Dodano: 08.09.15 - 10:23 | Dział: Opowiadania

Modlitwa w obcej ziemi

Chłopcy patrzyli znad cmentarnego płotu. Z dwóch sołdatów, do których strzelali przed chwilą niemieccy żandarmi, jeden się ruszał. Dziecięca ciekawość jest zawsze większa niż strach, dlatego Władek szarpnął za kożuch swego kolegę, Janka Kunacha i razem podbiegli do leżących na czerwonym śniegu ludzi. Jeden z sołdatów miał przestrzeloną głowę. Ze zmasakrowanej twarzy wystawały trzy wybite zęby. Nie poruszał się i chyba nie oddychał. Drugi z żołnierzy skrobał dłońmi zmarznięty śnieg i mamrotał coś bez przerwy. Gdy ostrożnie podeszli bliżej, usłyszeli słowa:
– Oх, Маці Божая… Я буду жыць... Oх, Маці Божая… Я буду жыць..(1).
Spojrzeli na siebie i na tych dwóch nieszczęśników. Ranny miał czerwoną dziurę w szyi, mocno krwawił. Wzięli go pod ręce i spróbowali postawić na nogi. Żołnierz oparł się na Władku, dysząc ciężko. Mamrotał przy tym cały czas w kółko to samo. Wtedy, w oddali na ścieżce wychodzącej z Komarówki pojawiły się czarne postacie. Pewnie drugi patrol żandarmów zmierzał w tę stronę. Położyli Ruskiego na ziemi i czmychnęli za cmentarny płot, wdrapując się energicznie po zmarzniętej ścianie. Ostrożnie wystawili głowy nad murem.
Tymczasem Wolfgang i Arnold, skierowani w okolicę cmentarza, wiedzieli już, że egzekucja się nie powiodła. Byli młodymi żołnierzami. Nienawidzili tej wojny i kraju, w którym zamknięci w pułapce, brodzili w nienawiści od ponad dwóch lat. Jak nie partyzanci, to Ruscy, cały czas ktoś do nich strzelał i oni strzelali do kogoś. Tyle że Arnold robił to z przekonaniem rasowego faszysty, a Wolfgang z bezsilnym wstrętem malującym się w jego intensywnie błękitnych oczach. Gdy dotarli na miejsce, stwierdzili, że jeden z Ruskich jeszcze żyje. Koledzy z plutonu egzekucyjnego spieprzyli sprawę. Stanęli nad mamroczącym coś w tym miękkim, wkurzającym języku strzępem człowieka, umorusanym w gównie i krwi, skrobiącym fioletowymi łapami śnieg, jakby myślał, że gdzieś się dowlecze.
– Ty znasz rosyjski, co on gada? – Zapytał Arnold, spluwając na plecy Ruskiego.
– Chyba się modli – Wolfgang czuł ucisk w gardle, aby to ukryć, nerwowo odgarniał z czoła kosmyk białych włosĂłw.
– Modli się – pogardliwy uśmiech rozlał się po twarzy Arnolda, trzymającej drżącymi od mrozu ustami papieros. Przeładował broń, jeszcze raz mocno zaciągnął się dymem, przydeptał plecy Ruskiego i przyłoĹźył mu lufę do karku.
– Modli się – mruknął z szyderczym uśmiechem i nacisnął spust. Karabin szarpnął w gĂłrę, echo odbiło się od murĂłw cmentarnych, drobne grudki kości przemieszanych z miazgą krwi rozbryznęły się po okolicy, brudząc buty ĹźandarmĂłw, ktĂłrych nie zdążyli cofnąć w porę. Ruski trzepnął dwa razy rękami, jak kurczak, ktĂłremu odcięto głowę. Ostatni raz zacisnął palce na zmarzniętych grudach, ale śnieg nie topniał juĹź w jego rękach. Patrol poszedł dalej. Ruski znieruchomiał. Chłopcy patrzyli znad cmentarnego płotu.
***
Zaraz po walce okazało się, że mamy wielkie szczęście. Szwabska żandarmeria nie spodziewała się nas. Jechali ciężarówką na lotnisko koło Wisznic, gdy przygwoździliśmy ich ogniem karabinowym. Wszystko trwało może dwie minuty, pod plandeką wybuchła amunicja i palące się postacie wypadały wprost pod nasze lufy. Tylko kierowca przeżył, trzęsąc się i podnosząc do góry ręce.
Zabraliśmy go do wioski. Była druga po południu, słońce pięknie ogrzewało czerwony, jesienny świat, a my z cichą pieśnią na ustach gnaliśmy jeńca do małej leśnej osady niedaleko Curyna. Przyjrzałem mu się dobrze. Miał błękitne oczy i bardzo jasne włosy zasłaniające czoło. Jak człowiek z innego świata. Nawet zrobiło mi się go żal.
Zaprzyjaźniony gospodarz karmił nas często, więc i tym razem wyszedł z chaty z bochnem chleba i garnkiem ciepłej zupy. Jedliśmy przy drewnianym stole pod studnią, a obok siedział związany ten niebieskooki Szwab. Wziąłem kawałek chleba i zaniosłem mu, by zjadł.
Chłopak ujął chleb w związane z przodu ręce i spojrzał na mnie tak... tak, że odwróciłem wzrok, bo przecież dobrze wiedziałem, co z nim będzie. Potem przyszła stara Stasiakowa i zaczęła odmawiać koronkę. Zdjęliśmy czapki i odmawialiśmy z nią. Kątem oka dostrzegłem, że Niemiec płacze, szepcząc coś pod nosem. Musiał zobaczyć różaniec. A może dotarło do niego, że z nim koniec? Ale różaniec kiedyś się przecież kończy.
– Trzeba z nim iść do lasu, Antek – usłyszałem głos dowĂłdcy, sierĹźanta Jakimiuka.
Stasiakowa zniknęła w drzwiach chaty, przedtem smutno spoglądając na jasną głowę jeńca. Gospodarz posprzątał po posiłku. Spojrzenie miał ciężkie, stanowcze.
– Wiem, trzeba było zastrzelić na miejscu.
Gdy podnosiliśmy białowłosego, jego szept przeszedł w przerywany łkaniem hitlerowski jazgot. Nasz dowódca znał trochę niemiecki. Kiedy przechodził obok mnie, dostrzegłem, że uśmiechnął się krzywo pod nosem.
– Trochę na to za późno – rzucił jeńcowi przez ramię, choć wiedział dobrze, Ĺźe tamten nie rozumie.
Weszliśmy głęboko w las. Do posterunku żandarmerii w Wisznicach daleko, więc nikt nie usłyszy wystrzałów. Szwab oglądał się na nas tymi swoimi niebieskimi oczami i potykał się co chwila o korzenie. Mnie było dziwnie gorąco, choć październik się zaczynał, a zacieniony las już szykował się do mroźnego zmierzchu. Nie, żebym się bał. Przecież spaliliśmy szwabską ciężarówkę, a ja zastrzeliłem tam co najmniej trzech. Ale teraz dziwnie jakoś. Człowiek ma związane ręce, trzęsie się ze strachu. Przyłożyć tak karabin, nacisnąć spust, dziwnie jakoś.
Stanęliśmy na małej polanie. Dowódca szarpnął Szwaba i poprowadził pod drzewo oddalone o piętnaście metrów. Doszliśmy jeszcze kawałek i kiedy się zatrzymaliśmy, Jakimiuk kiwnął na mnie głową.
To chyba teraz – pomyślałem i przeładowałem karabin. W gębie mi zaschło, dłonie ślizgały się na gałce zamka. Chłopaki chyba coś zauwaĹźyli, bo podszedł do mnie Zenek Ozimek i szepnął:
– Co z tobą, Antek?
Nabój był już w lufie, podniosłem broń do głowy. Skupiłem się na przyrządach celowniczych, ale muszka za cholerę nie chciała się zgrać ze szczerbinką. Potem zobaczyłem te niebieskie oczy wlepione we mnie.
Przestań juĹź mamrotać! – krzyczałem w myślach, prĂłbując przełknąć gęstą ślinę. Obraz drĹźał mi wzdłuĹź lufy karabinu. Zobaczyłem, Ĺźe dowĂłdca idzie energicznie w kierunku stojącego pod drzewem Niemca. Za paskiem z tyłu miał wciśnięty pistolet. Przed samym Szwabem odwrĂłcił się do nas i wtedy jeniec sięgnął związanymi rękami i wyszarpał mu ten pistolet zza paska. Ale nie zdążył wycelować, bo trafienie w pierś rzuciło nim o drzewo. Szybko nacisnąłem spust i druga kula cisnęła głową Szwaba, zanim upadł na wznak. DowĂłdca pochylił się i podniĂłsł pistolet. Obok opuszczał broń Zenek. Dzwoniło mi w prawym uchu. DowĂłdca skierował pistolet w gĂłrę i nacisnął kilka razy spust. Osamotniony szczęk zamka poinformował nas, Ĺźe broń nie była naładowana. Zrobiło mi się wstyd.
– Antek, zakop go! – rzucił sierĹźant i wbił łopatę przy zwłokach.
Potem, gdy wróciliśmy, opowiedział mi, że kiedyś w Rozwadówce darowali życie jednemu żandarmowi. Niemiec płakał, że ma dzieci, a sierżant rozumiał wszystko i ta świadomość denerwowała go jeszcze bardziej. Po kilku dniach wieś otoczył oddział esesmanów. Spalili wszystkie domy, a ludzi zapędzili do wąwozu za wsią. Między stłoczonych ludzi wrzucili granaty, potem dobili z karabinów tych, którzy nie zginęli od eksplozji. Nic nie odpowiedziałem, ale zrobiło mi się lżej. Obraz niebieskich oczu wpatrzonych we mnie zaczął się powoli zacierać.
Wyczyściłem karabin i przed odłożeniem podniosłem go jeszcze na chwilę do ramienia. Leżał dobrze, a idealnie zgrane przyrządy celownicze utkwiły sztywno na sylwetce kruka dziobiącego coś na pobliskim drzewie. Gładko pociągnąłem spust i poczułem stuknięcie iglicy. Byłem naprawdę wdzięczny mojemu dowódcy za to, co mi opowiedział. Odłożyłem karabin i wziąłem się za czyszczenie butów. Z domu wyszedł gospodarz i rozejrzał się wokół. Zatrzymał na chwilę wzrok na mnie i uśmiechnął się nieznacznie. Gdy zamykał drzwi, z pobliskiego zagajnika odezwała się kukułka.

1 - Och, Matko Boska... Ja będę żył... (białorus.)


Opowiadanie na podstawie przekazów żołnierzy AK z rejonu Wisznic i Władysława Wołodko, żołnierza AK, wieloletniego sołtysa Komarówki Podlaskiej, który, jako 14-letni chłopiec próbował pomóc żołnierzowi białoruskiemu postrzelonemu pod cmentarzem w Komarówce Podlaskiej. Kości tego żołnierza znalazł wiele lat po wojnie w czasie remontu okolicy płotu cmentarnego. Nigdy nie udało się ustalić danych personalnych zamordowanych żołnierzy białoruskich.


Andrzej Chodacki
Strona autorska


Autor opowiadania: Andrzej Chodacki
Urodzony w 31.05.1970 roku. Z powołania mąż i ojciec, z zawodu lekarz. Pisze prozę i poezję, a takĹźe fotografuje. Laureat kilkudziesięciu konkursĂłw literackich. Jego opowiadania były drukowane między innymi w Wydawnictwie My Book w Szczecinie, Miesięczniku Literackim Akant w Bydgoszczy, Kwartalniku Literackim Horyzonty, w Półroczniku literackim „Inter-. Literatura–Krytyka–Kultura”, oraz w wielu czasopismach polonijnych na całym świecie. W 2012 roku wydał debiutancką książkę z poezją i fotografią pt.„ PejzaĹźe tęsknoty”. W 2013 roku wydał cykl opowiadań pt. „ Opowieści ze świata”. W 2014 roku wydał kolejny cykl opowiadań pt „ Wyczekując dnia”.
W 2015 roku jego najnowsza powieść pt „ Doktor Seliański” została przetłumaczona na język ukraiński. Od 2015 roku członek Unii Polskich Pisarzy Lekarzy

Od Redakcji: Opowiadania Andrzeja Chodackiego można również znaleźć w dziale:Na każdy temat.