Dodano: 22.04.18 - 16:53 | Dział: Śladami naszych przodków
Jakub Wilhelm Kasper Gieysztor
W British Museum
Towarzystwo Historyczne Renesans ze Skarżyska - Kamiennej, zostało zaproszone do Wielkiej Brytanii, celem czytania wspomnień o naszych bohaterach narodowych. Najwięcej wspomnień dotyczyło powstania styczniowego, które czytane były w British Museum. Wybrane zostało akurat to miejsce, gdyż wielu Polków zginęło w obronie Anglii, a o nich już się dzisiaj nie pamięta. Chcemy zatem naszym czytelnikom przypomnieć osobę Jakuba Gieysztora, naszego powstańca z roku 1863. Jakub Gieysztor, urodził się dnia 18 kwietnia 1827 roku w Medekszach w powiecie kowieńskim. Zmarł natomiast w dniu 15 listopada 1897 roku w Warszawie. Był to polski księgarz, publicysta, pamiętnikarz, uczestnik powstania styczniowego.
Kim był...
Jakub Gieysztor, byÅ‚ synem StanisÅ‚awa, czÅ‚onka powstaÅ„czego komitetu kowieÅ„skiego w 1831 roku i Leokadii z Zawiszów. W 1844 roku, Jakub ukoÅ„czyÅ‚ ze srebrnym medalem Instytut Szlachecki w Wilnie i rozpoczÄ…Å‚ studia na Wydziale Prawnym Uniwersytetu Petersburskiego. Tutaj zetknÄ…Å‚ siÄ™ on ze Å›rodowiskiem Zygmunta Sierakowskiego, wielkiego polskiego patrioty. W 1848 roku, w przededniu egzaminów koÅ„cowych, powróciÅ‚ do kraju, by powstrzymać dziaÅ‚ania powstaÅ„cze mÅ‚odzieży, m.in. tzw. spisek braci Dalewskich. OsiadÅ‚ na roli w majÄ…tku Ignacogród, gdzie zajÄ…Å‚ siÄ™ gospodarowaniem. ZaÅ‚ożyÅ‚ tu pierwszÄ… czytelniÄ™ i pierwszy przeprowadziÅ‚ oczynszowanie chÅ‚opów w rejonie KiejdaÅ„skiem. W roku 1858, podczas przygotowaÅ„ reformy wÅ‚oÅ›ciaÅ„skiej, napisaÅ‚ on swÄ… pierwszÄ… pracÄ™ publicystycznÄ… zatytuÅ‚owanÄ… „GÅ‚os szlachcica do swych współbraci o wolnoÅ›ci i równoÅ›ci kmiecej". W 1861 roku, Gieysztor utworzyÅ‚ organizacjÄ™ obywatelskÄ… zbliżonÄ… do stronnictwa biaÅ‚ych.
Wybuch powstania styczniowego
Po wybuchu powstania w roku 1863, Gieysztor został prezesem Wydziału Zarządzającego Prowincjami Litwy. W dniu 31 lipca 1863 roku, wskutek denuncjacji marszałka gubernialnego wileńskiego Aleksandra Domeyki, Jakub Gieysztor został aresztowany. W roku 1865, skazano go na 12 lat ciężkich robót w Usolu. Po trzech latach kary, przeniesiony został do Irkucka, gdzie handlował obuwiem. W 1872 roku, zezwolono mu na powrót do kraju. Zamieszkał w Suwałkach,a potem w Warszawie. W latach 1880-82, był on radcą w Dyrekcji Głównej Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego. W roku 1882 otworzył księgarnię antykwarską, której zasoby zasiliły Bibliotekę Branickich. Był on autorem obszernych Pamiętników, stanowiących cenne źródło do historii lat 1857-1865. Pochowano go na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.
Ewa Michałowska - Walkiewicz