Dodano: 02.05.15 - 21:39 | Dział: W kręgu wydarzeń
Pierwsza w Europie (Aktualizacja)
Ustawa regulująca ustrój prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów, uchwalona 224 lata temu była pierwszą w Europie i drugą na świecie, po konstytucji amerykańskiej z 1787 roku.
Jak czytamy w Wikipedii, Konstytucja 3 maja została ustanowiona ustawą rządową przyjętą tego dnia przez sejm. Została zaprojektowana w celu zlikwidowania obecnych od dawna wad opartego na wolnej elekcji i demokracji szlacheckiej systemu politycznego Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Konstytucja zmieniła ustrój państwa na monarchię dziedziczną, ograniczyła znacząco demokrację szlachecką, odbierając prawo głosu i decyzji w sprawach państwa szlachcie nieposiadającej ziemi (gołocie), wprowadziła polityczne zrównanie mieszczan i szlachty oraz stawiała chłopów pod ochroną państwa, w ten sposób łagodząc najgorsze nadużycia pańszczyzny. Konstytucja formalnie zniosła praktycznie nieużywane od 27 lat (od wprowadzenia w 1764 roku skonfederowanej organizacji pracy sejmu) liberum veto. W tym samym czasie przetłumaczono Konstytucję na język litewski.
PrzyjÄ™cie monarchicznej Konstytucji 3 maja spowodowaÅ‚o opozycjÄ™ republikanów oraz sprowokowaÅ‚o wrogość Imperium Rosyjskiego, które od 1768 roku byÅ‚o protektorem Rzeczypospolitej i gwarantem nienaruszalnoÅ›ci jej ustroju. W wojnie w obronie konstytucji, Polska zdradzona przez swojego pruskiego sprzymierzeÅ„ca Fryderyka Wilhelma II zostaÅ‚a pokonana przez wojska rosyjskie Katarzyny Wielkiej, wspierajÄ…ce konfederacjÄ… targowickÄ… – spisek polskich magnatów przeciwnych zmianie ustroju Rzeczypospolitej. Po utracie niepodlegÅ‚oÅ›ci w 1795 roku, przez 123 lata rozbiorów, przypominaÅ‚a o walce o niepodlegÅ‚ość. Zdaniem dwóch współautorów, Ignacego Potockiego i Hugona KoÅ‚Å‚Ä…taja byÅ‚a „ostatniÄ… wolÄ… i testamentem gasnÄ…cej Ojczyzny”.
Konstytucja obowiązywała przez 14 miesięcy, w tym czasie Sejm Czteroletni uchwalił szereg ustaw szczegółowych, które były rozwinięciem jej postanowień. Sejm grodzieński (1793), aktem oblatowanym w Grodnie 23 listopada 1793 roku uznał Sejm Czteroletni za niebyły i uchylił wszystkie ustanowione na nim akty prawne
(W)
......................................................................................................................
Wspomnienie trzeciomajowe
Biało - czerwona chorągiewka,
Nad domem nie łopotała,
Witaj Majowa Jutrzenko -
Mama ze łzami śpiewała.
Smutny tato na stołku
Z opuszczoną głową,
Za oknem tabory Wermachtu,
Stłoczone sunęły miarowo,
Parskały konie przy wozach,
Ryczały ochrypłe motory,
Sunęły poboczem drogi
W kurzu stalowe potwory!
Z długimi lufami przed sobą,
Z krzyżami na pancerzach,
Ze znużonymi żołnierzami
W otwartych wieżach,
Słońce nad lasem,
Stanęło zatrwożone!
Jego promienie łamały,
Z pól ptaki przerażone!
Witaj Majowa Jutrzenko -
Mama się rozpłakała!
Dom drżał w posadach,
Ziemia pod nim jęczała,
Święty Józef w obrazie,
Co wisiał na ścianie,
Szeptał prośbę do swego
Krzyża o Zmiłowanie...
Witaj Majowa Jutrzenko -
Wygasłaś nam na niebie,
To wypowiedział tato,
Przed oknem - tak dla siebie...
I dalej ciÄ…gnÄ…Å‚ swym
Głosem stłumionym -
Kiedy rozwiniesz sztandarze,
Swój łopot biało-czerwony?
Jan Orawicz
...........................................................................................................................
W Warszawie, na Pl. Zamkowym już po raz trzeci, w święto Konstytucji 3 Maja masowo tańczono Poloneza. Z roku na rok coraz więcej chętnych przybywa pod Kolumnę Zygmunta. Wczoraj było piękne słońce, ciepło, ale nie za gorąco i tłumy. Część ludzi znalazła się przypadkowo w tym miejscu, ale lwia część uczestników przybyła tu na zaproszenie Towarzystwa Patriotycznego Jana Pietrzaka. Wspaniała impreza, przemiła atmosfera, proszę spojrzeć na zdjęcia. Do zobaczenia za rok.
(red)
Fot.:KWORUM