Dodano: 23.12.17 - 15:10 | Dział: Godne uwagi

Wigilia lat sześćdziesiątych

z cyklu „Przytulam wspomnienia”



W latach sześćdziesiątych jako nastolatka (od 1962 do 1968) mieszkałam z rodzicami i swoją starszą siostrą Zosią w małym drewnianym budynku przy ulicy Rybaki w Serocku n/Narwią. Powinniśmy mieszkać na Śląsku, gdzie moja siostra wyszła za mąż za chłopca z tamtych stron i młodzi otrzymali piękne mieszkanie z przydziału kopalni Jankowice w trzypiętrowym bloku w Boguszowicach Osiedlu. Tam starsza ode mnie o dziesięć lat siostrzyczka Zosia, mając dwadzieścia dwa lata - urodziła Jolę. Po roku mojego i mojej mamy pobytu na Śląsku – moja siostra (z cĂłreczką Jolą i ze mną) postanowiła przyjechać na wakacje do Serocka, bo tutaj mieszkała nasza druga siostra – Ania, ktĂłra z kolei miała synka Mirusia, o dwa lata starszego od Joli. Za nami bez uzgodnienia przyjechała moja mama. Zdała to piękne mieszkanie do kopalni, wynajęła ciężarĂłwkę i przywiozła nasze rzeczy do tego maleńkiego domku przy ul. Rybaki. Powiedziała, Ĺźe nie chce mieszkać na Śląsku. NaleĹźy zaznaczyć, Ĺźe przed wyjazdem na Śląsk, mieszkaliśmy w oddalonym o dziesięć kilometrĂłw od Serocka - Popowie.

Domek, w którym zamieszkaliśmy należał do Pani Góreckiej, starszej pani, z którą początkowo wspólnie mieszkaliśmy, a którą potem przygarnęła do siebie jej córka. Domek składał się z jednego pokoju, maleńkiej wąskiej kuchenki i sionki. Nasz tatuś był ciągle w delegacji, bowiem pracował w Hydrobudowie, a budowy rozrzucone były po całej Polsce. Przyjeżdżał do nas mniej więcej raz na miesiąc. Bardzo za nim tęskniłam. Ale na Boże Narodzenie czy Wielkanoc był zawsze z nami...

Trochę wspomnień, jak to kiedyś u nas wyglądały święta:
Szybkimi krokami zbliĹźały się Święta BoĹźego Narodzenia. W domu panowały wielkie przygotowania świąteczne. Moja przedsiębiorcza mama z samiutkiego rana wybierała się na rynek po zakup świeĹźych jaj i drobiu. Na BoĹźe Narodzenie zawsze kupowała nie indyka, jak to jest tutaj (w Australii) jest w zwyczaju, ale gęś. Gęś była opalana ogniem ze spirytusu, a potem dokładnie szorowana. Niemniej pracy było z flakami. To nie były taki bielutkie i czyste flaki, jakie moĹźemy kupić teraz. Trzeba je było płukać wielokrotnie w wodzie, następnie gotować po trzy, cztery razy aĹź były gotowe, by połączyć je z ugotowanym wołowym rosołem. Pasztet – to kolejny dosyć pracochłonny proces gotowania róşnorakich mięs, kręcenia przez ręczną maszynkę. Szynka była gotowana. Wcześniej, co najmniej na tydzień czy dwa peklowana z dodatkiem saletry, czosnku i innymi przyprawami. Po ugotowaniu na maleńkim ogniu często nocą, pozostała w garnku aĹź do ostudzenia. Ciasta – koniecznie strucle makowe i ciasta droĹźdĹźowe. Czasem sernik, czy piernik. JakĹźe pachniało w całym domu. Ale ileĹź było przy tym pracy. Moczenie maku w mleku, suszonych owocĂłw, rodzynek... Ciasto droĹźdĹźowe musiało wyrosnąć po kilka razy. I ciasteczka do ktĂłrych mama dokładała skwarki. Ciasto przechodziło przez zdobną blaszkę, będącą przedłuĹźeniem maszynki. Takie ciasteczka nawlekałam na nitkę i zaczepiałam na choinkę. AĹź dziw, Ĺźe wszystko zawsze się udawało.

A sama wigilia! Koniecznie dwanaście potraw, liczonych po wiele razy, aby na stole nie zabrakło niczego. Dominowała kapusta wigilijna z prawdziwymi suszonymi grzybami. Jej zapach rozchodził się na okolicę. Ziemniaki okraszone prawdziwym olejem o kolorze brązowawym, zakupionym na rynku. Karp, ktĂłrego zakup wcale nie był łatwy. Czasem trzeba było czekać w rybnym po parę godzin. Karp smaĹźony, karp w galarecie, czasem w occie. Śledzie w róşnych postaciach, rĂłwnieĹź obsmaĹźane w cieście naleśnikowym. Makaron ze słodkim makiem. Oczywiście pyszne pierogi. Mama zawsze gotowała kompot z suszu. Suszone owoce jabłek, gruszek, śliwek z dodatkiem skĂłrki pomarańczowej. MĂłj ojciec zwykł we wigilię wstawać raniutko, aby być pierwszym przed otwarciem piekarni. Przynosił świeĹźutkie jeszcze gorące nieduĹźe rumiane chlebki. A ja miałam takĹźe swoje obowiązki. Kiedy juĹź mama przyniosła własnoręcznie uciętą ośnieĹźoną choinkę z lasu – to moim obowiązkiem było jej udekorowanie. Ale dekoracje to nie tylko błyszczące bombki, ale takĹźe cukierki w kolorowych błyszczących papierkach, ciasteczka, o ktĂłrych juĹź wspomniałam, a takĹźe małe czerwone jabłuszka. Świeczki wkładane były do specjalnych uchwytĂłw, przyczepianych do gałązek świerku czy sosny. Bo czasem mieliśmy teĹź sosnową choineczkę, ktĂłra pachniała jeszcze bardziej. Nie było elektrycznych światełek.

W przeddzień wigilii w porze wieczorowej mama szykowała dla nas kąpiel. Tutaj w Serocku w tym maleńkim domku nie było ani wody bieżącej, ani łazienki. Wodę pitną przynosiliśmy wiadrami ze studni od sąsiadów (200 m od naszego domu), a tę do celów sprzątania z rzeki, jeśli nie była zamarznięta. Kąpaliśmy się w sporej metalowej wanience. Należy sobie wyobrazić ile wiader wody trzeba było nanosić, aby wystarczyło do gotowania, mycia i sprzątania! Bo przecież trzeba było tez wyszorować drewniane podłogi w pokoju i kuchence, a także czerwone cegiełki w sionce.
Moim zadaniem też było szykowanie dekoracji dla Mikołaja, którym zawsze był mój tatuś. Przewracał kożuch na lewą stronę, zakładał uszytą przeze mnie brodę z wąsami i z pełnym workiem prezentów zwykł kijem walić w drzwi wejściowe do naszego małego domku, w którym zasiadała do wieczerzy wigilijnej nasza cała rodzinka: moi rodzice, moja siostra Zosia z córeczką Jolą, siostra Ania z mężem i synkiem Mirusiem i ja jako najmłodsza z rodzeństwa.
Najmłodsze pociechy – Jola i Miruś niecierpliwie oczekiwali na wizytę Mikołaja. Jola, chociaĹź dwa lata młodsza nie bała się go, natomiast Miruś aĹź trząsł się ze strachu. Rutynowo Mikołaj prosił dzieci, aby się przeĹźegnały, a potem kaĹźde zaśpiewało jakąś piosenkę, czy powiedziało wierszyk.

Bardzo czekaliśmy na rozpoczęcie wieczerzy, wyglądaliśmy pierwszej gwiazdki. Bo też każdy był bardzo głodny. Nie było czasu, aby cokolwiek jeść tego dnia za wyjątkiem małych dzieci. Pałaszowaliśmy więc z ogromnym apetytem. A wszystko, co na stole było takie smaczne! Po wieczerzy mama rozkazywała, abym to ja posprzątała stół. Chodziło tylko o zebranie talerzy, bo pod obrusem w sianku... były dla mnie pieniążki. Po kolacji zapalaliśmy świeczki na choince i śpiewaliśmy kolędy, a przed północą szliśmy po skrzypiącym śniegu w górę do kościoła świętej Anny... http://parafia-serock.pl/.

Tam dopiero moĹźna było poczuć wagę i atmosferę narodzenia się dzieciątka Jezus. Ogromne świerki, dekoracje i potężne głosy „BĂłg się rodzi, moc truchleje”...

Autor - Danuta Duszyńska nick "australijka"