Dodano: 12.05.20 - 14:55 | Dział: Śladami naszych przodków
Z wizytą w pracowni rzeźbiarskiej
Rękodzieło pana Mariana
Pan Marian Kryśkiewicz ze Stawu Kunowskiego, zaprosił naszą redakcję do swojej pracowni rzeźbiarskiej, by pokazując nam swoje niecodzienne prace, przybliżyć historię polskiej rzeźby ludowej.
W szesnastym wieku
Rzeźba jest najstarszÄ… dziedzinÄ… sztuki ludowej- mówi pan Marian. ZrodziÅ‚a siÄ™ ona w XVI wieku, kiedy artystyczne rzemiosÅ‚o cechowe zaczęło oddzielać siÄ™ od rzemiosÅ‚a wiejskiego. Pierwszy z tych nurtów daÅ‚ poczÄ…tek rzeźbie stylowej. Pomimo swej odrÄ™bnoÅ›ci rzeźba ludowa ulegaÅ‚a wpÅ‚ywom stylów historycznych, głównie gotyku, a nawet renesansu i baroku– mówi pan Marian KryÅ›kiewicz.
Rzeźba figuralna
Dla mnie najpiękniejszą rzeźbą jest rzeźba przedstawiająca figury świętych, tak zwana figuralna- wtrąca artysta pan Marian. Figuralna rzeźba religijna, od lat tylko w Polsce miała charakter masowy. Stawianie kapliczek i figur świętych było pewnego rodzaju narzędziem szerzenia wiary. Okresem najbujniejszego rozkwitu polskiej rzeźby ludowej, był wiek XIX. We wszystkich rejonach kraju wystawiano wówczas wiele kapliczek, w których dominowała rzeźbka Jezusa Frasobliwego- mówi pan Marian. Najwięcej zabytków z tego okresu zachowało się na terenach zaboru austriackiego, tak zwanej Galicji.
Ludowe rzeźbiarstwo
Ziemie zaboru pruskiego, takie jak Wielkopolska, Śląsk i Pomorze, stwarzały gorsze warunki zachowania ludowego rzeźbiarstwa, co wynikało z silnego rozwoju przemysłu, a przede wszystkim z polityki wynaradawiania, w ramach której świadomie niszczono przydrożne kapliczki i figury, które mogły nawet w najmniejszy sposób wiązać się z polskością- wtrąca pan Kryśkiewicz, mistrz ze Stawu Kunowskiego.
Materiał polskiej rzeźby
Podstawowym materiałem polskiej rzeźby ludowej, było oczywiście drewno- relacjonuje artysta ze Stawu Kunowskiego. Rodzaj wykorzystywanego drewna zależał od typu rzeźby. Małe figurki wykonywano z drewna miękkiego i pozbawionego słojów. Kamień wykorzystywano na obszarach bogatych w piaskowce i głównie do rzeźby monumentalnej. Lokalnie wykorzystywano też węgiel i sól. Zarówno rzeźby drewniane jak i kamienne, były pokrywane farbami o spoiwie olejnej. To nadaje lekkiego połysku rzeźbie i dodaje jej artystycznego wyglądu.
Polskie kapliczki
Figury w kapliczkach, ujmowane są na ogół frontalnie, co wynika z ich usytuowania, gdzie mogą być one oglądane tylko z jednej strony. Polichromia rzeźb ludowych, utrzymana jest w wąskiej gamie kolorów; główne barwy to biel, róż, czarny, błękit, cynober lub czerwień. Świątki polskie, wykazują znaczną niezależność od skodyfikowanej kolorystyki rzeźb kościelnych. Rzeźby ludowe w niedługim czasie po wykonaniu traciły jaskrawą polichromię, w wyniku działania warunków atmosferycznych i ulegały spatynowieniu. Ale stanowią one polską kulturę i rodzimą historię- kończy pan Marian.
W pracowni pana Kryśkiewicza, mogliśmy podziwiać kapliczkę z figurą Jezusa Frasobliwego, która stanowi najcenniejsze dzieło, jakie wyszło spod palców mistrza Mariana.
Ewa Michałowska - Walkiewicz