Czwartek 2 Maja 2024r. - 123 dz. roku,  Imieniny: Longiny, Toli, Zygmunta

| Strona główna | | Mapa serwisu 

dodano: 20.08.22 - 13:37     Czytano: [436]

Dział: FAKTY CIEKAWE LECZ MAŁO ZNANE - Marian Kałuski

Polacy w Indiach

INDIE to państwo położone w Azji Południowej, zajmujące większość subkontynentu indyjskiego. Jest 7. krajem świata pod względem powierzchni (3 287 263 km2, tj. ponad 10 razy większym od Polski) oraz 1. pod względem liczby ludności (1 339 330 514 ludzi; państwo stanowi zlepek różnojęzycznych narodów, które w większości łączy wspólna wiara - hinduizm); są także najludniejszą demokracją świata. Od południa Indie otoczone są Oceanem Indyjskim, od południowego zachodu Morzem Arabskim, a od południowego wschodu Zatoką Bengalską. Północną granicę państwa stanowią dwa wielkie łańcuchy górskie - Himalaje oraz Karakorum. Na północnym zachodzie Indie graniczą z Pakistanem, na północy z Chinami, Nepalem i Bhutanem, na północnym wschodzie z Mjanmą i Bangladeszem, a na południowym wschodzie przez zatokę Mannar i cieśninę Palk graniczą ze Sri Lanką i Malediwami. Do Indii należą wyspy Andamany i Nikobary w Zatoce Bengalskiej. Stolicą państwa są Nowe Delhi/Delhi (New Delhi). W 2017 r. gospodarka indyjska była 6. na świecie pod względem PKB nominalnego oraz 3. pod względem parytetu siły nabywczej. Po reformach liberalizujących gospodarkę kraju z 1991 Indie stały się jednym z najszybciej rozwijających się krajów świata oraz zostały zaliczone do krajów nowo uprzemysłowionych. Jednak nadal mierzy się z wielkim problemem ubóstwa, korupcji, niedożywienia oraz słabo rozwiniętej publicznej opieki zdrowotnej. Indie posiadają broń jądrową oraz uważane są za mocarstwo regionalne. Indyjska armia jest 2. na świecie pod względem liczebności wojska oraz 4. pod względem wydatków na obronność. Cesarstwo indyjskie (dynastia Wielkich Mogołów) ulegało stopniowemu osłabieniu przez walki wewnętrzne między muzułmanami i wyznawcami hinduizmu. Wykorzystywała to założona w 1600 r. angielska Kompania Wschodnio-Indyjska - eliminując stopniowo wpływy Francji w Indiach - i metodą "divide at impera" (dziel i rządź) podporządkowywała sobie coraz to nowe tereny, zmuszając do uległości kolejne księstewka hinduskie. W 1803 r. zdobyto Delhi, w 1818 r. pokonana została konfederacja Marathów, a w 1849 r. jako ostatnie znaczniejsze państwo podbity został rządzony przez sikhów Pendżab. Po stłumieniu przez nią w 1858 r. powstania Sipajów (żołnierzy indyjskich na służbie angielskiej) Kompania została rozwiązana; wprowadzono wówczas angielską centralną administrację. W 1876 r. królowa Wiktoria zostaje Cesarzową Indii, w władzę w Indiach sprawuje w jej imieniu wicekról Indii. W 1912 brytyjski wicekról przeniósł swoją siedzibę z Kalkuty do Delhi. Mieszkańcy Indii od końca I wojny światowej prowadzili walkę o niepodległość kraju. Pokojowe akty nieposłuszeństwa organizowane przez Mahatmę Gandhiego i Indyjski Kongres Narodowy oraz sytuacja geopolityczna po drugiej wojnie światowej zmusiły Wielką Brytanię do przyznania niepodległości Indiom i Pakistanowi w 1947 r. Wielkowiekowy rozbrat między hindusami i muzułmanami doprowadził jednak do podziału Indii na Indie i Pakistan (wraz z Bangladeszem). Pierwszym premierem Indii został Jawaharlal Nehru (1947-64) - polityk, przywódca socjalistycznego skrzydła Indyjskiego Kongresu Narodowego w okresie walki o niepodległość przeciwko dominacji brytyjskiej. Na terenie Prowincji Pogranicze i Pendżabu doszło do krwawych starć między hinduistami a muzułmanami - 1 milion ofiar, migracja ok. 10 milionów muzułmanów z Indii do Pakistanu i hindusów z ziem pakistańskich do Indii.

Polska utrzymuje żywe stosunki z Indiami. Polska nawiązała stosunki dyplomatyczne z Indiami 30 marca 1954 r., a w 1956 r. dokonano wymiany przedstawicieli dyplomatycznych w randze ambasadorów. W New Delhi otwarto Ambasadę RPL, a Ambasadę Indii w Warszawie otwarto w 1957 r. W Mumbaju (dawniej Bombaj) jest także Konsulat Generalny RP. W dniach 23-26 czerwca 1955 r. przebywał z wizytą w Polsce premier i minister spraw zagranicznych Indii Jawaharlal Nehru, który przy różnych okazjach kilkakrotnie stwierdził potrzebę uznania granicy polsko-niemieckiej na Odrze i Nysie Łużyckiej. Do najważniejszych wizyt w ostatnich latach należy zaliczyć oficjalne wizyty w Polsce prezydent Indii Pratibhy Patil (2009 r.) oraz wiceprezydenta Indii M.H. Ansariego (2017 r.). Z kolei w 2010 r. państwową wizytę w Indiach złożył premier Donald Tusk. 27 marca 1957 r. w New Delhi podpisano pierwszą polsko-indyjską umowę o współpracy kulturalnej na okres 5 lat, a 2 listopada 1959 r. w stolicy Indii zawarto pierwszą umowę handlową i płatniczą między Polską a Indią na lata 1960-62. W ostatnich latach wymiana handlowa między Polską a Indiami rośnie średnio o 25 proc. rocznie. Wartość wymiany handlowej między obydwoma krajami w 2016 r. osiągnęła poziom 2,77 mld dolarów. Polscy inwestorzy i eksporterzy postrzegają Indie jako jeden ze strategicznych rynków w Azji, obok Chin i Singapuru. Natomiast dla indyjskich eksporterów Polska jest bramą do rynków Unii Europejskiej. Dlatego w najbliższych latach współpraca gospodarcza obu krajów powinna intensywnie kwitnąć. - Emigracji Polaków do Indii nigdy nie było (obecnie trwa stały napływ Hindusów do Polski: liczba wydanych pozwoleń na pracę dla obywateli Indii w Polsce zwiększyła się w latach 2017-18 ponad dwukrotnie do 8362, podczas gdy w 2012 r. wydano tylko 847 pozwoleń; w okresie 2013-2018 odnotowano gwałtowny wzrost liczby studentów z Indii w Polsce, z ok 450 w 2013 r. do ponad 3700 w 2018 r.).

Brytyjskie Indie Wschodnie interesowały jedynie polskich podróżników, badaczy i indologów polskich: Władysław Małachowski, Michał Siedlecki, Franciszek Szymański, Roman Ujejski, Józef Potocki, Andrzej Gawroński; trafiali tu również polscy misjonarze katoliccy (najbardziej zasłużony werbista Marian Żelazek 1918-2006), a od XX wieku także polscy alpiniści i himalaiści (w 1911 r. wilnianin Maciej Kończa uczestniczył w amerykańskiej wyprawie w Himalaje; w 1939 r. Adam Karpiński kierował pierwszą polską ekspedycją w Himalaje, podczas której 2 lipca 1939 r. Jakub Bujak i Janusz Klarner zdobyli wierzchołek Nanda Devi East (7434 m), co było ówczesnym wysokościowym rekordem Polski; Karpiński razem z inż. Stefanem Bernadzikiewiczem atakował podczas tej wyprawy szczyt Tirsuli (7074 m) w Himalajach Garhwalu. Próba zakończyła się tragicznie - obaj wspinacze zginęli w lawinie w nocy z 18 na 19 lipca 1939 r.). Jeśli chodzi o indologów, to tradycje współpracy w dziedzinie kultury pomiędzy Polską a Indiami sięgają XIX w., kiedy na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie nauczano sanskrytu i hindi. Od tamtego czasu polska szkoła indologii wykształciła wielu wybitnych specjalistów światowej sławy. W okresie angielskiego panowania w Indiach, polski dyplomata Eugeniusz Banasiński 1 stycznia 1933 r. założył pierwszą polską placówkę konsularną na terenie Indii, w Bombaju. Podczas II wojny światowej konsul RP w Mumbaju (E. Banasiński) był zaangażowany w pomoc i osiedlanie w Indiach ponad 5000 polskich obywateli, których udało się wywieźć z Związku Radzieckiego. Po nawiązaniu stosunków dyplomatycznych z Indiami przez Polskę w 1954, PRL utrzymał konsulat. Polacy w Indii przebywają zwykle czasowo. Pracują na terminowych kontraktach. Chociaż nie brak tu Polaków mieszkających na stałe. W 1999 r. mieszkało na stałe w Indiach 30 Polaków. Dzisiaj jest ich zapewne kilka ryzy więcej.
Jeśli kogoś interesuje historia Polaków w Indiach i stosunków polsko-indyjskich, to polecam książkę: Marian Kałuski "Polacy w Indiach i powiązania polsko-indyjskie" (Toruń 2016).

ALLAHABAD, wielkie miasto w pn.-wsch. Indiach, w stanie Uttar Pradesh, gdzie łączą się dwie święte rzeki hinduizmu: Ganges i Jamuna. Urodził się tu Jawaharlal Nehru (1889-1964), pierwszy premier Indii 1947-64. Był życzliwie ustosunkowany do Polski i spraw polskich. Po napadzie Niemiec na Polskę 1 IX 1939 potępił "agresję hitlerowskiego rządu przeciw Polsce", 30 III 1954 jego rząd nawiązał stosunki dyplomatyczne z Polską, w VI 1955 złożył oficjalną wizytę w Polsce i kilkakrotnie stwierdził potrzebę uznania granicy polsko-niemieckiej na Odrze i Nysie Łużyckiej. W Warszawie w 1957 ukazała się jego książka Odkrycie Indii, a w 1974 ukazała się jego biografia Nehru R. Mrożka. - W 1973 członkiem Indyjskiej Akademii Nauk w Allahabadzie został polski indolog Ludwik Sternbach (1909-1981), związany naukowo najpierw z polskim uniwersytetem we Lwowie, a następnie profesor uniwersytetu w Bombaju 1941-57, Sorbony w Paryżu od 1970 i od 1972 w College de France, autor licznych prac na temat dziejów prawa w Indiach, piśmiennictwa gnomicznego (przypowieściowego) i dydaktycznego, obszernej antologii poezji sanskryckiej (wydawanej Indiach od 1974 r.).

BALACHADI, miejscowość letniskowa w Indiach, w stanie Gudżarat, koło Jamnagaru. Indie jako pierwszy kraj postanowił przyjść z pomocą polskim dzieciom - sierotom i półsierotom w wieku 3-16 lat wyprowadzonych z sowieckiego Domu Niewoli (ZSRR) w 1942 przez armię polską gen. Władysława Andersa. Pierwszy wyciągnął pomocną rękę do tych sierot władca księstwa Nawanagaru, maharadża Jam Sahib Digvijaysinhji, ofiarowując na ten cel część swojej nadmorskiej posiadłości w rejonie Baluchadi, na której pobudowano 60 baraków i budynków krytych dachówką. Na wysokim maszcie powiewała biało-czerwona flaga, dar polskich marynarzy z SS Kościuszko. W latach 1942-46 istniał polski obóz, w którym przebywało 1000 osób, głównie dzieci. Obóz był pod zarządem Delegatury Ministerstwa Pracy i Opieki Społecznej Rządu Rzeczypospolitej Polskiej na Uchodźstwie w Londynie. Komendantem obozu był ksiądz Franciszek Pluta. Personel opiekuńczy i wychowawczy stanowili Polacy. Uruchomiono tu przedszkole oraz polskie szkoły - podstawową i gimnazjum, bibliotekę, istniał zespół wokalno-taneczny i orkiestra młodzieżowa, zorganizowano drużyny harcerskie. Jednym z wychowanków obozu był znany później poeta polski Bogdan Czaykowski (1932-2007). Dzisiaj w budynkach osiedla mieści się szkoła przygotowująca kadry dla indyjskich szkół oficerskich.

BANGALORE - Bangalur, wielkie miasto w stanie Karnataka. Mieszkający w Indiach od 1930 Polak, inżynier Maurycy Frydman, po hindusku zwany Swami Bharatananda, był dyrektorem tutejszej elektrowni. - W latach 1963-66 pracował tu polski misjonarz, ks. Adam Wiśniewski, a w 1973 współpracująca z nim polska dominikanka, s. Zofia Michaela Pawlik, odbyła tu kurs dla pracowników społecznych polska misjonarka w Indiach w latach 1967-80, podczas którego miała okazję poznać bł. Matkę Teresę z Kalkuty. - Polka bł. Maria Teresa Ledóchowska założyła w 1894 w Austrii Zgromadzenie Zakonne św. Piotra Klavera (klawerianki), które na terenie Indii założyły swój pierwszy dom zakonny w Bangalore w 1972. Dzisiaj domy zakonne klawerianek są także w: Gannavaram, Khammam, Nagpur, Thanjavur i Trichur. - Jest tu Konsulat Rzeczypospolitej Polskiej. Jest tu także mała kolonia polska. Bangalore nazywane jest indyjską Doliną Krzemową, gdyż swoją siedzibę ma tu Indian Institute of Science, a wiele międzynarodowych koncernów informatycznych i elektronicznych ma tutaj swoje oddziały, w których pracuje trochę Polaków. - W Bangalore w 1980 ukazała się w języku kannara antologia współczesnej poezji polskiej Współczesna poezja polska - antologia oraz antologia polskiej poezji kobiecej Znaki życia i miłości, obie w przekładzie Tejaswini Niranaja i Zdzisława Reszelewskiego. - W marcu i kwietniu 2009 odbył się tu Polski Festiwal, będący ważnym wydarzeniem kulturalnym (polskie filmy, prezentacja poezji Herberta i Szymborskiej, koncerty wybitnych solistów Warszawskiej Opery Kameralnej, wystawa fotograficzna, wystawa plakatów, spotkanie z Krzysztofem Zanussim). Tym bardziej niezwykłym, że jego organizatorami i sponsorami byli wyłącznie sami Hindusi, na czele z głównym pomysłodawcą, organizatorem tej imprezy, zakochanym w Polsce i jej kulturze - Akumal Ramachander em. W czasie wizyty w Indiach, 6 września 2010 polski premier Donald Tusk odwiedził tu ośrodek dla dzieci niewidomych, prowadzony przez polskie siostry Franciszkanki Służebnice Krzyża "Jyothi Seva" (hind. "Służba Światu"). - Znana polska firma VTS otworzyła tu niedawno biuro i centrum sprzedaży oraz serwisu urządzeń i systemów klimatyzacyjnych. - Urodził się tu najlepszy tancerz indyjski i propagator tego tańca Ram Gopal, który występował w wielu krajach świata, m.in. w Polsce w 1938.

DŹODHPUR - Jodhpur, milionowe miasto w pn.-wsch. Indiach, w stanie Radżastan. Jest tu pałac Umaid Bhawan, należący do Maharadży Gadź Singhdźi Sahib Bahadura, będący jedną z największych na świecie prywatnych rezydencji (210 m szerokości, 111 m wysokości), posiadająca 347 pomieszczeń, zbudowany w latach 1929-43. Polski malarz Stefan Norblin (1892-1952) w latach 1943-47 wykonał serię malowideł zdobiących wnętrze pałacu, m.in. malowidła ścienne w Sali Tronowej - Orientalnej, w holu pałacu i malowidło na szkle w sypialni maharani. W latach 2006-10 polscy konserwatorzy pod kierunkiem Józefa Stecińskiego prowadzili tu prace konserwatorskie dzieł Norblina.

GANGES - Ganga, wielka rzeka na terenie pn. Indii i Bangladeszu (2700 km długości), mająca źródła w Himalajach i uchodząca do Zatoki Bengalskiej (Ocean Indyjski). Święta rzeka wyznawców hinduizmu. Możliwe, że pierwszym Polakiem, który ją widział był Erazm Kretkowski (zm. 1558), poseł króla Zygmunta Augusta, który z Konstantynopola dotarł do Kairu i Indii, co utrwalił poeta Jan Kochanowski w etitafium Kretkowskiego z 1558, pisząc, że "Był... gdzie się Ganges toczy". - Dwa polskie statki handlowe, "Neptun" i "Koń Polski", które w 1729 wyprawiły się do Indii, zostały w roku następnym przejęte przez siły anglo-holenderskie w ujściach Gangesu. Król Polski August II Mocny zaprotestował przeciwko znieważeniu polskiej bandery, jednak protest pozostał bez odpowiedzi ze strony ówczesnych właścicieli mórz Azji. - Pierwszą książką jednego z najbardziej płodnych i poczytnych pisarzy polskich tak w Polsce jak i za granicą (130 tomów utworów literackich; tłumaczenia w 19 językach) był Ferdynand Antoni Ossendowski (1876-1945). Jego pierwszą książką były wspomnienia z podróży do Indii Chmura nad Gangesem (ok. 1900), za którą zdobył pierwszą literacką nagrodę - Petersburskiego Towarzystwa Literackiego.

GOLKONDA, olbrzymi fort położony na wzgórzu w pd.-środ. Indiach, w stanie Andhra Pradesh, 11 km od Hajdarabadu. Do XVIII w. wielkie miasto słynące z wydobywanych tu diamentów. - Nuncjusz papieski w Polsce Giulio Ruggieri (1565-68) pisząc o skarbach króla polskiego Zygmunta Augusta wspomina o jego licznych wyrobach jubilerskich z Golkondy. - W drodze z Goa do Chin był tu w 1657 polski jezuita i ambasador cesarza chińskiego Jong Li, o. Michał Boym.

JAN PAWEŁ II - obecna nazwa Peak 6,013m, szczyt w dolinie Kijai w Himalajach, w stanie Kaszmir, wys. 6013 m, zdobyty jesienią 1979 przez polskich alpinistów (kier. Krzysztof Łoziński) z klubu wspinaczkowego przy Polskim Towarzystwie Turystyczno-Krajoznawczym w Koszalinie. Jako szczyt dotychczas dziewiczy, z inicjatywy Józefa Mąkinia, nazwany został szczytem Jana Pawła II. W drodze powrotnej koszalińscy taternicy zatrzymali się w Rzymie, gdzie poinformowano czynniki watykańskie o tym wydarzeniu. Watykan załatwił z rządem Indii uznanie nazwy za oficjalną i zapłacił za to 4 tysiące dolarów. Niestety, komunistyczny reżym warszawski przemilczał tą sprawę w kraju, zmusił Polski Związek Alpinistyczny do niezatwierdzenia nazwy i ewentualnie doprowadził do tego, że władze Indii zmieniły nazwę szczytowi.

KANGBACHEN, szczyt (7902 m) w Himalajach w masywie Kanczendzongi, na granicy Indii i Nepalu. Pierwsze zdobycie szczytu zostało dokonane 26 V 1974 przez polską wyprawę Polskiego Klubu Górskiego (Wojciech Brański, Wiesław Kłaput, Marek Malatyński (kier. wyprawy), Kazimierz Olech i Zbigniew Rubinowski.

KANGCZENDZONGA, szczyt (8586 m) w Himalajach, na granicy Indii i Nepalu, trzeci pod względem wysokości na Ziemi, zdobyty 1955 przez brytyjską wyprawę. Z Polaków na szczycie stanęli: Eugeniusz Chrobak i Wojciech Wróż dokonując 19 V 1978 pierwsze wejście na Kanczendzongę Południową i Wojciech Barański, Zygmunt A. Heinrich i Kazimierz Olech dokonując 22 V 1978 pierwszego wejścia na Kanczendzongę Środkową; Krzysztof Wielicki i Jerzy Kukuczka dokonali 12 I 1986 pierwszego w historii zimowego wejścia na górę - podczas tej wyprawy zginął 11 I Andrzej Czok; Piotr Pustelnik 15 V 2001 i 18 V 2009 Kinga Baranowska, dokonując pierwszego polskiego wejścia kobiecego.13 V 1992 w drodze na szczyt, na wysokości 8250 m. zginęła Wanda Rutkowska, jedna z najwybitniejszych himalaistek świata - jako trzecia kobieta na świecie i pierwsza Europejka stanęła na Mount Everest, najwyższym szczycie Ziemi, zaś jako pierwsza kobieta na świecie na szczycie K2.

KOCZIN - Kocci- Kochin, miasto w pd. Indiach, w stanie Kerala, na Wybrzeżu Malabarskim, nad Morzem Arabskim. W XVII w. pracowali tu polscy misjonarze - karmelici Mikołaj Kazimierski (zm. 1661) i Dionizy Maliński (zm. 1673). - Polski duchowny katolicki, arcybiskup Władysław Zaleski był w latach 1892-1916 delegatem apostolskim w Indiach i jest określany mianem "apostoła Indii". W 1911 wyświęcił na biskupa syryjsko-malabarskiej diecezji Ernakulam-Koczin miejscowego księdza Augustine Kandathila (tm. 1956). - Podczas pielgrzymki do Indii był tu 7 II 1986 "polski" papież Jan Paweł II. Od 1997 pracują tu w różnych latach polscy sercanie, księża: Kazimierz Gabryel, Andrzej Sudoł, Szymon Bendowski i Zbigniew Morawiec.

KOLHAPUR, miasto w stanie Maharasztra. Na przedmieściu miasta zwanym Valivade w latach 1943-48 był zorganizowany przez władze brytyjskich Indii i z pomocą społeczeństwa indyjskiego obóz dla Polaków, którym udało się opuścić w 1942 wraz z armią polską gen. Władysława Andersa przeklęty dla nich Związek Sowiecki. W obozie przebywało 5000 Polaków, z czego połowę stanowili dzieci, zazwyczaj sieroty lub półsieroty. Specjalnie zbudowany obóz (głównie baraki) był podzielony na część mieszkalną, handlową, administracyjną i szkolną. Obóz był pod zarządem Delegatury Ministerstwa Pracy i Opieki Społecznej Rządu Rzeczypospolitej Polskiej na Uchodźstwie w Londynie. Personel opiekuńczy i wychowawczy stanowili Polacy. Z początku była tu także jedna z najpopularniejszych piosenkarek polskich nie tylko okresu międzywojennego Hanka Ordonówna, która trafiła tu jako opiekunka sierocińca II Korpusu Polskiego. Były tu 2 przedszkola (333 dzieci), 3 szkoły podstawowe (1150 uczniów) oraz gimnazjum i liceum (350 uczniów). Była biblioteka, koła literackie, historyczne i kulturalne, istniał zespół wokalno-taneczny i orkiestra młodzieżowa, drużyny sportowe, zorganizowano drużyny harcerskie (harcmistrzem był ks. Zdzisław Peszkowski, późniejszy kapelan Rodzin Katyńskich i naczelny kapelan ZHP w Polsce). Opiekę duszpasterską sprawowało trzech księży, lekarzem był dr Alfred Tomanek. W 1947 powstało w obozie Zjednoczenie Polaków w Indiach. Przez obóz w Vilavade przeszli m.in.: pisarz Jerzy Krzysztoń (1931-1982, autor m.in. "Wspomnień indyjskich" i "Opowiadań indyjskich"), pisarka Danuta Irena Bieńkowska (1927-1974), poeta, krytyk literacki i tłumacz Bogdan Czaykowski (1932-2007) i tu zaczął tłumaczyć na język polski Gitajali - Pieśni ofiarne wielkiego hinduskiego poety Tagore. W Vilavade wydawano czasopisma polskie dla Polaków we wszystkich obozach w ówczesnych Indiach (10 tys. ludzi): "Polak w Indiach" (1943-48, red. Michał Chmielowiec), "Zjednoczenie Polaków w Indiach" (1947), "Głos Osiedla" (1945-47, codzienny biuletyn), "Informacja Prasowa" (1947), "Referat Kulturalno-Oświatowy...Komunikat" (1945-47), "Słoniątko Indyjskie" (1944-46, pismo dla dzieci), "W Kręgu Pracy" (1945-47, pismo harcerskie), "Młodzi" (1945-47), "Zuch Indyjski" (1947, pismo harcerskie), "W Kręgu Wodzów" (1945-47, pismo zuchów), "Na Etapie" (1943-46, pismo młodzieży gimnazjalnej), "Biuletyn Amerykańskiej Służby Pomocy Katolickiej Polakom" (1946-47). Jest tu cmentarz polski. 2 III 1998 w Kolhapur, dzięki staraniom Konsulatu RP w Bombaju i Koła Polaków z Indii, odsłonięto pomnik z polskim orłem mający być symbolem wdzięczności Polaków dla narodu indyjskiego za okazaną pomoc ich rodakom podczas wojny. W budynku tutejszej szkoły katolickiej im. św. Ksawerego jest marmurowa tablica upamiętniająca pobyt w mieście Polaków wyprowadzonych ze Związku Sowieckiego w 1942 przez gen. Władysława Andersa. Najpierw w Londynie, a po upadku komunizmu w Polsce w 1989 powstały Koła Polaków z Indii, kultywujące pamięć pobytu w Indiach i upamiętnianie losów ludności polskiej w obozach indyjskich oraz opiekujące się grobami i pamiątkami polskimi w Indiach. Koło londyńskie miało na początku XXI w. 461 członków i wydało książkę Polacy w Indiach 1942-48 w świetle dokumentów i wspomnień (Londyn 2000).

KOLKATA lub KALKUTA, miasto w pn.-wsch. Indiach, w delcie Gangesu, stolica stanu Bengal Zachodni; do 1947 stolica angielskich Indii. Ok. 1782 i 1783 był w Kalkucie Polak Maksymilian Wikliński, który w swoim, pisanym po francusku, pamiętniku z podróży Voyages - Podróże (polskie wydanie 2008) pisze, że Kalkuta jest piękniejszą niż Paryż. - W drugiej połowie lat 30. XIX w. był tu, jako oficer na francuskim statku handlowym "Courier de Bourbon" Adam Piotr Mierosławski, jeden z najzdolniejszych żeglarzy polskich w dziejach. - W rejonie Kalkuty w latach 1873-81 na różnych stacjach misyjnych pracował polski jezuita Franciszek Bröer. - Często przebywał w Kalkucie, gdzie utrzymywał kontakty z wicekrólem Indii i członkami rządu abp Władysław Michał Zaleski, w latach 1892-1916 delegat apostolski w ówczesnych Indiach (włącznie z dzisiejszym Cejlonem, gdzie stale przebywał, Pakistenem i Bangladeszem). - Od 1935 funkcjonował tu polski konsulat honorowy, który i dzisiaj funkcjonuje. - Polacy w Kalkucie przebywają zwykle czasowo. Pracują na terminowych kontraktach. Chociaż nie brak tu także Polaków mieszkających na stałe. - Polski indolog, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego Helena Antonina Willman-Grabowska podczas podróży do Indii w latach 1936-37, miała odczyty o buddyzmie na kongresie religioznawczym w Kalkucie w marcu 1937. - Podczas II wojny światowej mieszkała tu także inna indolożka polska, lwowianka Maryla Falk, która aktywnie włączyła się w tutejsze życie akademickie. - W Kalkucie urodził się Hiranmoy Ghoshal (1908-1969), hinduski/bengalski pisarz, dyplomata, tłumacz i językoznawca, który mieszkał w Polsce w latach 1934-40 i 1957-69 (zmarł w Warszawie i tam jest pochowany), wykładowca Uniwersytetu Warszawskiego, autor m.in. dwóch książek w języku bengalskim o Polsce: Mahattara yuddher prathama adhyaya oraz Kulturkampf , które ukazały się w po polsku pod wspólnym tytułem Księga Walhalli (Warszawa 1971) oraz tłumacz na język bengalski klasycznych pozycji literatury polskiej, m.in. Quo Vadis Henryka Sienkiewicza, Chłopów Stanisława Reymonta i nowel Bolesława Prusa. - Po II wojnie światowej w Kalkucie zamieszkała wraz z rodziną znana polska podróżniczka i reportażystka Halina Korolec-Bujakowska. Jej syn Jarema lub Jeremy Jon Bujakowski (1939-2010) był indyjskim narciarzem alpejskim i reprezentował Indie w biegu zjazdowym i slalomie gigancie na zimowych igrzyskach olimpijskich w 1964 i 1968 i przeszedł do historii sportu indyjskiego jako pierwszy reprezentant Indii na olimpiadzie zimowej. Mieszkał tu w latach 50. XX w. także Jan Fryling, dyplomata polski, 1943-45 przedstawiciel polskiego rządu (z siedzibą w Londynie) w Chinach. - W 1960 powstał serwis żeglugowy "Indopol", w którym zaangażowanych było kilkadziesiąt statków Polskich Linii Oceanicznych, utrzymujący regularne połączenie portów polskich z Kalkutą. - Przy współpracy Polski w latach 60 XX w. zbudowano w Kalkucie wytwórnię konstrukcji stalowych i hutę szkła. - Podczas pielgrzymki do Indii, 3-4 II 1986 "polski" papież Jan Paweł II był w Kalkucie odprawił mszę św. na terenie parku Brigade Parade Grounds Park z udziałem ok. 300 tys. osób, w tym niekatolików z całego stanu Bengal i odwiedził założony przez Matkę Teresę aśram Nirmal Hriday (Dom Czystego Serca), w którym spotkał się z chorymi. Tłumy Hindusów entuzjastycznie witały papieża na ulicach, gdy jechał do domu bł. Matki Teresy. Właśnie z Kalkutą związana jest postać laureatki pokojowej nagrody Nobla w 1979 i błogosławionej Kościoła katolickiego Matki Teresy z Kalkuty: tu pracowała dla najbardziej potrzebujących opieki i zmarła 5 IX 1997. Matka Teresa była założycielką w Kalkucie zakonu Sióstr Miłosierdzia, które w Polsce pracuje od 1983; dzisiaj do zgromadzenia należy ponad 50 Polek w pięciu placówkach: Zaborów pod Warszawą, dwie w Warszawa, Katowice i Szczecin. Matka Teresa przyjeżdżała do Polski kilkakrotnie w latach 1983-95. Została beatyfikowana przez "polskiego" papieża Jana Pawła II 19 X 2003. - W Kalkucie urodził się i zmarł wielki poeta i pisarz indyjski, laureat literackiej nagrody Nobla w 1913 Rabindranath Tagore (1861-1941), którego twórczość miała szeroki oddźwięk także w Polsce; jego utwory tłumaczyli m.in.: J. Bandrowski, J. Birkenmajer, J. Dicksteinówna, R. Fajans, A. Gawroński, J. Jankowski, J. Kasprowicz, J. Lemański, F. Mirandola, L. Staff. Jego Pieśni Tabira przetłumaczył z bengalskiego i wydał opatrzone komentarzem w 1923 wybitny polski indolog Stanisław Schayer, autor także historii literatury indyjskiej, która była pierwszą taką pracą w języku polskim niebędącą tłumaczeniem. Polski pianista i kompozytor Jerzy Lefeld w 1957 napisał muzykę do pieśni Stoisz zawsze samotny do słów Tagore (przekład Leopold Staff). Podczas pobytu z USA w 1917 Tagore poznał polskiego rzeźbiarza Stanisława Szukalskiego, któremu zaproponował stworzenie instytutu sztuk pięknych w Santiniketan w Indiach, jednak wskutek trwającej jeszcze wojny do wyjazdu rzeźbiarza nie doszło. W 1922 Szukalski wykonał rzeźbiarski portret Tagore, który - skopiowany przez indyjskiego rzeźbiarza umieszczony został na terenie uniwersytetu w Kalkucie. - Od 2013 jest tu misjonarzem polski pastor Kościoła Zielonoświątkowców Leszek Mocha. - Kalkuta we współczesnej literaturze polskiej jest obecna w ośmiu książkach, głównie podróżniczych.

KOZHIKODE - nazwa historyczna Kalikat, miasto portowe w pd. Indiach, w stanie Kerala. Tutaj zginął w 1510 przy zdobywaniu Kalikatu Gaspar da Gama, urodzony w Poznaniu Żyd w służbie portugalskiej, który tułając się po świecie dotarł do Indii i był szpiegiem na usługach władcy Goa, a po zdobyciu miasta przez Portugalczyków, stał się sługą odkrywcy drogi morskiej do Indii (20 V 1498) Vasco da Gamy (był prawdopodobnie jego ojcem chrzestnym, stąd to samo nazwisko).

MANIPAL jest przedmieściem miasta Udupi w stanie Karnataka. Tutejszy Manipal Academy of Higher Education daje możliwość nauki języka polskiego. Zajęcia prowadzone są przez profesjonalnych lektorów z Polski zatrudnionych przez NAWA i poza nauką języka dają słuchaczom możliwość zapoznania się także z historią i kulturą Polski.

MANVI, miasto koło Raichur w stanie Karnataka. Jezuickie Centrum Społeczne w Warszawie przyczyniło się do budowy tutaj w 2010 r. szkoły dla dzieci dalickich.

MARIAPURA, miasteczko w Indiach, w stanie Karnataka, koło miasta Kollegal, w diecezji Mysore. W 1977 polska urszulanka Regina (Jolanta) Woroniecka (1921-2012 Poznań) założyła hinduskie zgromadzenie "Satyaseva Catechist Sisters of the Families" (Służebnice Prawdy Bożej, Katechetki Rodzin), które obecnie liczy ponad 150 sióstr, pracujących w 26 wspólnotach na terenie 7 diecezji indyjskich: Bangalore, Delhi, Agra, Mysore, Thanjavur, Kannur, Punalur i Varanasi; mają także kilka placówek w Niemczech, a od niedawna rozpoczęło pracę hospicyjną w Polsce.

MUMBAJ lub BOMBAJ - Mumbai lub Bambai, miasto w Indiach nad Morzem Arabskim, stolica stanu Maharasztra. Od 1933 funkcjonował tu, jako jedyna polska placówka dyplomatyczna w Indiach, konsulat polski. Jego rola znacznie wzrosła w czasie II wojny światowej - w latach 1939-1945 funkcjonowała ona jako Konsulat Generalny (konsul Eugeniusz Bansiński), a jej podstawowym zadaniem było uzyskanie pomocy dla polskich uchodźców, którzy w wyniku zawieruchy wojennej znalazły się w Indiach. Dzisiaj jest tu Konsulat Generalny RP. - Polacy w Mumbaju przebywają zwykle czasowo. Pracują na terminowych kontraktach. Chociaż nie brak tu Polaków mieszkających na stałe. - Polski indolog, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego Helena Antonina Willman-Grabowska podczas podróży do Indii w latach 1936-37, podczas pobytu w Bombaju w 1937 zorganizowała wśród tutejszych ludzi nauki Towarzystwo Przyjaciół Polski/Towarzystwo Przyjaźni Indyjsko - Polskiej, którego pierwszym przewodniczącym został wielki poeta indyjski Rabindranath Tagore. - Podczas II wojny światowej mieszkała tu także inna indolożka polska, lwowianka Maryla Falk, która aktywnie włączyła się w tutejsze życie akademickie. - Podbicie Polski we wrześniu 1939 przez Niemcy i Związek Sowiecki spowodowało, że tysiące Polaków było zmuszonych opuścić ojczyznę. Niektórzy z nich trafili aż do Indii, w tym do Bombaju. Po przystąpieniu Japonii do wojny (XII 1941) przybyli tu uchodźcy polscy z Dalekiego Wschodu. Najwięcej uchodźców osiedliło się w Bombaju, gdzie zawiązali Związek Polaków w Indiach (300 członków), który wydawał pismo "Polish News in India" oraz zorganizował polską akcję propagandową i ratunkową i działało na rzecz zbliżenia z miejscowym społeczeństwem hinduskim i brytyjskim, zwłaszcza na polu kulturalnym (wydano kilka książek po angielsku poświęconych sprawom polskim). - W 1942 przybyła tu część polskich sierot wyprowadzonych ze Związku Sowieckiego wraz z Armią Polską przez gen. Władysława Andersa. Dziećmi tymi opiekowała się tutaj m.in. wielka gwiazda polskiej przedwojennej sceny Hanka Ordonówna. Na cmentarzu bombajskim są groby zmarłych tu 12 polskich dzieci (odnowił je w 2002 tutejszy Konsulat RP). - 1943-64 E. Bansiński był właścicielem dużej firmy produkującej przybory szkolne Kaybee Equipments. - W latach 1941-57 profesorem uniwersytetu w Bombaju był polski indolog Ludwik Sternbach (1909-1981), związany przedtem naukowo z polskim uniwersytetem we Lwowie. - Polski transatlantyk MS Batory 23 VIII 1951 zainaugurował rejsy na linii pakistańsko-indyjskiej, na trasie Gdynia-Southampton-Gibraltar-(czasami La Valleta)-Port Said-Suez-Aden-Karaczi-Bombaj, na której odbył do 26 I 1957 (ostatni rejs) 25 podróży. - W 1951 ukazała się tutaj biografia polksiego świętego Stanisława Kostki "The Spiritual Odyssey of S. Kostka" pióra J.G. Gense. - W Bombaju urodził się i zmarł Nisargadatta Maharaj (1897-1981), bardzo znany filozof hinduski. Polski indolog Maurycy Frydman nagrał na taśmy magnetofonowe, a następnie przetłumaczył z języka marathi na angielski i opracował rozmowy z nim, które w 1973 wydała bombajska firma wydawnicza Chetana Publications pt. I Am That, które zostały przetłumaczone na wiele języków. - W Bombaju w 1958 zmarł długoletni misjonarz polski w Indiach, salezjanin Augustyn Dahler. - Podczas pielgrzymki do Indii był tu 9 II 1986 "polski" papież Jan Paweł II. - W 1960 powstał serwis żeglugowy "Indopol", w którym zaangażowanych było kilkadziesiąt statków Polskich Linii Oceanicznych, utrzymujący regularne połączenie portów polskich z Bombajem. W Bombaju, z inicjatywy Ogólnoindyjskiego Związku Przemysłu (All India Association of Industries - AIAI), została założona w 2001 i ma swoją siedzibę Indyjsko-Polska Izba Gospodarcza (Indo-Polish Chamber of Commerce & Industries), utrzymujące biura w Bombaju, Madrasie i New Delhi oraz Warszawie i Krakowie. - Przy współpracy Polski w latach 60 XX w. zbudowano w Bombaju wytwórnię konstrukcji stalowych i fabrykę liczników elektrycznych. - Bombaj jest największym ośrodkiem produkcyjnym kinematografii indyjskiej, który określany jest jako Bollywood, i którego produkcja filmowa jest nie tylko wielka, ale coraz bardziej podbija świat. Bollywood nie tylko rozprowadza swe filmy w Polsce i prowadzi swoją polską stronę internetową Bollywood.pl., ale także zaczyna nakręcać filmy w Polsce i w scenerii polksiego krajobrazu (np. Kick, Bangistan), ale także zatrudniać polskie aktorki (np. Beata Tyszkiewicz, Natasza Urbańska, Claudia Cieśla - 3 filmy, Natalia Janoszek). - Teatry Bombaju pierwsze w Indiach zaczęły wystawić sztuki Sławomira Mrożka. - Od 2013 jest tu misjonarzem polski pastor Kościoła Zielonoświątkowców Leszek Mocha. - Mumbaj w polskiej literaturze pięknej: Janina Rubach-Kuczewska Życie po hindusku (1971).

NANGANAWAR, istniejące w latach 1540-1948 księstwo w Indiach, leżące nad wąską i długą na 180 km Zatoką Kaćch (ang. Gulf of Kutch), odnogą Morza Arabskiego, o powierzchni 9818 km2 i 470 000 mieszk., którego obszar wchodzi dziś w skład stanu stanu Gudżarat. Maharadżą księstwa w latach 1933-47 był Jam Sahib Digvijaysinhji Randźitsinhdźi (1895-1966). Przed wojną w Szwajcarii poznał i zaprzyjaźnił się z Ignacym Paderewskim. Od tej pory interesował się Polską i jej losami. Podczas wojny jako jeden z dwóch hinduskich delegatów w gabinecie wojennym Wielkiej Brytanii, poznał w Londynie gen. Władysława Sikorskiego. Toteż kiedy po wyprowadzeniu ze Związku Sowieckiego w 1942 tysięcy polskich sierot i półsierot wraz z armią gen. Władysława Andersa szukano dla nich tymczasowego schronienia, maharadża Digvijaysinhji natychmiast wyraził gotowość przyjęcia przez swe księstwo polskich dzieci. W Balachadi koło Jamnagaru, niedaleko letniej rezydencji maharadży, powstał Polski Obóz Dziecięcy - Polish Children Camp, w którym przebywało 1000 dzieci w wieku od 3 do 16 lat. Na warszawskiej Ochocie jest dziś Skwer Dobrego Maharadży (Digvijaysinhji). Maharadża Digvijayasinhaji, oprócz osobistego wkładu finansowego i własnej pracy, zaapelował do Izby Książąt Indyjskich do finansowania utrzymania 500 polskich dzieci do końca II wojny światowej, na który to apel odpowiedziało pozytywnie kilkudziesięciu maharadżów.

NOWE DELHI, stolica Indii, na terenie terytorium stołecznego Delhi. - Po przybyciu do Indii kilku tysięcy polskich sierot i półsierot wyprowadzonych ze Związku Sowieckiego w 1942 wraz z armią gen. Władysława Andersa, w Delhi powołany został Komitet Pomocy Dzieciom Polskim, w skład którego weszli m.in. przedstawiciel rządu indyjskiego, wiceminister Archibald Webb, przedstawiciele Izby Książąt Indyjskich, katolicki arcybiskup Bombaju Thomas Roberts, a stronę polską reprezentował konsul Eugeniusz Banasiński z Bombaju. Otwarto konto bankowe pod nazwą "The Polish Children s Account", na którym zdeponowano wyjściową dotację w wysokości 50 tysięcy rupii. Indyjski Czerwony Krzyż zebrał 8500 rupii na polskie sieroty. - 30 III 1954 Polska nawiązała stosunki dyplomatyczne z Indiami; Ambasada RP jest w dzielnicy Chanakyapuri. Przy ambasadzie Polski działa specjalny Instytut Polski - Polish Institute New Delhi, który wśród mieszkańców miasta promuje polską kulturę, a także organizuje liczne akcje miejskie z elementem polskim. Po nawiązaniu stosunków dyplomatycznych polsko-indyjskich powstało w Delhi Towarzystwo Przyjaciół Polski, grupujące działaczy Indyjskiego Kongresu Narodowego. - W 1968 otwarto w Delhi Polski Ośrodek Informacyjny. - Jest tu biuro Indyjsko-Polskiej Izby Gospodarczej. 12 XI 1979 odbył się "Dzień Polski" na wielkich targach "Indfair" w Delhi. 3 XI 1984 w Delhi w uroczystościach pogrzebowych Indiry Gandhi uczestniczyła delegacja polska z Henrykiem Jabłońskim. - 24 X 1985 zainaugurowano regularną komunikację lotniczą między Warszawą a Delhi. - Minister Spraw Zagranicznych Polski Radosław Sikorski w dniach od 10 do 14 listopada 2013 brał udział w 11. szczycie ministrów spraw zagranicznych krajów ASEM (Asia - Europe Meetings) w Nowym Delhi. - W Zakładzie Studiów Słowiańskich i Ugrofińskich (SFUS) na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Delhijskiego od 1958 jest wykładany język polski i są prowadzone badania dotyczące literatury polskiej. W latach 1985-86 stypendystą Uniwersytetu New Delhi Krzysztof Dębnicki, znany dzisiaj indolog polski. W 1995-2000 był tu wykładowcą dr Piotr Rudzki, współautor pierwszego podręcznika nauki języka polskiego dla Hindusów. - Doktorem honoris causa Uniwersytetu New Dehli został polski prawnik i dyplomata światowej sławy, sędzia i przewodniczący Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości w Hadze Manfred Lachs (1914-1993). - Podczas pielgrzymki do Indii w lutym 1986 "polski" papież Jan Paweł II odprawił mszę z udziałem tysięcy wiernych na delhijskim stadionie Indiry Gandhi. - Od 2013 jest tu misjonarzem polski pastor Kościoła Zielonoświątkowców Leszek Mocha. - Na tutejszym Brytyjskim Cmentarzu Wojennym jest grób polskiego pilota w szeregach RAF Ryszarda Idriana (zm. 21 V 1946). - Polacy w Nowym Delhi przebywają zwykle czasowo. Pracują na terminowych kontraktach. Chociaż nie brak tu Polaków mieszkających na stałe. - Podczas pielgrzymki do Indii papież Jan Paweł II przebywał w Delhi 1-3 lutego 1986; na lotnisku powitał papieża prezydent kraju Zail Singh i premier Rajiv Gandhi oraz przedstawiciele Kościoła w Indiach; "polski" odprawił mszę z udziałem 25 tysięcy wiernych na delhijskim stadionie Indiry Gandhi. Jan Paweł II ponownie był Nowym Delhi w dniach 5-8 listopada 1999. 6 listopada o godz. 9 odbyła się oficjalna uroczystość powitania Ojca Świętego przez prezydenta Indii Kocherila Ramana Narayanana. Po rozmowie z prezydentem, która trwała ok. 30 min., Ojciec Święty przejechał samochodem do Hyderabad House, gdzie spotkał się z wiceprezydentem Indii Shri Krishan Kantem i z premierem Shri Atal Bihari Vajpayee, następnie papież Jan Paweł II nawiedził Raj Ghat - mauzoleum Mahatmy Gandhi, po południu zamknął w katedrze Specjalne Zgromadzenie Synodu Biskupów poświęcone Azji. 7 listopada na stadionie im. Jawaharlala Nehru Ojciec Święty odprawił mszę św. z udziałem kilkudziesięciu tysięcy wiernych, a po południu w ośrodku konferencyjnym Vigyan Bhawan spotkał się z przedstawicielami innych wyznań i religii Indii - hinduizmu, islamu, religii sikhów, dżainizmu, buddyzmu, zaratusztrianizmu, judaizmu i bahaizmu. - Od 2013 jest tu misjonarzem polski pastor Kościoła Zielonoświątkowców Leszek Mocha. W 25 rocznicę pierwszej pielgrzymki Jana Pawła II w Indiach, w Delhi odsłonięte zostały dwa pomniki Jana Pawła II. Oba pomniki wykonane z brązu są dziełem rzeźbiarza Armando Benato i powstały w Tajlandii. W odsłonięciu pomników Jana Pawła II w nuncjaturze apostolskiej w Delhi oraz przed katedrą Najświętszego Serca Pana Jezusa w stolicy Indii uczestniczył specjalny delegat Benedykta XVI na te obchody - kard. Cormac Murphy-O Connor. W uroczystości w nuncjaturze udział wzięli m.in. minister stanu dr Karan Singh, który reprezentował rząd Indii, nuncjusz apostolski abp Salvatore Pennacchio, członkowie episkopatu Indii, liczni duchowni i dyplomacja. Podkreślano historyczne znaczenie wizyty Jana Pawła II w Indiach oraz fakt, iż jego nauczanie pozostaje w żywej pamięci indyjskich chrześcijan. Nuncjusz zauważył: "Jan Paweł II podkreślał wagę dialogu międzyreligijnego, wolności religijnej i działalności na rzecz pokoju". Odsłonięciu pomnika w delhijskiej nuncjaturze towarzyszyła promocja książki upamiętniającej wydarzenia sprzed ćwierćwiecza.

PORBANDAR, miasto w zach. Indiach, stolica stanu Gudżarat, na półwyspie Kathijawar, nad Morzem Arabskim. Urodził się tu Mahatma Gandhi/Mohandas Karamchand Gandhi (1869-1948), duchowy przywódca Hindusów, propagator pacyfizmu jako środka walki politycznej, jeden z twórców państwa indyjskiego w 1947. Wśród współpracowników Gandhiego była Polka - Wanda Dynowska (1888-1971), znana w Indii jako Uma Devi. Po napaści Niemiec hitlerowskich na Polskę we wrześniu 1939 Gandhi wyraził publicznie swoją sympatię dla sprawy polskiej, twierdząc w specjalnej odezwie: "Ich [Polaków] sprawa jest słuszna, a zwycięstwo pewne". - Podczas podróży religioznawczej do Indii w 1836-37 z Ghandim odbył kilka rozmów ks. Andrzej Jan Krzesiński, profesor Uniwersytetu Warszawskiego.

SAMBALPUR - KESRAMAL, miasto w Indiach, w stanie Orissa. 1950-68 pracował tu z wielkim poświęceniem wśród Adiwasów, żyjących w dżungli koczowników, polski misjonarz - werbista Marian Żelazek (1918-2006). Poświęcił się walce z analfabetyzmem wśród odrzucanych przez ówczesne społeczeństwo indyjskie tubylców. Pod jego opieką znajdowało się 170 szkół podstawowych i 8 gimnazjów. Ks. Żelazek ofiarował Muzeum Azji i Pacyfiku w Warszawie szereg eksponatów związanych z Adivasami.

UDAJPUR, miasto w pn.-zach. Indiach, w stanie Radżastan, w górach Arawali. W górach tych w 1896 polował na lamparta i oglądał walkę słoni wraz z tutejszym maharadżą hrabia Józef Mikołaj Potocki, jeden z największych polskich myśliwych starego, arystokratycznego stylu; autor "Notatek myśliwskich z Dalekiego Wschodu. Tom 1 Indye" (1896). W jego ślady poszedł Jerzy Potocki, autor książki "Wspomnienia myśliwskie z Indji luty-marzec 1927" (1927).

WARANASI - Varanasi, dawniej Benares, wielkie miasto w Indiach nad Gangesem, w stanie Uttar Pradesh, stanowi ważny ośrodek kultu wyznawców hinduizmu i buddyzmu. Jest tu wielki (30 tys. studentów) Banaras Hindu University. W latach 1961-66 mieszkał tu i w 1966 obronił pracę doktorską na Banaras Hindu University Maria Krzysztof Byrski, następnie polski indolog, profesor Uniwersytetu Warszawskiego i 1993-96 ambasador RP w Indiach, tłumacz z sanskrytu na język polski Manusmryti czyli Traktat o zacności (1985) oraz Kamasutrę czyli Traktat o miłowaniu (1985). W Zakładzie Języków Obcych na Wydziale Humanistycznym tutejszego uniwersytetu jest lektorat języka polskiego.

WERAPOLI, miejscowość w Indiach, w stanie Karakala, na Wybrzeżu Malabarskim. Pracujący w Indiach polski karmelita-misjonarz Florencjusz M. Szostak został w 1748 biskupem werapolińskim.

© Marian Kałuski

Wersja do druku

• Strona główna
• Powitanie
• Napisz artykuł
• Redakcja
• Działy
• Bannery Kworum
• Współpraca
• Linki
• Kontakt