

Panorama Plastyczna Dawnego Lwowa

Od 2015 roku w Hali Ludowej we Wrocławiu (w 2006 roku hala została uznana za obiekt światowego dziedzictwa UNESCO) eksponowana jest Panorama Plastyczna Dawnego Lwowa. Jest to pięknie i artystycznie wykonana makieta miasta Lwowa, przedstawiająca widok miasta w II połowie XVIII w., o wymiarach 4 na 3,6 metra, w skali 1:200, wykonana w latach 1929-1946 pod kierownictwem polskiego architekta i historyka sztuki, absolwenta Politechniki Lwowskiej i Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie Janusza Witwickiego (1903-1946). Witwicki pracował nad dziełem w latach 1929-46, a pomagało mu w tym 20 innych lwowskich (polskich) architektĂłw i historykĂłw sztuki oraz specjalistĂłw. Koszt wykonania panoramy został oceniony na 180 000 złp (ok. 45 000 Ăłwczesnych dolarĂłw amerykańskich), 1/3 kosztĂłw miało pokryć miasto LwĂłw. Na makiecie zostały odtworzone najwaĹźniejsze budowle i ulice znajdujące się w obrębie murĂłw obronnych XVIII-wiecznego Lwowa. Wykonano je z brystolu, ołowiu, blachy miedzianej i drutu, zaś historyczną patynę nadano za pomocą farb i roztworĂłw kwasĂłw. Na początku wojny gotowe były modele największych budowli. Większość prac wykonano podczas obu okupacji Lwowa: sowieckiej (1939-1941) i niemieckiej (1941-1944). Jak podaje Wikipedia, po oderwaniu Lwowa od Polski w 1945 roku władze sowieckiego Lwowa (komuniści ukraińscy) prĂłbowały uniemoĹźliwić wywiezienie panoramy do powojennej Polski. Wcześniej skonfiskowano Witwickiemu dokumentację naukową, ktĂłra obecnie znajduje się bezprawnie w zbiorach ukraińskiej Akademii Nauk; sama Panorama została bardzo dobrze ukryta przed jej kradzieżą ze strony UkraińcĂłw. Kiedy Witwicki przygotowywał się do wyjazdu do Polski bez Lwowa w ramach akcji ekspatriacyjnej, został skrytobĂłjczo zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD 16 lipca 1946 roku, co według zbirĂłw miało uniemoĹźliwić wywĂłz panoramy. Jednak jego Ĺźonie udało się z pomocą szeregu osĂłb ostatecznie wywieźć Panoramę do Warszawy, gdzie w tajemnicy przechował ją przez kilka tygodni w magazynach Muzeum Narodowego jego dyrektor, prof. Stanisław Lorentz, biorący udział w sekretnym wywoĹźeniu niektĂłrych polskich zbiorĂłw z Ziem Wschodnich. Następnie – wciąż w tajemnicy przed władzami – panoramę przeniesiono do magazynĂłw Wydziału Architektury Politechniki Wrocławskiej, do ktĂłrej przenieśli się polscy profesorowie Politechniki Lwowskiej; dużą pomoc udzielił wtedy sprawie Ăłwczesny prorektor Politechniki Wrocławskiej, prof. Edward Sucharda, ostatni polski rektor Politechniki Lwowskiej. Pod opieką Politechniki Wrocławskiej Panorama pozostawała do 1975 roku, kiedy, juĹź w bardziej swobodnych warunkach, przeniesiono ją do Muzeum Architektury we Wrocławiu. Po upadku władzy komunistycznej w Polsce, w ktĂłrej wszelkie sprawy kresowe były tabu, Panorama została poddana renowacji w latach 1994-2003 była wystawiona w Muzeum Historycznym we Wrocławiu, następnie była przechowywana w Muzeum Medalierstwa we Wrocławiu. W 2006 roku na mocy umowy zawartej między rodziną inĹź. Janusza Witwickiego a dyrektorem Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu (w 1946 r. Zakład został przeniesiony ze Lwowa do Wrocławia), dr Adolfem Juzwenko model Panoramy Plastycznej Dawnego Lwowa stał się własnością Ossolineum. Rozpoczęto wĂłwczas wstępne prace inwentaryzacyjne. Rok później ukończony został model Cerkwi Wołoskiej, ktĂłry wykonał warszawski architekt inĹź. Zbigniew Cheda pod kierunkiem inĹź. Michała Witwickiego. Sporządzenie szeregu planĂłw — rzutĂłw Lwowa i jego zabudowy w skalach 1:1000 i 1: 2000 koniecznych do dalszej inwentaryzacji i rekonstrukcji Panoramy. Plany wykonał inĹź. Marcin Sowa z Wrocławia. W latach 2008 — 2011 dwĂłch wrocławskich konserwatorĂłw i plastykĂłw, Adam Grocholski oraz Tomasz Fronczek, podjęło się przeprowadzenia renowacji Panoramy Plastycznej Dawnego Lwowa. Gromadzili oni materiały ĹşrĂłdłowe, ktĂłre umoĹźliwiły odtworzenie brakujących modeli. Wykonali oni pracę dokumentacyjną tworząc karty muzealne poszczegĂłlnych elementĂłw Panoramy obejmujące rozpoznanie stanu zachowania modeli budynkĂłw i segmentĂłw podstawy oraz konieczny zakres prac konserwatorskich. W listopadzie 2013 roku dyrektor Ossolineum dr Adolf Juzwenko oraz prezes Wrocławskiego Przedsiębiorstwa „Hala Ludowa” Andrzej Baworowski podpisali list intencyjny dotyczący współpracy w zakresie renowacji i konserwacji modelu Panoramy Plastycznej Dawnego Lwowa. Ossolineum w maju 2014 roku otrzymało dofinansowanie z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego na przeprowadzenie prac konserwatorskich i rekonstrukcje brakujących elementĂłw „Panoramy Plastycznej Dawnego Lwowa”. Ruszyły prace konserwatorskie, ktĂłre prowadził zespół w składzie: Adam Grocholski oraz Tomasz Fronczek. W czerwcu 2014 roku podpisana została umowa o współpracy pomiędzy Ossolineum a zarządem „Hali Ludowej”, w wyniku ktĂłrej dzieło inĹź. Janusza Witwickiego od 25 września 2015 roku jest eksponowane w jednej z tzw. rotund w kompleksie Hali Ludowej (Stulecia).

Marian Kałuski
(Nr 183)

Wersja do druku

• Strona główna
• Powitanie
• Napisz artykuł
• Redakcja
• Działy
• Bannery Kworum
• Współpraca
• Linki
• Kontakt