Dodano: 04.08.10 - 18:00 | Dział: Co w prasie piszczy

Przepraszam, czy tu mafia?

Likwidacja przemysłu stoczniowego należy do najpodlejszych afer czasu transformacji. Zabrano chleb tysiącom ludzi.

Tylko niewielka część majątku Stoczni Szczecińskiej Nowa została sprzedana na kolejnej licytacji stoczniowego majątku w lipcu br. – pakiet części do budowy kontenerowca i sprzęt cumowniczy. Następny przetarg 15 września. Majątek stoczni wyceniony został na ok. 120 mln zł, sprzedano materiałów za 5 mln zł, łudzono się, Ĺźe „ktoś” kupi wszystko i będzie stanowił razem jeszcze jakąś wartość. Tym „ktosiem” miała być Specjalna Strefa Ekonomicznej Euro-Park Mielec, ktĂłrej właścicielem jest państwowa Agencja Rozwoju Przemysłu. Euro Park Mielec wpłacił wadium i wszyscy myśleli, Ĺźe weĹşmie udział w licytacji, ale ominął przetarg szerokim łukiem. Szef stoczniowej „Solidarności” Krzysztof Fidura powiedział, Ĺźe to „totalna klęska”. Komisja Europejska (KE) wyznaczyła ostateczny czas sprzedaĹźy SSN do końca pierwszego kwartału 2010 r. Do zbycia we wrześniu wystawiony zostanie duĹźy dok o wartości ok. 100 mln zł, ośrodek wypoczynkowy WieĹźyca, zaplecze magazynowo-administracyjne i bocznica kolejowa.

Polak robiony w „bambuko”

Likwidacja przemysłu stoczniowego naleĹźy do najpodlejszych afer czasu transformacji. Temat na sensacyjny i pouczający serial, jak Polacy dali się zrobić w tzw. bambuko, tracąc pokaĹşną część swojego majątku i gigantyczne pieniądze, poniewaĹź Bruksela nakazała odciąć stocznie od pomocy finansowej państwa. W traktacie akcesyjnym do Unii Europejskiej nie wynegocjowano moĹźliwości takiej pomocy, ktĂłrą wcześniej w olbrzymich rozmiarach otrzymały stocznie „starych” unijnych państw. Zamieszani w proceder upadku waĹźnego sektora polskiego przemysłu są wysoko postawieni politycy, w tle przewijają się tajemnicze postaci inwestorĂłw arabskich, właściwie z BĂłg wie, jakim kapitałem, ktĂłrych do Polski wabił obecny minister skarbu Aleksander Grad. Owszem wszystko, co jest do sprzedaĹźy, obejrzeli dokładnie, ale pokazali ministrowi figę. MĂłwi się teĹź o handlowaniu przez rząd Donalda Tuska majątkiem posiadającym „wady prawne”, czyli skradzionym. W wyniku likwidacji stoczni w Szczecinie i w Gdyni tysiące ludzi straciło pracę, ci, ktĂłrzy jeszcze nie wyjechali za granicę za chlebem, są mamieni, Ĺźe działalność w SSN w taki czy inny sposĂłb się odrodzi. ARP obiecywała pomoc i się rozmyśliła. Afera się nie skończyła, trwa.

Były sobie stocznie trzy, nie ma żadnej

Mieliśmy jeszcze nie tak dawno trzy stocznie produkcyjne: w Szczecinie, Gdyni i Stocznię Gdańską, znaną na całym świecie „kolebkę Solidarności”. W tej chwili majątek pierwszych dwĂłch sprzedawany jest po kawałku na licytacjach w nieograniczonych przetargach, tak jak sobie tego Ĺźyczyła Bruksela. To kara za to, Ĺźe stocznie otrzymały pomoc publiczną. Zdaniem KE - nielegalnie. Natomiast Stocznię Gdańska potraktowano łagodniej w nagrodę, Ĺźe została sprywatyzowana. Kupił ją Industrialnyj Sojuz Donbasu. Bruksela zaakceptowała pomoc publiczną dla „kolebki” w wysokości 251 mln zł pod warunkiem, Ĺźe stocznia zlikwiduje część swojego potencjału produkcyjnego, a działalność zakładu będzie się opierać nie tylko na produkcji statkĂłw, ale i budowie konstrukcji stalowych oraz elementĂłw dla wieĹź wiatrowych. W ub. roku ISD - ukraińskiego właściciela Stoczni Gdańskiej - w połowie przejęli Rosjanie, ściślej: rosyjski biznesmen Aleksander Katunin. PoniewaĹź ISD bankrutuje i nie ma za co płacić za rudę Ĺźelaza firmie Metinvest należącej do Ukraińca Rinata Achmetowa, zostanie on właścicielem Huty Częstochowa, ktĂłrej dzisiaj jest takĹźe właścicielem (tak jak Stoczni Gdańskiej) ISD. Co się dzieje z naszym majątkiem, po prostu włosy stają na głowie. Po prostu dramat. Zarządzający majątkiem Stoczni Szczecińskiej Roman Nojszewski zaproponował około 2 tys. zdesperowanym byłym stoczniowcom poczekać do września, moĹźe wtedy coś się zmieni, ale tym razem Nojszewski mĂłwił to zupełnie bez przekonania. Ludzie liczyli, Ĺźe teren byłej stoczni, gdzie teraz uganiają się szczury, znajdzie się w obszarze specjalnej strefy Euro Park Mielec i będzie moĹźna znaleźć pracę w firmach, ktĂłre tam powstaną. Szansa na to jest taka, jak na wygraną w totolotka.

Były prezes SS PH SA łapie się za (chore) serce

Przypomnijmy, jak to ze Stocznią w Szczecinie było, ktĂłrą w 1997 r. zaliczano do jednych z pięciu najbardziej liczących się stoczni na świecie. Jak to moĹźe być, Ĺźe za parę lat pozostał z tego tylko proch i pył! Styczeń 1991 r.: początek transformacji, przedsiębiorstwu państwowemu Stoczni Szczecińskiej grozi bankructwo. Dyrektorem zostaje Krzysztof Piotrowski, następuje komercjalizacja, czyli przekształcenie zakładu w jednoosobową spółkę skarbu państwa. Piotrowski nie jest juĹź więc juĹź dyrektorem zakładu, ale jego prezesem. Program restrukturyzacji zarządu stoczni zyskuje akceptację premiera J.K. Bieleckiego. Bank Gdański SA – juĹź wtedy dla firmy zły duch – wnioskuje jednak o upadłość, sytuacja zakładu ciągle nie jest dobra. Premier Jan Olszewski daje Stoczni szansę, czego były prezes, teraz ciężko chory na serce, ani przez chwilę premierowi nie zapomina. Elementem kluczowym był wtedy układ w z wierzycielami. Ze strat w wysokości 300 mln dolarĂłw, układem zostaje objętych 180 mln dol. Zarząd zwiększa sprzedaĹź, zmienia rynki zbytu na zachodnie. W 1993 r. zostaje przyjęty menedĹźerski model prywatyzacji. Zarząd wnioskuje do Ministerstwa Przekształceń Własnościowych o zgodę na utworzenie zdyzerfikowanego holdingu, poniewaĹź – wyjaśnia Piotrowski - z samej działalności stoczniowej, ktĂłrą cechuje cykliczność koniunktury, wyĹźyć się nie da. Pewni działacze Sojuszu Lewicy Demokratycznej jednak czujnie śledzili, w jaki sposĂłb Stocznia Szczecińska zamierza róşnicować swoją działalność, czy aby - o czym przestrzegał poseł Jacek Piechota – nie ma zamiaru „wejść nie do swojego koryta?”.

Grupa Przemysłowa uważała, że nie jest głupia

Rada MinistrĂłw podjęła uchwałę (nr 66/99) o eksperymentalnej prywatyzacji Stoczni Szczecińskiej SA, a Rada Nadzorcza Stoczni przyjęła koncepcję utworzenia właścicielskiej Grupy Przemysłowej, między nami moĹźna powiedzieć: nie w ciemię bitej, ktĂłra kupiła w ramach prywatyzacji od skarbu państwa pięć procent akcji SS SA, ale zamierzenia miała znacznie ambitniejsze. W 1994 r. kolejne waĹźne wydarzenie wzmagające uwagę działaczy eseldowskich: Grupa Przemysłowa staje się właścicielem poradzieckiej bazy paliwową w Świnoujściu i powołuje spółkę Porta Petrol. Terminal paliwowy miał się stać najwaĹźniejszym filarem Stoczni Szczecińskiej po budowie statkĂłw. Działalność zarządu Stoczni nie spodobała się od razu Prokuraturze WojewĂłdzkiej w Szczecinie, ale wszczęte śledztwo zostaje umorzone. Kierownictwo SS SA opracowuje koncepcję konsolidacji przemysłu stoczniowego na podstawie stoczni szczecińskiej, Rada MinistrĂłw przyjmuje ją wiosną 1997 r. Piotrowski noszony jest przez załogę na rękach, stocznia ma portfel zamĂłwień na 60 statkĂłw na kwotę 1,5 mld dolarĂłw, kierownictwo rozpoczyna rozmowy z potencjalnymi inwestorami. Struktura własności jest do przemyślenia i wygląda następująco: pracownicy 34,17 proc., banki 30 proc., Grupa Przemysłowa 15 proc., skarb państwa – 11,83 proc., zarząd 4,5 proc., średni management 4,5 proc. Mimo Ĺźe rząd zgodził się na konsolidację, minister Wiesław Kaczmarek jest jej przeciwny i pociąga za sobą m.in. Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju.

Terminal LNG - wejście do zabronionego koryta

Kierownictwo SS SA decyduje się na zbudowanie holdingu stoczniowego o własnych siłach. Pod koniec 1999 r. Grupa Przemysłowa ma juĹź ponad 50 proc. akcji stoczni, niejeden pytał, jak do tego doszło? Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy podejmuje uchwałę o zmianie nazwy spółki ze Stocznia Szczecińska SA na Stocznia Szczecińska Porta Holding SA (SSPH SA). Od maja 2000 r. do 2002 r. do SSPH państwo nie dopłaciło ani złotĂłwki, zbudowano w Stoczni 161 statkĂłw za 4 mld zł. Inwestycja Porta Petrol pochłonęła 160 mln zł, ale świetnie rokowała kapitałowo. W sierpniu 2001 r. SSPH, Stocznia Remontowa Gryfa, Ĺťegluga Polska, Polimer CEKOP utworzyły spółkę pod nazwą terminal LNG. Porta Petrol miała juĹź wtedy pozwolenie na składowanie paliw lekkich, a kilka miesięcy później otrzymała zezwolenia na składowania olei lekkich. Tego dla baronĂłw SLD zajmujących się paliwami było juĹź za duĹźo. Politycy tego ugrupowania ogłosili, Ĺźe powstanie Porty Holding było związane z wyprowadzeniem kapitału, działaniem na szkodę akcjonariuszy i wierzycieli. Big Bank Gdański, odmĂłwił wypłacenia ostatniej kredytowej transzy objętej umową. SSPH zabrakło środkĂłw na budowę nowych statkĂłw. Holding upadł. Siedem osĂłb zarządu, ktĂłrych przedtem noszono na rękach, wśrĂłd krzykĂłw załogi „złodzieje! Złodzieje!” zostało aresztowanych w lipcu 2002 r. Całą siĂłdemkę uniewinniono w 2008 r., a ich niewinność ogłoszona została w maju ub.r. Jednak jak się dowiadujemy, sąd przeciwko nim znĂłw wznowi sprawę. Na gruzach SSPH powstała Stocznia Szczecińska Nowa, ktĂłrej majątek teraz został porozrywany i jest we fragmentach sprzedawany. Zagraniczni inwestorzy nie kwapią się do kupna, poniewaĹź najpierw do stołu siadają ich prawnicy i pytają, czyj on właściwie jest? Okazuje się, Ĺźe ma wady prawne, nikt ich nie wyczyścił. Nowy zarząd SSN juĹź miesiąc po ogłoszeniu upadłości SSPH sprzedał nie swoją bazę paliwową w Świnoujściu sopockiej firmie leasingowej Prolim Jerzego Jędrykiewicza, ostatniego w Peerel wojewody gdańskiego, za sumę zaledwie 1,5 mln zł.

Wiesława Mazur
Nasza Polska