Dodano: 16.09.18 - 10:06 | Dział: Śladami naszych przodków

Sztolnia Czarnego Pstrąga

Perełka w Tarnowskich Górach

Sztolnia Czarnego Pstrąga, to 600-metrowy fragment Głębokiej Sztolni noszącej nazwę „Fryderyk” (Tiefer Friedrichsstollen). Jest to najdłuĹźsza sztolnia w rejonie Tarnowskich GĂłr, należącej do załoĹźonej w 1784 roku krĂłlewskiej kopalni rudy ołowiowo-srebrowej. W miejscu tym wiele wycieczek miało moĹźliwość ujrzenia ducha dawnego gĂłrnika lub mogło teĹź usłyszeć rĹźenie pracujących tu koni. Raz po raz unosząca się nad zwiedzającymi mgła, jest świadectwem nadprzyrodzonej obecności dawnych pracownikĂłw kopalni srebra.

Novum w kopalni

W roku 1784, pojawiła się konieczność stworzenia nowego, bardziej wydajnego systemu odprowadzania wĂłd z podziemi kopalni srebra, ktĂłry zastąpiłby istniejące kieraty konne. Podjęto zatem decyzję o wybudowaniu nowej sztolni odwadniającej kopalnię, jednocześnie zarzucając plany odbudowy istniejącej dawniej sztolni „Krakowskiej”, według projektu gĂłrmistrzĂłw ThĂźrnagela i Eislebena. Budowę sztolni zaplanowano na 15 lat, a jej chodnik o długości niemal 4570 metrĂłw miał sięgać po istniejący juĹź szyb „Adolph” na terenie stacji wodociągowej. Sztolnię tę, rozpoczęto zatem drążyć 21 kwietnia 1821 roku. Początkowo zbudowano tak zwany roznos oraz wylot ujęty w ozdobny klasycystyczny portal z piaskowca, na ktĂłrego tympanonie umieszczono metalową tablicę z inskrypcją TIEFE / FRIEDRICH-STOLLN oraz wyryto rok rozpoczęcia budowy i zamieszczono tam godło gĂłrnicze. Powstał rĂłwnieĹź przy okazji, pierwszy murowany odcinek chodnika głównego.

Kolejne innowacje

Chodnik o długości 4568 metrĂłw, drążono jednocześnie wraz z wykopanymi w linii przebiegu sztolni szybikami. Dla celĂłw wentylacji przodkĂłw zgłębiono wzdłuĹź trasy sztolni 25 dodatkowych szybikĂłw, zaś istniejący szyb „Adolph” znacznie pogłębiono. Dwa nowe szyby były pomocnicze i słuĹźyły do transportu materiałów oraz wydobycia urobionej w chodniku srebrnej skały. Na dwĂłch kolejnych zainstalowano natomiast maszyny parowe o średnicach cylindrĂłw 40 cali i 24 cale. Jedynie trzem szybom nadano nazwy. Były to szyby: „GlĂźckhilf” (pol. „Pomoc Szczęściu”), „Zwischen” (pol. „Pośredni”) i „Kummer” (pol. „Zmartwienie”). Pozostałe szyby zwane były świetlikami (Lichtschächte). Ujście części podziemnej wspomnianej sztolni, ujęto klasycystyczną bramą, murowaną z blokĂłw piaskowych. zaś jej roznos po 889 metrach łączy się z rzeką Drama. Drążenie chodnika postępowało w tempie 3-4 metrĂłw na tydzień. Ostatecznie sztolnię oddano do uĹźytku w dniu 15 lipca 1834 roku. Uroczystości odbyły się u jej wylotu, a takĹźe w pobliĹźu szybu „Adolph” i były połączone z jubileuszem 50-lecia kopalni „Fryderyk.

Dziś jest to cudowne miejsce do zwiedzania. Oczywiście czyni się to łodziami, z panem przewodnikiem, który snuje ciekawe opowieści o tym pełnym tajemnic miejscu, które skupiało niegdyś rzesze pracujących przy wydobyciu srebra ludzi.

Ewa Michałowska - Walkiewicz