Dodano: 13.12.08 - 11:51 | Dział: Media od kuchni

Szeregowy TUMANowicz

– Uznałem, Ĺźe ubranie prezenterĂłw w mundur to niezły pomysł – mĂłwi w rozmowie z TVP Info, Marek Tumanowicz były prezenter „Dziennika Telewizyjnego” z czasĂłw stanu wojennego. - UwaĹźałem, Ĺźe mundur podkreśli tę sytuację. Później pomysł ten okazał się fatalny w skutkach – wyjaśnia.

Nienawidziły go miliony PolakĂłw. Gdy codziennie o 19.30 pojawiał się w „Dzienniku”, na wezwanie opozycji, Polacy całymi rodzinami wychodzili na spacery, by w ten sposĂłb zademonstrować bojkot telewizji stanu wojennego. – Nie uwaĹźam jednak, Ĺźe zaangaĹźowanie w Ăłwczesną telewizję to błąd mojego Ĺźycia – mĂłwi TVP INFO Marek Tumanowcz, ktĂłry dał swoją twarz stanowi wojennemu.

Przez cały okres stanu wojennego gmachu telewizji pilnowali żołnierze. Nikt nie uprawniony nie mógł dostać się do środka. Działały komisje weryfikacyjne, które sprawdzały przeszłość każdego pracownika. Ci, co do których były jakieś wątpliwości w sprawie ich działalność opozycyjnej, nie mieli szans na powrót do pracy.

Zatrudnienie straciło wĂłwczas około 2 tysięcy pracownikĂłw telewizji w całej Polsce. Ale zdarzały się takĹźe prĂłby np. pokazania na wizji planszy z napisem „DTV łże jak łgał”. – Ĺťadna z nich się nie powiodła, a winowajcy zostali zatrzymani – mĂłwi Tumanowicz.

Tumanowicz przyznaje, Ĺźe „zielony ogon” munduru ciągnął się za nim przez wiele lat. Po 1989 roku miał trudności ze znalezieniem pracy. Trzy razy był zarejestrowany jako bezrobotny. Pracował jako stróş oraz szef ochrony.

Umundurował dziennikarzy
Kiedy 13 grudnia 1981 roku ogłoszono stan wojenny, zamknięto studia TVP przy Placu PowstańcĂłw w Warszawie (stąd nadawane są dziś TVP Info, „Wiadomości”, „Panorama” i „Teleexpress”).

Marka Tumanowicza oddelegowano do specjalnego studia w jednostce wojskowej, skąd nadano najpierw przemĂłwienie gen. Jaruzelskiego, a potem emitowano „Dziennik Telewizyjny”.

– Uznałem, Ĺźe ubranie prezenterĂłw w mundur to niezły pomysł – mĂłwi były prezenter. Poszedł z nim do Stanisława Cześnina, Ăłwczesnego redaktora naczelnego Dziennika, ktĂłry z kolei przekazał to generałowi Albinowi Ĺťyto, komisarzowi wojskowemu radiokomitetu. Propozycja spotkała się z aprobatą.

Program z bunkra
Pierwsze wydania DTV nadawane były z tzw. studia bunkier, które przygotowane zostało w jednostce wojskowej przy ul. Żwirki i Wigury.

Tumanowicz przyznał w rozmowie z TVP Info, że znał to miejsce, bo studio zostało przygotowane jeszcze przed wprowadzeniem stanu wojennego i dziennikarz zapoznawał się z nim wcześniej, choć, jak twierdzi, wybuch stanu wojennego go zaskoczył.

Wszystkie teksty czytane na wizji przygotowywane były w Urzędzie Rady Ministrów. Często zawierały odręczne poprawki generała Jaruzelskiego.

– To było bardzo drobne pismo, denerwowałem się, Ĺźeby niczego nie przekręcić, zwłaszcza, Ĺźe materiały te docierały do nas nawet 10 minut przed emisją – wspomina Tumanowicz.

Z czasem na antenie zaczęto pokazywać materiały, które miały pokazać, że społeczeństwo przychylnie odnosi się do zaistniałej sytuacji. Pokazywano np. mieszkańców miast, którzy przynoszą żywność i herbatę w termosach żołnierzom i milicjantom stacjonującym na ulicach, grzejącym się przy koksownikach.

– W redakcji, oprĂłcz cenzora, panowała cenzura wewnętrzna. Wszystko po to, by materiały były po linii. Wiadomo było, Ĺźe musimy wykonywać polecenia i robiliśmy to – mĂłwi Tumanowicz. - Ale zdarzały się przypadki nadgorliwości – dodaje.

I przytacza historię, kiedy jeden z dziennikarzy został wysłany, by przygotować reportaż o przypadkach podpalenia flagi narodowej. Ponieważ nie znalazł żadnej zniszczonej flagi, postanowił na potrzeby materiału telewizyjnego osobiście podpalić symbol. Doniósł na niego operator kamery.

– Dziennikarz o mało nie stracił pracy, chciano go takĹźe wykluczyć z partii – opowiada Tumanowicz.

Anita Blinkiewicz
tvp.info