Dodano: 01.03.21 - 08:14 | Dział: W kręgu wydarzeń

Niezłomni - Wyklęci

Zbrojny opĂłr przeciwko komunistycznemu zniewoleniu stawiany w latach 1944-1963 przez partyzantkę antykomunistyczną juĹź od dawna przez wielu historykĂłw nazywany jest ostatnim narodowym powstaniem. Przez szeregi powojennego podziemia działającego na ziemiach Polski (nie licząc walczących na wschĂłd od linii Curzona po lipcu 1944 r.) przewinęło się ok. 200 tys. ludzi, z czego w samym tylko 1945 r. ok. 20 tys. biło się bronią w ręku w oddziałach partyzanckich. Ĺťołnierze Wyklęci stoczyli setki bitew i potyczek o znaczeniu lokalnym, bez frontĂłw i armii, ale w szeregach wielu walczących w oderwaniu od siebie oddziałów, przy ogromnej dysproporcji sił i obojętności „wolnego świata”. Dokładnie tak, jak ich przodkowie w latach 1863-1864.



(…) W sierpniu 1945 r. ogłoszono amnestię dla pozostających w konspiracji Ĺźołnierzy i działaczy politycznych. NiektĂłrzy skorzystali z tej oferty, lecz niedługo po tym stali się ponownie ofiarami terroru komunistycznego. Do połowy paĹşdziernika 1945 r. – według oficjalnych danych – wyszło z konspiracji ok. 42 tys. osĂłb, z tego blisko 30 tys. z AK i organizacji poakowskich. Pozostała, duĹźo mniejsza część ujawnionych, wywodziła się z podziemia narodowego – Narodowych Sił Zbrojnych (NSZ) i Narodowego Zjednoczenia Wojskowego (NZW), ktĂłre jednak nadal pozostały w podziemiu i prowadziły aktywną działalność bojową przeciwko komunistom. Pozostali postanowili trwać w lesie, uznając amnestię za kolejny wybieg komunistĂłw, w czym niestety mieli rację.

WkrĂłtce po zakończeniu akcji amnestyjnej sowiecki i rodzimy aparat bezpieczeństwa rozpoczął falę represji skierowanych przeciwko tym, ktĂłrzy się ujawnili jak i tym, ktĂłrzy z amnestii nie skorzystali. W obliczu nadal duĹźej siły podziemia uznano je za największe zagroĹźenie i coraz zacieklej było ono zwalczane. MnoĹźyły się działania zbrojne, ktĂłre miały na celu likwidację poszczegĂłlnych oddziałów. W rezultacie dochodziło do zasadzek, obław, potyczek, a nawet bitew (często zwycięskich dla podziemia), nie ulega jednak Ĺźadnej wątpliwości, Ĺźe konspiracja niepodległościowa, wbrew tezom komunistycznej propagandy, z racji dysproporcji sił, nigdy nie była stroną inicjatywną w walce z polskimi komunistami i wspierającymi ich Sowietami. Jeśli Ĺźołnierze antykomunistycznego podziemia podejmowali operacje o pozornie ofensywnym charakterze, to w praktyce były one kolejnymi przykładami samoobrony, chodziło bowiem w większości o odbijanie aresztowanych i więzionych współtowarzyszy. Nawet w szczytowym okresie aktywności bojowej w 1945 r., siły podziemia dysponowały wyłącznie bronią lekką, a stawały do walki przeciwko kilkusettysięcznej Armii Czerwonej, Wojskom Wewnętrznym NKWD, „ludowemu” WP, funkcjonariuszom KBW, UB i MO, ktĂłrzy dysponowali nieograniczonym arsenałem broni ciężkiej, włącznie z bronią pancerną i lotnictwem.

(…) W połowie 1946 r., po sfałszowanym referendum ludowym, grupy operacyjne UB, KBW i NKWD wykonały kilka zakończonych sukcesem operacji, co powaĹźnie osłabiło potencjał zbrojny podziemia i morale ludzi pozostających w konspiracji. 26 lipca 1946 r., po precyzyjnie zaplanowanej i przeprowadzonej akcji, aresztowany został dowĂłdca działającego na KielecczyĹşnie Związku Zbrojnej Konspiracji mjr Franciszek Jaskulski „Zagończyk”.
W wyniku kolejnych działań operacyjnych całkowicie zlikwidowano tę organizację. We wrześniu 1946 r., po przeprowadzonej prowokacji, UB doprowadził do fizycznej likwidacji członkĂłw zgrupowania partyzanckiego NSZ kpt. Henryka Flame „Bartka” na ĹťywiecczyĹşnie. W wyniku tej akcji zamordowano ok. 200 partyzantĂłw. Samodzielny Batalion Operacyjny NSZ mjr. Antoniego Ĺťubryda „Zucha” na skutek bezustannego nękania przez grupy operacyjne został rozproszony, a dowĂłdcę i jego Ĺźonę zamordował wprowadzony do oddziału agent. RĂłwnieĹź straty poniesione w lutym 1947 r. przez zgrupowanie partyzanckie mjr. „Ognia” i śmierć jego samego, były efektem połączenia intensywnych działań pościgowych i agenturalnych.

Dzięki tego rodzaju operacjom poważnie osłabiono siły partyzanckie operujące do tej pory z dużym rozmachem. Równocześnie aparat bezpieczeństwa likwidował siatkę terenową podziemia oraz sztaby dowódcze wszystkich szczebli. W wyniku tych działań, na początku 1947 r. podziemie niepodległościowe znalazło się w głębokim kryzysie. 19 stycznia 1947 r. odbyły się wybory parlamentarne, których wyniki zostały sfałszowane.

Kontynuowanie walki zbrojnej straciło sens. Ogłoszona 22 lutego 1947 r. amnestia objęła łącznie 76 574 osoby, doprowadzając tym samym do tak głębokiej destrukcji podziemia, że przestało ono być rzeczywistym zagrożeniem. Jednak mimo tego w lesie pozostało nadal od 1100 do 1800
najbardziej niezłomnych.

Chwała Bohaterom!

Źródło: Podziemie zbrojne