Wtorek 14 Maja 2024r. - 135 dz. roku,  Imieniny: Bonifacego, Julity, Macieja

| Strona główna | | Mapa serwisu 

dodano: 19.03.07 - 12:26     Czytano: [2104]

Dział: Co w prasie piszczy

Michnik czyli wykluczenie

Popatrzcie, jak się to robi. Patrzcie, patrzcie, młodzi, to ostatni, co tak „poloneza wodzą”. Dziś, gdy obserwuje się dyskusję o „szantaĹźu” moralnym, gdy mowa o lustracji, łatwo zrozumieć, jak to się stało, Ĺźe przez 18 lat nie udało się jej dokonać. Propaganda, propaganda.

A zaczęło się dawno temu.

Jan Lityński napisał niedawno, by w dyskusjach o „michnikowszczyĹşnie” zabierały glos osoby, ktĂłre w PRL nie „siedziały w kącie”. To dobry sposĂłb na ograniczenie swobody wypowiedzi. Jeśli kto ciekawy, jako szara masa studencka, kolporterska, solidarnościowa i niepodległościowa miałam przez kilkadziesiąt lat szczęście pomagać tuzom opozycji. Skoro się juĹź wytłumaczyłam z prawa do zabierania głosu, dorzucam swoje trzy grosze.

Jak to się stało, Ĺźe 18 lat temu w wolnej juĹź Polsce z dyskusji nad najwaĹźniejszymi sprawami kraju wypchnięto poglądy antykomunistyczne? Młodzi ludzie zadają sobie dziś te pytania coraz częściej. To dla nich niepojęte. PrzecieĹź to z komunizmem walczyła polska opozycja. Dlaczego więc opinię publiczną zdominowały poglądy broniące komunistĂłw, banialuki o chrześcijańskim wybaczeniu nieosądzonym zbrodniarzom i konieczności zachowania przywilejĂłw ubeckich, ktĂłre głosiło środowisko Michnika i „Gazety Wyborczej”? Dlaczego elity słuchały tego z takim naboĹźeństwem?

Wolna opinia to wolna prasa. WyobraĹşmy sobie, Ĺźe to dziś mamy 5 czerwca 1992 roku; w nocy upadł rząd Jana Olszewskiego. Dziś na czołówkach na pewno znalazłaby się „lista Macierewicza”. Był to spis 66 parlamentarzystĂłw i członkĂłw najwyĹźszych władz państwowych, figurujących w zasobach archiwalnych MSW jako tajni współpracownicy SB. Agentura sowiecka dążyła do odwołania rządu, bo obawiała się prozachodniej doktryny obronnej i delegalizacji spółek polsko-sowieckich w dawnych bazach (teraz, w 2007 roku, dowiedzieliśmy się, Ĺźe ZSRS trzymał tam broń atomową). Lista była kroplą, ktĂłra przelała czarę. Posłowie głosowali nocą, nie chcieli czekać ani chwili. Tajny tekst przeciekł z konwentu seniorĂłw do zwykłych posłów, a od nich do dziennikarzy, ktĂłrzy późnym wieczorem rozwieĹşli ją do swoich redakcji.

Jednak rankiem 5 czerwca w Ĺźadnej gazecie czytelnicy nie znaleĹşli tej listy.

Jasne, Ĺźe nie wydrukowały jej postpezetpeerowskie gazety jak „Trybuna” czy „NIE”. Nie ukazała się jednak w „Ĺťyciu Warszawy” WĂłycickiego, w „Rzeczypospolitej” Fikusa ani w paxowskim „Słowie Powszechnym”. W „Nowym Świecie” usunięto wcześniej Piotra Wierzbickiego, zwolennika lustracji, a nowy naczelny nie pozwolił „listy” opublikować. „Lista” Macierewicza nie ukazała się w Ĺźadnym tygodniku ani miesięczniku. Ani w „Polityce”, ani we „Wprost”. Ani w „Tygodniku Solidarność” Gelberga, ani w umiarkowanych „Spotkaniach” Iłowieckiego, ani w katolickim „Tygodniku Powszechnym” Turowicza. Opublikował ją wtedy tylko niszowy tygodnik, „NajwyĹźszy Czas” Korwin-Mikkego. „Gazeta Polska” opublikowała ją w rok później, bo wtedy dopiero powstała.

W państwowej telewizji (prywatnej nie było) takĹźe nie było mowy o tej liście. Dziś w imię swobody wypowiedzi głos tam moĹźe zabrać kaĹźdy kretyn, i nikomu nie przyjdzie do głowy go ograniczać. Wtedy premier państwa mĂłgł na chwilę przed odwołaniem przemĂłwić krĂłtko do narodu tylko dzięki osobistej akcji prezesa telewizji, Zbigniewa Romaszewskiego, teĹź za chwilę odwołanego. Nikt nie troszczył się o to, by dać głos „drugiej stronie”. Taka była wolność słowa w trzy lata po przewrocie 1989 roku.

Ale Ĺźe nie wydrukowała tej listy „Gazeta Wyborcza” Adama Michnika? Nasza, solidarnościowa gazeta, redagowana przez środowisko bohaterĂłw opozycji? NajwyraĹşniej zdaniem redaktorĂłw wiedza o agenturze w sejmie i rządzie nie była waĹźna ani ciekawa dla czytelnikĂłw. Przeciwnie. „Wyborcza” ostrzegała, Ĺźe rząd Olszewskiego i Macierewicza rozpoczął „polowania na czarownice”, Ĺźe „przejął władzę” (!). Typowy język to „granat w szambie” i nowe słowo – „oszołomy”. Warto wybrać się do archiwĂłw, obejrzeć, co pisali ci, co „zawsze byli za lustracją”, tylko nigdy nie za tą, ktĂłra miała lub mogła być.

Było to uwieńczenie pewnego procesu. Po Okrągłym Stole w 1989 roku powołano dwa pisma „Solidarności” – „Wyborczą” Michnika i „Tygodnik Solidarność” Tadeusza Mazowieckiego. W paĹşdzierniku Mazowiecki został premierem, a Lech Wałęsa przekazał pismo senatorowi OKP, Jarosławowi Kaczyńskiemu. Mazowiecki obraził się. A „Gazeta Wyborcza” nagle, zamiast postkomunistami, zajęła się zwalczaniem bratniego pisma. Ujawnił się rozłam.

W oczach „Wyborczej” Kaczyński był uzurpatorem. Rozpoczęła się zdumiewająca dla czytelnika solidarnościowego akcja. Felietoniści prześcigali się w karykaturalnych opisach jego osoby, straszyli poglądami tak mało dziś bulwersującymi, jak przyspieszenie przemian, osądzenie zbrodniarzy komunistycznych itp. MoĹźna było przeczytać, Ĺźe to spiskowa teoria historii, czyli dowĂłd niedowładu umysłowego, Ĺźe to nieprzyzwoitość moralna, a w cięższym stadium paranoja. Diagnozy były bezwzględne, a kary bezlitosne. Kogoś, kto jak dziś Piotr Zaremba żądałby Norymbergi dla esbekĂłw, skierowano by do Tworek.

Dookoła „Tygodnika” wytworzyła się pustka, jego dziennikarzy okrzyknięto ludĹşmi nieprzyzwoitymi. Pismo stało się oblężoną twierdzą, w ktĂłrej rządził kapitan Hak, czyli Kaczyński.
Niewidzialny knebel założony został opinii publicznej właśnie wtedy. Polacy mieli w komunizmie zdrowy zwyczaj nie wierzyć ani słowu z gazet oficjalnych. Wierzyli jednak w każde słowo napisane w podziemnej gazetce. A co dopiero w prawdziwej gazecie, redagowanej przez ludzi opozycji. W 1989 roku te autorytety nie tylko wydawały jawną gazetę. Ba, weszły do parlamentu, do ministerstw. Takie poglądy głosił premier i jego ministrowie.
Część inteligencji zwolniło to z obowiązku myślenia i z poczucia rzeczywistości, co wzmacniała nadzieja na zmiany.

Wielu ludziom z takim trudem latami podtrzymującym idee „Solidarności” nie mieściło się to jednak w głowie. NiektĂłrzy zaczęli tropić czerwone korzenie redaktorĂłw i ministrĂłw. Wielu zaczęło wątpić w słuszność swoich poglądĂłw. Takie są juĹź mechanizmy psychologii społecznej. Wspierały ten proces sukcesy. Polska nazywała się juĹź Rzeczpospolitą, a gazeta świetnie się rozwijała, stała się potężną siłą opiniotwĂłrczą, z czasem dzięki etykietce „Solidarności” takĹźe finansową. Michnik został Europejczykiem Roku. Otrzymywał nagrody międzynarodowe, publikował w świecie. Przyjaciel prezydentĂłw, kolega autorytetĂłw. Część inteligencji ufała mu bez zadawania pytań, bez zdziwień, w imię tak bardzo polskiej lojalności, wynikającej z minionej wspĂłlnoty walki.

Teraz, jesienią 1989 roku, nastąpił czas, gdy mieć inne niĹź „Wyborcza” poglądy na dekomunizację, uwłaszczenie nomenklatury, na lewicę i prawicę, czytać zmieniający się „Tygodnik Solidarność”, ktĂłry zadawał pytania o rozliczenia, to było gorzej niĹź błąd. Pracowałam tam w tym wyklętym czasie i razem z kolegami przeĹźywałam okres totalnego ostracyzmu z wszelkimi jego konsekwencjami towarzyskimi i materialnymi.

Zresztą, co tam my, Polska solidarnościowa miała się znacznie gorzej. Zawiedziona, biedniejąca z dnia na dzień, rozgoryczona niesprawiedliwością.

„Wyborcza” kwitła finansowo, co tak ciekawie opisał Stanisław Remuszko w swoich książkach. Inne pisma powstawały wprawdzie, ale zaraz upadały. Tygodnik „Spotkania”, „Polska dzisiaj”. „Nowy Świat”, wprost naszpikowany agenturą postkomunistyczną, upadł w ciągu roku, bo reklamodawcĂłw i inwestorĂłw nomenklaturowe banki straszyły odebraniem kredytĂłw za optowanie za dekomunizacja i lustracją. „Gazecie Polskiej” przylepiono łatkę antysemicką, a większość redaktorĂłw objęto ostracyzmem. Prasa katolicka wychodziła dopiero z powijakĂłw. Radio Maryja nadawało tylko lokalnie, i to przez jakieś przetworniki.

Dziś juĹź wiemy, Ĺźe w prasie odnieśli prawdziwy sukces głównie postkomuniści i ci, ktĂłrzy rozumieli ich interesy. NiezaleĹźny Wojciech Reszczyński, gwiazda telewizji końca lat 80., szybko musiał pozbyć się swego Radia Wawa. Radio „Solidarność” sprzedano komercji. Odjechał ze swą telewizją na satelitę Włoch Nicola Grauso; za to koncesję ogĂłlnopolską dostały Polsat i TVN, ktĂłrych powiązania wychodzą dziś na światło dzienne.

Długo nie mogły powstać nowe powaĹźne pisma. Wydawcy „Czasu Polskiego” z 1996 roku mogliby wiele opowiedzieć o roli „sił opiniotwĂłrczych” w udaremnieniu współpracy z amerykańskim „Time`m”, ktĂłre podobno wsparli sam Michnik i prezydent Kwaśniewski, zręcznie Ĺźonglujący w Ameryce określeniem „skrajna prawica”. „Ĺťycie” Wołka trzy razy powstawało i trzy razy upadało, bo ostroĹźnie, ale wpuściło trochę powietrza do mrocznych tajemnic III RP. A Radio Zet we współpracy z „Gazetą Wyborczą” otrzymało pomoc od francuskich przyjaciół z „Liberation” i dziś jest na szczytach. Koncern wydający „Wyborczą” wykupił dziesiątki gazet i radiostacji lokalnych i ma się świetnie.

Powołanie następnych nowych pism było niemoĹźliwe bez ogromnych pieniędzy, ktĂłre w Polsce miała tylko postnomenklatura albo inwestorzy zagraniczni. Dziś wiadomo, dlaczego tak słabo to szło. Ale wtedy odkrywanie powiązań finansowych z wywiadem postpeerelowskim nie obchodziło psa z kulawą nogą. Było „spiskowe” i „oszołomskie”. Nie było tematem.

Jeszcze większe znaczenie dla zamknięcia ust tzw. prawicowej, czyli postsolidarnościowej i niepodległościowej części elektoratu miało w połowie lat 90. wypchnięcie z telewizji pierwszego demokratycznego jej prezesa, umiarkowanego Wiesława Walendziaka i jego grupy „pampersĂłw”. W drugiej połowie lat 90. w telewizji ani w powaĹźnych gazetach nie było juĹź mowy o głosie dla Ĺźadnej prawicy.
Okazało się, Ĺźe w wolnej Polsce mają pełne prawo głosu tylko dwie strony sceny politycznej – postkomuniści i tzw. dziś „michnikowszczyzna”. Z rykiem lwa, czyli „Gazety Wyborczej”, wspieranym śmiechem hieny tygodnika „NIE” mĂłgł konkurować tylko pisk myszy – zredukowanego „Tygodnika Solidarność”, „NajwyĹźszego Czasu”, „Gazety Polskiej”. Gdzieś w kruchtach cienko śpiewała prasa katolicka.

Początek wolnej opinii publicznej paradoksalnie przyniosła Polsce afera Rywina. RĂłwnieĹź paradoksalnie, rozpoczął ją zagroĹźony ograniczeniem wpływĂłw Michnik, gdy za kupno telewizji zaproponowano mu zapłacenie łapĂłwki. Dlaczego jego nazwisko, przez lata symbol bohaterskiego oporu, stało się dziś symbolem Ĺşle zbudowanej Polski? MĂłwi się, Ĺźe „rewolucja zjada swoje dzieci”. Tego dziecka nie zjadła rewolucja solidarnościowa. Michnika zjadł alians strategiczny z postkomunistami w rewolucji, ktĂłrej celem najwyraĹşniej od początku nie była niepodległa Polska.

Maria Szerszeń
www.prawica.net
Warszawa, 15 marca 2007

Wersja do druku

• Strona główna
• Powitanie
• Napisz artykuł
• Redakcja
• Działy
• Bannery Kworum
• Współpraca
• Linki
• Kontakt